İSİG Meclis'inden kahreden açıklama: 5 yaşındaki çocuklar çalışırken hayatını kaybediyor
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Özellikle 2008 Amerika'daki morgıç krizinden sonra Türkiye'de bir yıl içerisinde yüzde iki yüz elli stajyer ve çocuk işçilik miktarının bir yıl içerisinde yüzde iki yüz elli arttığını görüyoruz.
00:16O kriz nedeniyle milyonlarca işçi atılmıştı.
00:18Fabrika atılan işçilerin yerine özellikle stajyer ve çocuk işçiliğe doğru bir yönelim olduğunu, Türkiye'deki firmaların, kapitalizmin buraya doğru yöneldiğini görüyoruz.
00:34Bu son on on beş senede gelişen bir şey ama son yıllarda bu artık çocuk işçi cinayetleriyle de göze görülür bir hale geldi.
00:44Pandemide de bunu gördük. Özellikle tarım ve inşaatta. Pandemide de baktığınız zaman çocuk Türkiye'de işçi cinayetlerini rekor kırdığını çalışılmaması gereken dönemde ama çocuk işçi cinayetini de rekor kırdığını görüyorsunuz.
01:002008 krizinden sonra Türkiye'de sermaye açısından bir ucuz emek gücü arayışı var. 2008 krizinden sonra işçi sınıfında ortalama çalışma yaşamının giderek aşağılara çekildiğini, 14-15 yaşlarına çekildiğini bunlar kayıt rakamlar üzerine konuştuğumuz.
01:25Bir de kayıt dışı olan var. Yani kayıt dışı olanlarda özellikle tarımda, tarım işçiliğinin artması, tarım işte deri kundura gibi tekstil gibi sektörlerde çocuklarının ellerinin hatta parmaklarının daha narin ve bazı şeyleri daha güzel yapabilme becerisinden yararlanma anlayışı da maalesef bir sistematiğe konuldu.
01:56Hem tarımda hem işte deri kundura gibi sektörlerde İzmir'de zaten yıllardır deri kunduru sektöründe 5 yaşında çocuk çalıştırılıyor. Yani devletin el atmadığı bir kayıt dışı alan var.
02:07Biraz önce mesen projesi, yasal yani çocuk işçiliğinin meşhurlaştırılmış hali ama bir de bunun kayıt dışı hali var.
02:17Dolayısıyla mesen projesiyle yasallaştırılan çocuk işçiliği kayıt dışı alanda da Türkiye'nin içerisindeki göçmenlik üzerinden de çocuk işçiliği sayısının ucuz emek gücü sömürüsü anlamında arttığını, gıda sektöründe, tarımda, inşaatta arttığını ve bunların da artık o küçük çocukların okuması gereken,
02:44oynaması gereken, yeterli eğitim alması gereken çocukların maalesef bir geçim derdiyle onların emeklerini çok erken bir dönemde sömürüldüğünü görüyoruz.
02:58Türkiye ekonomisi bunun üzerine inşa ediliyor. Bu çocukların istediği bir şey değil. Bu ailelerin yani eğer annesi babası varsa ailelerin zorladığı bir şey Türkiye ekonomisinin tercihi.
03:11Türkiye ekonomisi ucuz emek gücü istiyor ve kayıt dışı emek gücü istiyor ve bu alan kontrolsüz ve denetimsiz yani devletin denetlemediği bir alan olduğu için de yoksullaşmanın etkisiyle artık aileler tek maaşla geçinemiyor.
03:27Yani bir baba geçinmiyor. Şimdi bir asgari ücretle bir aile geçinebilir mi? Yok. O zaman eşi de çalışıyor. Artık yani gelinen noktada iki eşin çalışması da ailenin geçimine yetmiyor.
03:40O zaman aileler çocuklarını da kendi okul masraflarını karşılamak için eğer okuyacaklarsa ya da giderlerini belki harçlıklarını karşılamak için onları aileler çalışmaya itiyor.
03:53Yani bu geçim derdinden kaynaklanıyor. Bu kesinlikle o çocukların isteği değil. Hangi çocuk çalışmak ister yazında işte top oynamak ister, dinlenmek ister, gezmek ister ama bu çocukların maalesef böyle bir tercih hakkı bırakılmış değil bu geçim derdinden dolayı ailelerin zoruyla çalıştığını söyleyebiliriz.
04:13Dediğimiz gibi özellikle 2009'dan itibaren her yıl %200-250 oranında yaş ortalamasının işçilikle düşürülüp hani 15 yaş altına indirildiğini ve bunu katlayarak gidiyor.
04:28Yani bu niye bağlı? Türkiye'de biliyorsunuz çalışan nüfusun yaklaşık %83-85'iydi yanlış hatırlamam oranı asgari ücret seviyesinin altında ya da o seviyelerde yani memuru da işçisi de dahil bu seviyelerde yaşamaya çalışan bir halkız biz.
04:49Şimdi bunların çocuklarını düşündüğünüz zaman bir asgari ücretle iki asgari ücretle evi geçindiremeyecek durumda olunca da hem insanlar mecburen geçim derdinden çocukları itiyorlar ama daha bence tehlikeli olan sistematik olarak bu çocuk işçilik ekonomisi isteniyor.
05:09Yani ekonomi bu ucuz iş gücünü istiyor ve yönlendiriyor. Mesen projesi de bizim meslek liselerindeki çalışmalarda mesen projesi de eğitim alandaki milli eğitim politikalarımız da çocuk işçiliği özendiriyor maalesef.
05:26Bence çok dikkat edilmesi gereken yer burası. Yani aileler tamam geçinmek zorunda ama milli eğitim politikamız neden çocuk işçiliği geliştirmek üzerine bunu sorgulamamız lazım.
05:39Bir ihtiyaç olarak mesen projesiyle firmalara ucuz emek sağlanıyor devlet tarafından projelendiriliyor. Bu projelendirme 2009'dan bu yana arttığını görüyoruz.
05:512009 yılında stajyer-kırsiyer SGK istatistiklerine göre sadece 17.000 civarındayken bugün 1.300.000'e ulaşmış. Çıraklık şeyiyle de 300.000'lere yakın bir çırak olarak istatistiklerde rakam görünüyor. Bunlar resmi istatistikler.
06:15Şimdi bu mesen projesine biz devlet olarak bu kadar sürede yaklaşık 20 milyar teşvik vermişiz. Patronlara ucuz emek gücü sağlamak için 10 yılda ve bu projede örneğin 2023 yılında bu projeye devlet teşviki yaklaşık 2 milyar.
06:38Ama bu 2 milyardan sadece 300 milyonu çocuk ve öğretmenlere gitmiş. Yani aynı zamanda bu çocuklar bedava çalıştırılıyor. Bir de devlet bu çocuklar ucuza çalıştırılsın diye bu firmalara teşvik adı altında teşvik yapıyor.
06:54Bundan dolayı da patronlar için çok cazip bir şey oldu. Özellikle milli eğitiminin bu işe girmesi mesen projesiyle. Nitekim 2024 yılında şu an mesen projesine başvuran patron sayısı 1 milyona ulaşmış.
07:111 milyon patron diyor ki ben ucuz iş gücü istiyorum çocuk iş gücü istiyorum. Bu da ne yapıyor? Çocuk işçi cinayetleri sayısını doğal olarak arttırdı.
07:21Geçen yıl 2023 yılında 62 bu yıl şu ana kadar hani haziran ayı verileri elimize ulaşan veriler dahil olmak üzere 24 çocuğun işçi cinayetlerine kurban gittiğini görüyoruz.
07:38Ve bu çocukların arasında 5 yaşında çocuklar da var. Yani 5 yaşındaki çocuklar da çalıştırılıyor. Yani bu 14-15'te kalmıyor. Oradan başlıyor 5 yaşına kadar çocukların işçi cinayetlerinde maalesef hayatını kaybettiğini.
07:54İşte bunlar genellikle servis ulaşım sırasında olabiliyor. Düşme, ezilme, zehirlenme. Biz tabii ki çocuk işçi çalıştırmayın diyoruz. Yani çalıştırın da koruyucu salgı önlemini alın diyemeyiz.
08:07Derhal çocuk işçiliği yasaklanmalı. Türkiye'nin bu ucuz emek gücü arayışı çocukları mahvediyor. Aileleri de yönlendiriyor. Ama aileleri buna mecbur kılan ekonomik sistem asgari ücreti yoksulluk sınırına getirirseniz siz kimse çocuğunu orada çalıştırmak zorunda kalmaz. Ve bu mesele projeleri de bu şekilde kapatılmalıdır.