Gece Haberleri 9 Temmuz 2024 Salı

CNN TÜRK
CNN TÜRK
  • 2 ay önce
Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.

Category

🗞
News
Transcript
00:00:00İYİ GEÇELER SEVGİLİ İZLEYİRCİLER YENİ SAHATE BİRLİKTE GİRİYORUZ DÜNYANIN VE TÜRKİYE' NİN NABZINI HER ZAMAN OLDUĞU GİBİ YİNE BİRLİKTE TUTUCAZ.
00:00:16Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO liderler zirvesi için Amerika Birleşik Devletleri'ne gidiyor.
00:00:21Kritik ziyaretin dört önemli başlığı var. Onlardan en önemlisi İsrail'in Gazze saldırıları.
00:00:27Cumhurbaşkanı Erdoğan, katliamın durdurulması ve kalıcı barışın sağlanması için üye ülkelerden daha fazla rol almasını isteyecek.
00:00:36Orta Doğu'daki gelişmeler, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Karadeniz'in güvenliği de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündemindeki diğer başlıklar olacak.
00:00:45Erdoğan'ın NATO ziyaretini detaylarıyla konuşacağız.
00:00:49Terör ve güvenlik uzmanı Sayın Coşkun Başbuğ'yla, uluslararası ilişkiler uzmanı Sayın Cihan Günyay'ın bizimle birlikte olacak.
00:00:57Ancak gecenin önemli başlıklarından bir tanesini de hatırlatalım.
00:01:02Türk mühendislerce üretilen Türkiye'nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Turksat 6A.
00:01:09İlerleyen dakikalarda Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida Eyaleti'ndeki Kennedy Uzay Merkezi'nden yörüngesine fırlatılacak sevgili izleyiciler.
00:01:18Bu haberi takip eden muhabir arkadaşım Paşa Alyurt'a bağlanacağız daha sonra.
00:01:23Ve yanında da Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Fatih Kacır olacak.
00:01:27Bu önemli adıma ilişkin elbette Sayın Bakan'ın da görüşlerini alacak sevgili Paşa Alyurt.
00:01:36Zamanı geldiğinde, ilerleyen dakikalarda Paşa'ya döneceğiz ve mikrofonu Sayın Bakan'a uzatacağız, detayları alacağız.
00:01:44Ama ben önce Sayın Başbuğ'u ve Sayın Günyay'a hoş geldiniz demek istiyorum. İyi geceler.
00:01:49Hoş bulduk, iyi yayınlar Tunç Bey. Teşekkürler.
00:01:52Sağ olun Sayın Başbuğ sizinle başlayalım isterseniz.
00:01:56Anı gündemimiz Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın NATO ziyareti, NATO zirvesi daha doğrusu.
00:02:04Şimdi bu ziyaretin, az önce ben başlıkları sıraladım, genel hatlarıyla bu ziyaret size ne ifade ediyor?
00:02:11Özellikle Suriye meselesinde önemli bir rol düzeltiyorum.
00:02:16Adım atılacağı ışığı var. Bu ışık görünüyor artık iyiden iyiye. Ne dersiniz?
00:02:24Şimdi NATO zirvesi, her ne kadar NATO'nun kendi içindeki bir olaymış gibi algılansa da aslında bu tür mesajları vermek için de iyi bir platform.
00:02:37Çünkü orada dünyanın başat devletleri var ve bu devletlerin neredeyse ciddi bir oranında dünyada söz sahibi, bu üzerine konuştuğumuz olaylarda da doğrudan müdahil olan devletler, ki başta Amerika.
00:02:51Şimdi Türkiye her platformda ana tema olarak son aylarda yanında taşıdığı bazı spesifik olaylar var.
00:03:01Bunların başında Gazze geliyor. Gazze'deki soykırım ve katliam ve akabinde Ukrayna Rusya savaşı, bu savaşın dünyada meydana getireceği etkiler ve aynı zamanda da yakın bölgemizdeki gelişmeler.
00:03:16Şimdi bunları bir sıralamaya koyduğunda şüphesiz ben bu NATO'da yine ilk gündem maddesinin Gazze konusu olacağı kanaatindeyim.
00:03:25Çünkü Gazze konusunda yaşananların neredeyse süreçte olumsuz anlamda müdahil olan devletlerin birçoğu işte bu zirvede başkan düzeyinde temsil ediliyor.
00:03:38Dolayısıyla ben burada Sayın Erdoğan'ın gerek birebir görüşmelerde gerek yapılacak o toplantılarda Gazze'yi muhakkak gündeme getireceğini ve bu konuda da neler yapılması gerektiği konusunda bazı tavsiyelerde ve bir takım önerilerde bulunacağını düşünüyorum.
00:03:55Sayın Başbu katılır mısınız bilmiyorum son dönemde Gazze'de yaşananlar yani İsrail Filistin meselesi sanki böyle unutulmaya yüz tutmuş bir hal aldı.
00:04:07Çok fazla konuşulmamaya unutulmaya sanki başladı gibi düşünüyorum.
00:04:12Yeniden hatırlatmak için NATO zirvesi çok ideal bir buluşma yeri diye düşünüyorum ne dersiniz?
00:04:19Yürekten katılırım ve çok da doğru bir tespit çünkü son günlerde dünyanın zaten bazı ülkeleri hiç lafını dahi etmiyor konuşmak istemiyor ama bazı konuşan coğrafyalar ki başta Türkiye olmak üzere bu konuyu gündemden çıkarmak için de başta İsrail olmak üzere inanılmaz sinsi yapılanma içinde olduğunu görüyorsunuz.
00:04:39Mesela Lübnan konusunun bir anda dünya gündemine oturması bana göre oyunun bir parçasıydı.
00:04:45Çok planlı bir tuzaktı ve bana göre tuttu.
00:04:49Niye?
00:04:50Çünkü hiçbir anda konuşulmaz iken işte Lübnan tarafından İsrail'in değirmenini taşıyacak bir takım füze saldırıları, İsrail'in buna cevap veriyorum diye bir takım yalanları, bir takım sahte operasyonları ardından sürecin sürekli harlanarak devam etmesi.
00:05:07Akabinde yapılan açıklamalar ve en son Amerika'nın eğer İsrail Lübnan'a bir saldırı gerçekleştirirse biz onun yanındayız diyerekte o Akdeniz'deki yapılanmaları aslında Gazze'yi unutmak için planlanan bir oyunun bir tezgahın parçasıydı.
00:05:22Evet.
00:05:23Ve maalesef tuttu.
00:05:24Yani bugün dediğin gibi Gazze konusu gündeme geldiğinde o neydi diyenler var.
00:05:30Ne yaşanmıştı ki diye soranlar var.
00:05:33Aslında orada insanlığın yıllar boyu unutmayacağı belki de tarihin en kara günleri olan süreçler yaşandı.
00:05:419. aya girdik neredeyse seneyi bulacağız.
00:05:44Ve burada şu an akan kan durmuş değil.
00:05:48Orada hala soykırım, hala katliamlar var ve en son yabancı haber ajansının paylaşmış olduğu görüntüler, o şehrin harabe halleri,
00:05:58daha dün işte sevgili Göksu'yla birlikte programda tartıştığımız o görüntüler hala hafızalarda.
00:06:04Ve bunlar aslında süreç içerisinde Gazze'de yaşananları çok iyi özetleyen kararlar ama maalesef konuşan yok.
00:06:12Yani şu an sen konuyu açtın.
00:06:14Türk medyası zaten hep takipçisi baştası yenen olmak üzere.
00:06:18Bu konuyu gündemde tutmak için her türlü fırsatı bu konuyu ayırarak değerlendiriyoruz.
00:06:24Ama maalesef Türkiye'den başka konuyu konuşan, Türkiye'den başka konuyu dünya gündemine taşıyan bir ülke yok.
00:06:31Sayın Erdoğan da yine bu ülkenin bir başkanı olarak, bu ülkenin evladı olarak muhakkak Gazze konusunda,
00:06:37orada da yine gündem maddesiyle her ne olursa olsun o tutulacaktır.
00:06:41Ama karşıda ne kadar alıcı bulur veya ne etki sağlar o tartışılır.
00:06:46Çünkü 3 maymunu oynayan onlarca devlet var.
00:06:50Görmeyen, görmek istemeyen, duymayan, duymak istemeyen gibi bir yapılanma söz konusu.
00:06:58Eskiden bazı devletler bu konuda hakkını vermek lazım.
00:07:02Gerçekten Arap ve İslam devletlerine taş çıkartırcasına konuyu sahiplendiler.
00:07:08Ama maalesef şu an o devletler de sanki süreci kabullenmiş gibi bir tepki göstermiyorlar.
00:07:14Niye? Çünkü unutturuldu.
00:07:16Amerika ve İsrail o kirli ve kanlı planıyla bu konuyu bana göre başardı ve Gazze'yi konuşulmaz bir noktaya getirdi.
00:07:24Bu dünya kamuoyu ve dünya devletleri bu gelinen süreçte üzerine sünger çeker olanları hazmetmeye mi uğraşır, çalışır?
00:07:34Bu tartışılır ama ben sanki öyle bir tehlikeli havayı görüyorum.
00:07:38Bir parantez daha açmama müsaade edin.
00:07:42Bugün X hesabında bir Gazze'li çocuğun, 7-8 yaşlarında bir çocuğun açlıktan hayatını kaybettiği bir fotoğraf var.
00:07:53Ve gerçekten kaburga kemikleri gözle görülür bir şekilde sayılacak kadar zayıflamış bir deri kaplı.
00:08:03Eskiden savaşın ilk dönemlerinde neredeyse binlerce yorum altına yazılırken bu fotoğrafın altına sadece 10 kişinin yorum yazdığını gördüm ve hakikaten unutuyoruz dedim.
00:08:19Unutuyoruz maalesef Tunç. O fotoğrafı ben de gördüm.
00:08:25Bakmaya yürek dayanmıyor. Üstelik o çocuk tek değil.
00:08:29Ve onun gibi daha niceleri bu savaşta katledildi gitti.
00:08:35Kimisi bombalarla, kimisi dediğim gibi açlıktan.
00:08:38Bu alçakça düzen, bu aşağılık düzen maalesef halen işler vaziyette.
00:08:44Yani siz zannetmeyin ki Gazze'de ateşkes ilan edildi.
00:08:47Gazze'de yardımlar olanca hızıyla bölge insanından ulaştırılıyor.
00:08:51Veya Gazze'de yaralar sarıldı, Gazze onarılıyor.
00:08:55Asla. Gazze hala yardıma muhtaç.
00:08:58Gazze hala imdat diye çığlık atıyor ve Gazze hala katledilen bir coğrafya.
00:09:04Dolayısıyla biz bunu aslında medyaya da çok büyük görev düşüyoruz.
00:09:09Türk medyası çok başarılı bu konuda baştası yerel olmak üzere.
00:09:12Az önce ifade ettim. Birçok delil, birçok dava dosyasına delil olacak belge ve bilgi
00:09:21Türk medyası sayesinde mahkemelere ulaştırıldı.
00:09:24Ha şunu diyebilir izleyenler, dinleyenler.
00:09:26Ne değişti kardeşim? Bunlar ulaştı da ne değişti?
00:09:29Evet haklısınız bir şey değişmedi.
00:09:31Çünkü öylesine aşağılık bir düzen var ki dünyada.
00:09:34Bütün o kurumlar, hukuk, adalet, sağlık, Birleşmiş Milletler gibi kurumlar
00:09:41sadece kağıt üstünde var.
00:09:43Bunlar aslında emperyalist yapının düzenine su taşıyan düzenekler.
00:09:49Buna UEFA da dahil. Bak yakın zamanda yaşadığımız maç.
00:09:53Ben hep baştan beri biliyorsun her programımızda söylemeye çalışırım.
00:09:58Bütün bu kurumların hepsi iki aydan yapılar.
00:10:01Bunlar normalde emperyalist yapılarının kurduğu onlara hizmet eden taşınan örgütler.
00:10:06Dolayısıyla hiç kimse bana allı pullu süslü cümlelerle bu kurumları övmeye kalkmasın diye
00:10:13çok defa kurduğum cümleler var.
00:10:15Buna UEFA ve diğer taraflar da dahil.
00:10:17Bunların nasıl böyle maksatlı hizmet ettiğinin en yakın önemi biz bu kupada yaşadık.
00:10:23Keza diğer bahsetmiş olduğum kurumlar farklı mı?
00:10:28Hiçbiri. Mesela açlıktan ölen çocuğumuzun Filistinli yavrunun durumu.
00:10:34Dünya Sağlık Örgütü nerede?
00:10:36Hani Birleşmiş Milletler neredesiniz?
00:10:38Hani o cani katili İsrail Terör Örgütü'nü durduramıyorsunuz.
00:10:42Bu olana niye seyircisiniz?
00:10:44Kıyameti o ayağa kaldırmanız lazım.
00:10:47Kıyameti kopartmanız lazım.
00:10:49Ama maalesef sen konuşursan var bu konu.
00:10:52Konuşmazsan dediğin gibi 10 tane yorum ve yitip giden bir hayat.
00:10:56Dolayısıyla bu çok iğrenç bir düzen maalesef ve hala da işliyor.
00:11:02İnsanlık bana göre çok ciddi bir sınav verdi ve çok da kötü verdi bu sınavı.
00:11:08İleride yüz karası olarak anacağımız günler ve maalesef şöyle bakıyorum.
00:11:14Sen konuşmasan Türk medyasına bu iş dillendirilmezse lafı neden yok?
00:11:19Arap ve İslam dünyası dahil.
00:11:21En acısı da o değil mi Sayın Başbuğ?
00:11:25Kesinlikle kesinlikle yanı başında ya.
00:11:28Arap diyorsun Arapsın.
00:11:29Arapça konuşuyor aynı dili konuşuyorsun.
00:11:31Müslümanım diyorsun o da Müslümanım diyor.
00:11:34Peki neden seyircisin?
00:11:37Zaten bırak o etnik, dini, dili bir olan yapıyı.
00:11:41Ya bir insansın ya insanlık ayaklar altında.
00:11:44Ve tam tersi olayı görmezden geliyorsun.
00:11:48Tam tersi olaya tepki veren duyarlı vatandaşlarını sindirmek üzere hapislere atıyorsun.
00:11:53Ürdün başta defalarca söylüyorum.
00:11:56Ürdün başta insanları hapse attılar ya.
00:11:59Oralara tepki vermek üzere gitmek isteyenleri.
00:12:02Diğer coğrafyalarda farklı mı?
00:12:04Yani tek tük onlardan onu söyleyeyim.
00:12:07Yani bütün Ürdün'ü ayağa kalktı zannetmesin kimse.
00:12:09Koca Ürdün'den çıksa çıksa belki yüz kişi vardır bu şekilde hareket eden.
00:12:13Yüzünün de sınır muhafızları tarafından yakalanıp hapse atıldığını hatırlatalım.
00:12:17Şimdi diğer devletler aynı şekilde.
00:12:20Enteresandır.
00:12:21Öleceğim aklıma gelir.
00:12:23Bunu yaşayacağım aklıma gelmezdi.
00:12:25İspanya, Belçika, Fransa, Almanya, İngiltere.
00:12:29Ya oradaki o halkları tebrik ediyorum ya.
00:12:32Hepsi sokaklara döküldüler ve yeter artık oradaki insanlık katlediliyor.
00:12:38Siz canisiniz dediler.
00:12:40Biz bunun aslında Arapçasını bölgeden duymamız gerekirken İngilizcesini,
00:12:44Almançasını, Fransızasını Avrupa'nın göbeğinden işittik ve geldi.
00:12:48Oradan ses geldi.
00:12:50Dolayısıyla insanlık zaten çok kötü bir sınav veriyor ama
00:12:53Arap ve İslam dünyası yüzüne kara bir leke sürdü.
00:12:57Tarihin hiçbir döneminde bu asla unutulmayacak.
00:13:00Ve o lekeyi de öbür boyu taşıyacak.
00:13:02Bu bahsetmiş olduğum yapılar devletler.
00:13:05Ve işin garip tarafı böyle devralı sözü istersen sevgili lütfen şunu da bitireyim.
00:13:12İşin garip tarafı şu.
00:13:14Bu soykırım ve katliamlar ilk defa yaşanmıyor.
00:13:18Bunlardan daha beteri veya en az bunun kadar daha alçaksıca saldırılar yıllardır yapıldı.
00:13:2475 yıldır yapıldı.
00:13:26Üç yörek asır.
00:13:27Ve bahsetmiş olduğun Arap İşbirliği veya Arap Ligi dediğimiz yapılar,
00:13:33İslam İşbirliği Teşkilatı dediğimiz yapılar bu saldırılar olmasın diye kuruldu.
00:13:37O zaman BMI'den ne farkın kaldı ey İslam İşbirliği Teşkilatı?
00:13:42Dünya Sağlık Yöntemine ne farkın kaldı?
00:13:44Tabela farklı, içerik aynı.
00:13:48O kadar mantık akıl aynı.
00:13:50O nedenle ben İslam İşbirliği Teşkilatı dururken,
00:13:54BMI'ye diğer kurumlara laf söylerken inan çekiniyorum.
00:13:59Demezler mi bunun dibinde bu yapıya işitip laf etmiyor musun diye biz de diyoruz.
00:14:04İşte aynen ispatında az önce yaptığımız gibi.
00:14:07Ama gerçekten oradaki teşkilatın kadroları bir yerlere hizmet eden yapılar.
00:14:14Ama taban halklara ne demeli?
00:14:17Doğru.
00:14:18Hiçbirinin akışıklığı.
00:14:19Evet haklısınız.
00:14:21Sayın Günyen siz ne diyeceksiniz?
00:14:23Sayın Cumhurbaşkanı NATO zirvesinde önemli başlıkları elbette dosyalar halinde yanında götürüyor.
00:14:29Orada paylaşacak maddelerden biri de Gazze'de yaşananlar.
00:14:32Unutulmaya yüz tutan oradaki olaylara bir dur deme zamanı gelmedi mi diye seslenecek kuvvetle muhtemel.
00:14:39İsterseniz bu başlıkla sizin de yorumunuzu alalım.
00:14:42Şimdi elbette Sayın Cumhurbaşkanımızın bu dosya ve başlığı gündeme getirecek olması çok önemli.
00:14:48Şu açıdan önemli.
00:14:49Dediğiniz gibi maalesef ama Gazze'deki yaşanan ve soykırım sürecinde söyleyelim artık gözden düşüyor.
00:14:57Bunun sebepleri de biliyorsunuz Tunç Bey.
00:14:59Yani belki günümüzün teknolojik çağında insanların şiddeti sürekli görerek şiddete karşı bir duyarsızlaşma haline gelmesi.
00:15:06Ve yine teknolojinin sayesinde hani biz dünya ufaldı diyoruz.
00:15:09Ama bu süre içerisinde insanlar çok farklı şekilde başka coğrafyalarda veyahut da başka yerlerdeki gündemler çok hızlı bir şekilde değişiyor.
00:15:16Maalesef bunun da etkisi var.
00:15:18Yani insanların bir yanda dünyadaki gündemlerin değişmeye başlaması ki bunların manipüle edilmesi.
00:15:24İkincisi de insanların şiddete telefonları üzerinden bile artık çok alışmış olması.
00:15:29Bunu çok sıradanlaştırılmış bir noktaya getirilmesi.
00:15:32Bu da insanlığın aslında açıkçası ahlaki açıdan daha ileri gitmesi gerekirken
00:15:36aslında belki de daha da geriye gittiği bir süreci gözümüzün önüne getiriyor ki.
00:15:40Endişe verici noktalardan birisi bu.
00:15:42Şimdi diğer açıdan baktığımızda Sayın Cumhurbaşkanımızın özellikle biliyorsunuz NATO demek.
00:15:47Batım İttifakı'nın en önemli belki de ittifakı bir arada tutan.
00:15:52Değerli Hocam, lütfen sözünüzü unutmayın.
00:15:55Türksat 6A uydusunun fırlatılışıyla ilgili geri sayım aslında devam ediyor.
00:16:01Biz hemen Paşa al yurta gidelim Sayın Bakan yanında anladığım kadarıyla.
00:16:06Paşa kolay gelsin.
00:16:07Hemen sözü sana ve kıymetli bakana bırakalım.
00:16:15TURKİŞ İLK MİLLİ HABERLEŞME UYDUSU DAKİKALAR SONRA UZAYA FIRLATILACAK.
00:16:20Ve yanımızda da bu tarihi ana tanıklık eden isimlerden biri Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih GACIRVAN.
00:16:28Öncelikle elinize hoş geldiniz. Bugün tarihi bir ana tanıklık ediyoruz.
00:16:32Hiç uzatmadan şunu sormak istiyorum. Neler hissediyorsunuz efendim?
00:16:35Elbette çok heyecanlıyız.
00:16:37Milletimizin uzun bir bekleyişi neticesinde Türksat 6A ilk milli haberleşme uydumuz olarak inşallah bu gece uzay yolculuğuna çıkacak.
00:16:47Tabi 00.20 olarak planlanmıştı ama peşi sıra ertelemelerle hali hazırda zannediyorum.
00:16:542.40'a geldi fırlatma saati. Biz bu ertelemelere ilk Türk astronotu Alper Gezer Avcı'nın uzay yolculuğunda da şahit olmuştuk.
00:17:04Bu kez zannediyorum hava koşulları ile ilgili bir erteleme söz konusu.
00:17:10Dolayısıyla havanın müsait olması beklendiği yönünde bir malumatımız var.
00:17:14Bu fırlatmaların doğasında bunlar var.
00:17:17Geç olsun güç olmasın ta 80'li yıllardan itibaren Türk milleti kendi uydularını geliştirme hayali kuruyordu.
00:17:25Rahmetli Özal Türkiye'nin yörünge haklarını teminat altına almaya dönük adımlar atarken bir yandan da 80'li yıllarda Ankara'da ODTÜ kampüsünün içerisinde bir uzay araştırmaları merkezi kurulmasını sağlamış.
00:17:41Ve Türkiye'nin kendi uydularını kendisinin geliştirmesi, üretmesi hayalini kurmuştu.
00:17:46Fakat 90'lı yıllar malumunuz Türkiye'nin ekonomik istikrarsızlıklarla, siyasi istikrarsızlıklarla kaybettiği adeta heba ettiği yıllar oldu.
00:17:56Dünyada muazzam bir bilgisayar devrimi, internet devrimi yaşanırken Türkiye bu devrimi ıskaladı.
00:18:022000'li yıllarda ancak Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde peşi sıra gerçekleşen milli teknoloji projeleri Türkiye'nin yeniden yarışa dahil olmasını sağladı.
00:18:12Görüntüleme uydularıyla adım attık. Önce BİLSAD, RASAD, GÖKTÜRK ve nihayetinde geçtiğimiz yıl uzaya gönderdiğimiz metre altı çözünürlükle görüntü almamızı sağlayan elektro-optik kamerası dahil.
00:18:28Tüm kritik alt sistemlerini yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz imeceyi uzaya göndererek bu süreci taçlandırdık.
00:18:36Tabi görüntüleme uydularında bir tecrübe kazandık ama haberleşme uyduları hem görüntüleme uydularından çok daha uzakta görev yapan hem daha sofistike ve daha büyük ölçekli uydular.
00:18:47İmece dediğimizde yaklaşık 600 kilometrede görev yapan yaklaşık 600 kilogramlık bir uydudan bahsediyoruz.
00:18:53TÜPSAT 6A dediğimizde yaklaşık 36 bin kilometrede görev yapan ve yaklaşık 4250 kilogramlık bir uydudan bahsediyoruz.
00:19:02Daha sofistike bir sistemden bahsediyoruz ama görüntüleme uydularında elde ettiğimiz tecrübe bizim haberleşme uydularında da mesafe kat etmemizi beraberinde getirdi.
00:19:12Ve nihayetinde TÜBİTAK, ASELSAN, TUSAŞ, SİTEK ve TÜRKSAT'ın iş birliğiyle TÜRKSAT 6A projesi bugüne gelmiş oldu.
00:19:22Bugüne gelmek şu demek, Türkiye bu projede başarılı olduğunda uydu teknolojilerinde A takımına ilk 11'e girmiş olacak.
00:19:32Bugünlerde gündemimiz çokça futbol, bu işi başarabilen dünyada 11 ülkeden biri olacağız.
00:19:39Bu muazzam bir kazanım çünkü uzay ekonomisi çok büyüyor, uydu ekonomisi çok büyüyor, uydulara yatırımlar artıyor.
00:19:47Dolayısıyla bu alanda kabiliyet kazanmak demek, Türkiye'nin yüksek teknoloji ihracatçısı olması demek.
00:19:53Türkiye'nin katma değerli ürün ihracatının artabilmesi demek.
00:19:57Türkiye'nin ekonomik hedeflerine kalkınma hedeflerine erişmesine hız kazandırmak demek.
00:20:04Bakın TÜRKSAT 6A dediğimizde bugüne dek bu topraklarda ürettiğimiz en yüksek değere sahip teknoloji ürününden bahsediyoruz.
00:20:14200 milyon doların üzerinde değere sahip bir teknoloji platformundan bahsediyoruz.
00:20:19Ve hali hazırda 23 farklı çeşitte 84 ekipmanını yerli olarak geliştirdiğimiz bir haberleşme uydusundan bahsediyoruz.
00:20:29Tüm yazılımlarıyla, uçuş bilgisayarlarıyla, güç dağıtım ve düzenleme birimleriyle,
00:20:36yıldız izler, tepki tekeri, elektrikli itki sistemi gibi tüm kritik bileşenleriyle 23 farklı çeşitte toplam 84 ekipmanı yerleştirdik.
00:20:47Ve bu ana dek 396 çevresel ve fonksiyonel testi başarıyla tamamladık.
00:20:55Bu çevresel ve fonksiyonel testleri nerede gerçekleştiriyoruz?
00:20:59Başka ülkelere giderek değil, yine burada kurulmuş olan Ankara'da TUSAŞ yerleşkesinde kurulmuş olan uydu sistemleri entegrasyon ve test merkezi USET'te gerçekleştiriyoruz.
00:21:11Biz kendi uydularımızı geliştirirken üretirken hem bunu yapabilecek insan kaynağına sahibiz ki bu projede dönem dönem 400'e yakın çok nitelikli mühendis bir arada çalıştık.
00:21:23Hem de uzay koşullarını ve fırlatma koşullarını karşılayabileceğine dair uyduların tüm ilgili testlerinin tamamlanabileceği bir altyafıya sahibiz.
00:21:38Bu da önemli bir bağımsızlık unsurudur.
00:21:40Böyle olmasa geliştirme faaliyetlerinde başkalarına bağımlı kalabilirsiniz.
00:21:45Böyle olmasa o testleri yapmak için sırada beklemek zorunda kalabilirsiniz, yıllar kaybedebilirsiniz.
00:21:51Dolayısıyla Türkiye bir uyduyu geliştirebilecek tüm bileşenlerini haiz bir ülkedir.
00:21:59Tüm altyapılarıyla insan kaynağıyla bu kabiliyeti kazanmıştır.
00:22:04İnşallah TÜKSAT 6A başarıyla yörüngesine yerleştiğinde ki bu fırlatmada bir ilk daha gerçekleşecek.
00:22:11İlk kez fırlatma sonrasında yörüngeye yerleşme operasyonu bizim mühendislerimiz tarafından gerçekleştirilecek.
00:22:19Önceki haberleşme uydularımızdan farklı olarak.
00:22:22Bu da bize farklı kazanımlar getirecek.
00:22:25Çünkü hedefimiz daha yüksekte.
00:22:2736.000 km'ye TÜKSAT 6A'yı inşallah götüreceğiz.
00:22:30Ama hedefimiz 380.000 km ötedeki Ay'a erişebilmek.
00:22:34Kendi mühendislerimizin, bilim insanlarımızın tasarladığı, geliştirdiği, ürettiği uzay aracıyla.
00:22:40Kendi mühendislerimizin ürettiği hibrit roket motorunu ateşleyerek 380.000 km ötedeki Ay'a erişmeyi hedefliyoruz.
00:22:48Ve uzay yarışında biz de varız diyeceğiz.
00:22:51Demeye devam edeceğiz.
00:22:53Hem milli ihtiyaçlarımızı karşılayacağız.
00:22:55Hem uzay ekonomisinden daha fazla pay alacağız.
00:22:57Şimdi TÜKSAT 6A'yı uzaya gönderiyoruz.
00:23:00Hali hazırda 5 haberleşme uydumuz uzayda aktif.
00:23:03Altıncısı olarak da TÜKSAT 6A onlara katılmış olacak.
00:23:07Ama TÜKSAT 6A ile birlikte Türkiye'nin haberleşme uydularının kapsama alanı
00:23:13hali hazırda 3.5 milyar insanın yaşadığı coğrafyadan 5 milyara yakın insanın yaşadığı coğrafyaya genişlemiş olacak.
00:23:21Güneydoğu Asya TÜKSAT haberleşme uydularının kapsama alanına girecek.
00:23:26Hindistan gibi, Endonezya gibi, Malezya gibi nüfusu yoğun ülkeler bu alana, kapsama alanına dahil olmuş olacak.
00:23:35Bu hem yeni ticari fırsatlar doğuracak hem stratejik imkanlar ortaya çıkaracak.
00:23:40Dolayısıyla böylesi bir projenin sorunuzu oydu ben çok uzun cevap vermiş oldum.
00:23:45Artık hayata geçecek anına şahitlik etmenin elbette hem heyecanını hem de milletimiz adına gururunu yaşıyoruz.
00:23:56Şimdi çok yoğun bir süreç yaşıyorsunuz.
00:23:58Belki de şu anda çok uykusuzsunuz.
00:24:00Ama gözlerinizden o mutluluğu şu anda çok net bir şekilde alabiliyoruz efendim.
00:24:05Size şunu sormak istiyorum.
00:24:07Tabii burada birçok ilki yaşıyoruz, birçok avantajı var.
00:24:10Peki burada özellikle askeri ve sivil haberleşme konusunda da özellikle İHA'lar konusunda da önemli bir avantajı da elde edebileceğimiz bir projeden bahsediyoruz değil mi?
00:24:21Bakalım birazcık bunu açabilir misiniz?
00:24:22Elbette haberleşme uyduları hem sivil alanda kullanılan, yayıncılık ve doğrudan iletişim alanında kullanılan uydular hem de askeri haberleşme unsurları barındırabilen uydular.
00:24:35Artık neredeyse tüm kritik savunma sanayi sistemlerimiz uydular aracılığıyla haberleşiyorlar.
00:24:42Hem bulundukları konumları bölgesel konumlama ve zamanlama sistemlerinden hangi anda hangi konumda oldukları bilgisini alıyorlar.
00:24:51Hem de yer istasyonlarıyla sistemler arasındaki haberleşme uydular üzerinden sağlanıyor.
00:24:59Bildiğiniz gibi Türk İHA'ları geçtiğimiz ay yaşanan elim kaza sonucunda hayatını kaybeden komşumuz İran'ın Cumhurbaşkanı'nın helikopterinin düştüğü yeri tespit etmişti.
00:25:13Çok zor bir coğrafyada görev yaparak Türk İHA'ları o noktayı tespit ettiler.
00:25:19Peki o coğrafyada bunu nasıl başardılar?
00:25:22Uydular üzerinden haberleşme sağlayarak.
00:25:25Çünkü yerde kurulu antenlerin böylesi zor coğrafi koşullarda haberleşme imkanı zaman zaman sağlanamayabiliyor.
00:25:34Dolayısıyla uydular üzerinden haberleşme kabiliyeti savunma sanayi sistemleri için çok kritik bir kabiliyet.
00:25:41Ve yeryüzünde ne kadar geniş coğrafyada bu kabiliyete aitseniz aslında stratejik olarak o kadar kuvvetlisiniz.
00:25:49Efendim şimdi Türk Saati yerleşkesinin birazcık dışına çıkan bir soru soracağım size.
00:25:55D1 Otomotiv şirketi ile Çinli bir şirkette bugün önemli bir anlaşmaya imza attınız.
00:26:01Bu sürecin devamı gelir mi? Bundan sonra da yine özellikle bu yatırımlar devam eder mi diye bir size soru sormak istiyorum.
00:26:08Evet tabi Türkiye bir yüksek teknoloji üssü olma yolunda Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde dolu dizgin ilerliyor.
00:26:18Biz de artık aynı günde çok farklı heyecanlara şahitlik ediyoruz.
00:26:24Sizin de ifade ettiğiniz gibi bugün Sayın Cumhurbaşkanımızın huzurunda küresel düzeyde elektrikli araç üretiminde ve elektrikli araç ve yeşil enerji teknolojilerinde lider bir marka olan BYD ile Türkiye'de yatırma yönelik bir anlaşma imzaladık.
00:26:46Ben geçtiğimiz yıl Aralık ayında bir Çin ziyareti gerçekleştirmiştim.
00:26:51Bu ziyaretim kapsamında BYD başkanı ve ekibiyle de onların şirket merkezinde Shenzhen'de bir araya gelmiştim.
00:26:59Ve Aralık ayından bu yana da altı ayı aşkın bir zamandır çok yoğun bir iletişim içerisinde olduk, müzakere içerisinde olduk.
00:27:11Tabi alanında lider bir küresel markanın yatırım için Türkiye'yi seçiyor olması çok anlamlı.
00:27:18Bu Türkiye'nin sahip olduğu kıymetin bir ispatı niteliğinde.
00:27:22O kıymetin temel unsurları nelerdir?
00:27:25Birincisi nitelikli insan kaynağımız.
00:27:28Üretken, verimli, iyi eğitimli insan kaynağına sahip Türkiye.
00:27:33Çok nitelikli mühendislerimiz var.
00:27:35Ve sadece üretim için değil, BYD, RG merkezi kurmak üzere de Türkiye'yi tercih ediyor.
00:27:43Bu da ayrıca anlamlı.
00:27:45Türkiye artık sadece bir üretim üstü değil.
00:27:47RG ve inovasyon üstü.
00:27:49Hep vurguluyoruz.
00:27:5129 binden 270 bine gelmiş bir RG insan kaynağından.
00:27:55Sayıları 2'den 101'e yükselmiş teknoparklardan.
00:27:59Bu teknoparklarda faaliyet gösteren 10 bin 600'den fazla firmadan.
00:28:031600'den fazla RG ve tasarım merkezinden söz ediyoruz.
00:28:06Türkiye'nin inovasyon ekosistemi dediğimizde.
00:28:09Bu muazzam altyapının artık küresel markalar da farkındalar.
00:28:13Ve bunun yanında tabii Türkiye'nin sahip olduğu eşsiz konum.
00:28:16Ve bu konumdan en ileri düzeyde istifade edilmesini sağlayacak son 20 yılda tamamlanmış altyapı yatırımları.
00:28:23Liman bağlantıları, raylı sistem yatırımları, karayolu yatırımları.
00:28:28Bütün bunlar Türkiye'nin başta Avrupa Birliği olmak üzere ki biz Gümrük Birliği üyesiyiz.
00:28:34Ve aynı zamanda 23 farklı ülkeyle serbest ticaret anlaşması olan bir ülkeyiz.
00:28:39Bütün bu ihracat pazarlarına açılabilmek, yerişebilmek için bir kapı olması sonucunu beraberinde getiriyor.
00:28:49Ve ben çok mutluyum ki bugün imzasını attığımız anlaşmayla birlikte ümit ediyorum önümüzdeki dönemde bunu izleyen adımlara da şahit olacağız.
00:28:59Başkaca küresel markalar hem otomotiv sektöründe hem de diğer alanlarda Türkiye'ye yatırım yapmaya devam edecekler.
00:29:06Ve biz de Sayın Cumhurbaşkanımızın her daim vurguladığı yatırım, istihdam, üretim, ihracat rotasında
00:29:15icat odaklı işleri de önceliklendirerek küresel markaların Türkiye'ye gelmesini hızlandıracak adımlar atmayı sürdüreceğiz.
00:29:24Tabii bizim için uzun süren bir sürecin başarıyla neticelenmesi adına çok anlamlı, mutluluk verici, memnuniyet verici bir gün olmuş oldu.
00:29:37Milletimize hayırlı olsun.
00:29:39Türkiye zaten bir otomotiv ülkesiydi.
00:29:41Ama otomobil üretimimizi yıllık 300 binden 1 milyon 400 bine çıkarmakla birlikte iki önemli arayışımız vardı.
00:29:51Birincisi bir milli markamız olsun istiyorduk.
00:29:54İşte yeni nesil elektrikli araçlar ve akıllı otomobiller üretmek üzere yollara çıkan
00:30:00ve bu ana dek de çok başarılı bir performans ortaya koyan TOK bizim bu arayışımızın en somut, en güçlü cevabı oldu aslında.
00:30:08Bunun yanında bir arayışımız daha vardı.
00:30:10Evet 300 binden 1 milyon 400 bine getirdik yıllık üretimimizi.
00:30:14Ama bu mevcut markaların kapasite artışlarıyla bugünlere geldi.
00:30:19Arzu ediyorduk ki yeni markalar da Türkiye'de yatırım yapsınlar.
00:30:24Türkiye adeta bir şampiyonlar ligi olsun.
00:30:28Hem milli şampiyonumuz hem küresel şampiyonlar Türkiye'de üretim, RG, inovasyon süreçlerinde bulunsunlar.
00:30:36İşte BYD'nin Türkiye'ye gerçekleştireceği yatırımda inşallah bir küresel şampiyonun Türkiye'yi tercih etmesi
00:30:45ve Türkiye'de RG, inovasyon ve üretim süreçlerine katılması adına bu arayışımıza bir cevap olmuş olacak.
00:30:53İnşallah biz milletimize nice müjdeler vermeye devam edeceğiz.
00:30:58Efendim çok teşekkür ederiz.
00:31:00Yayın konuğumuz Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacırdı
00:31:04hem ilk milli haberleşme uydusu TürkSat 6a'ya ilişkin o ilkleri anlattı.
00:31:09Önemli ilkleri paylaştı CNN Türk Ekranları'ndan.
00:31:12Hem de özellikle bugünkü anlaşma dev otomotif şirketi içinde
00:31:16dev otomotif şirketiyle yapılan anlaşma ve bundan sonraki izlenecek yol haritasını
00:31:21CNN Türk Ekranları'ndan aktardı diyelim ve buradan sözü tekrar size bırakalım Tunç.
00:31:27Teşekkür ederiz Paşa, Aliyurt Sanayi ve Kıymetli Bakanı.
00:31:31Evet Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır az önce yayın konuğumuzdu.
00:31:36Türk mühendislerince üretilen Türkiye'nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu
00:31:40TürkSat 6a'nın fırlatılması için geri sayım devam ederken
00:31:45can yayın konuğumuzu ve önemli açıklamalar da yaptı.
00:31:48Şöyle birkaç başlığı bir kez de altını çizerek ardından konuklarımıza ve yayınımıza dönelim.
00:31:54Sayın Kacır, TürkSat 6 uydusu bağımsızlığımızın da bir sembolü aslında dedi.
00:31:59Yeni uydunun hizmete girmesiyle özellikle yurt dışında ve terörle mücadelede
00:32:04önemli görevler yapan insansız hava araçlarının kontrolü daha güvenli hale gelecek dedi.
00:32:11Türkiye dünya üzerinde kendi haberleşme uydularını fırlatabilen 11 ülkeden biri oldu dedi.
00:32:18Ve halihazırda uzayda 5 tane haberleşme uydumuz var.
00:32:24Altıncısı da hava koşulları buna müsaade ederse bugün yani 6 ayı da fırlatacağız dedi.
00:32:31Yine sohbetin sonunda Çin Otomotiv Devi BYD ile Türkiye'yi de yapacağı yatırımlar için
00:32:39imzalanan anlaşmanın altını çizdi ve bundan sonra da benzer yatırımların
00:32:44Türkiye'ye de gerçekleşeceğinin de bir anlamda müjdesini verdi.
00:32:49Sayın Günyel, siz de devam edelim. Söz sizdeydi.
00:32:53Şunu konuşuyorduk, Cumhurbaşkanı Erdoğan NATO zirvesinde birkaç başlığı özellikle
00:33:00hatırlatacak dünyaya demiştik. Bunlardan bir tanesi ve belki de en önemlisi Gazze meselesiydi.
00:33:07Bu noktadan devam edelim.
00:33:09Aslında öncelikle uydumuzun yolu açık olsun diyelim.
00:33:13Sayın Cumhurbaşkanımız da başta olma üzere tüm devlet yetkililerimize de şükranlarımızı sunalım buradan.
00:33:19Böyle önemli yine bir yerli ve önemli bir teknolojik çalışmayı kazandırdıkları için.
00:33:24Konumuza dönecek olursak Tunç Bey, demin de bahsettiğim gibi bu şiddet durumu maalesef günümüzde
00:33:31insanın ahlakını da sorgular bir hale geldi ve insanların duyarsızlaştığı bir noktaya geldi.
00:33:36Zaten biliyorsunuz İsrail'in Lübnan meselesine ki Coşkun Hocam bahsetti veyahut da İran'la olan çekişmelerinde
00:33:43hep biz bir şey gördük. Sürekli olarak Gazze meselesinin gündem dışına itilerek orada katliamın,
00:33:49soykırımın daha da şiddetlendiği zamanları yaşadık.
00:33:52Bir ki ön plana çıkmaması için ve duyarsızlaşma dediğimiz süreç yaşandığı için genel itibariyle dünyada
00:33:58maalesef bu soykırımda devam ediyoruz.
00:34:01Sayın Cumhurbaşkanımız tabi ki elbette NATO zirvesi her sene düzenlenen devlet başkanlarının katıldığı
00:34:07hemen hemen 2 sene diye her sene duruma göre değişiyor gerçi ama çok önemli.
00:34:11Şundan önemli, şimdi Batı İttifakı'nın, Batı Bülion'un toplandığı ve en önemli savunma örgütü
00:34:17Batı artık demek neredeyse NATO demek olduğu için bu zirvede hemen hemen tüm 32 ülke bulunacak.
00:34:25Amerika başta olmak üzere ve burada hem genel toplantılar hem de birebir istişareler olacak.
00:34:30Burada Filistin özellikle gazze meselesinin gündeme getirilmesi hem genel kurulunda,
00:34:35toplantıda veyahut da birebir istişarelerde önemli.
00:34:39Örneğin mesela İngiltere'de biliyorsunuz İşçi Partisi iktidara geldi.
00:34:43Onların yaklaşımı, diğer ülkelerin yaklaşımları da burada önemli olacak ama
00:34:48Sayın Cumhurbaşkanımız muhtemelen gündeme getirecektir.
00:34:51Şimdi Türkiye Batı İttifakı'nın en önemli üyelerinden bir tanesi.
00:34:55Hazır sözü oraya getirmişken gerçekten bu etkileyebilir mi bu gazze meselesini?
00:35:00Şimdi Fransa'ya bakıyorsunuz bir seçim geçirdi.
00:35:03İşte İngiltere keza öyle.
00:35:05Yani bu batılı ülkeler de kendi içlerinde bir takım sıkıntılar, seçimler yaşarken
00:35:12gözlerini başka bir pencereye çevirebilecek durumdalar mı sizce?
00:35:20Yani şöyle bir durum var.
00:35:22Son itibariyle İngiltere veya Fransa'yı alacak olursak bunlar yine uluslararası
00:35:26sistemin Batı İttifakı içerisindeki en önemli üyeleri ve kendi bir dış politikaları
00:35:31çerçevesinde hareket ediyorlar.
00:35:33Tunç Bey örneğin Fransa'da biliyorsunuz Sol İttifak şu an birinci bitirdi ve
00:35:38oranın açıkçası başbakan olması beklenen Meloş yaptığı açıklamada
00:35:43Filistin'i devlet olarak tanıyacaklarını açıkladı.
00:35:46Mesela Fransa adına çok önemli bir gelişme.
00:35:48Ya da diğer taraftan baktığımızda örneğin İngiltere'de İşçi Partisi iktidara geldi ki
00:35:5314 yıl sonra yanlış bilmiyorsam tekrar iktidara geldiler.
00:35:57Ve onların da bu noktada belki bir değişim yaşama süreçleri var.
00:36:01Gerçi yanlış bilmiyorsam Stalmer bir seçimden önce baya bir İsrail'e destek konuşmaları yapmıştı.
00:36:09Fakat çok yoğun eleştirilerden sonra mesela değiştirmek zorunda kaldı söylemlerini.
00:36:14Filistin meselesi mesela İngiltere'nin devlet sorunu mudur, hükümet sorunu mudur?
00:36:21Bu bence şöyle hükümet sorunundan ziyade haklısınız.
00:36:25Bir devlet sorunu gibi çünkü şundan kaynaklı İkinci Dünya Savaşı'nda Orta Doğu'daki liderliğini
00:36:31Amerika'ya verdikten sonra İngiltere çekilmiş gibi görünebilir ama her ne olursa olsun
00:36:36Amerika'yla beraber orada o dış politikanın yürütülmesinde önemli bir nokta ki
00:36:41Filistin toprağında İsrail Devleti'nin kuruluşunda başlatan da İngiltere'dir.
00:36:46Tabii ki bunu unutmamak gerekiyor ama şimdi şunu da göz önünde bulmayı gerekiyor.
00:36:50Hani Amerika'yla eş güdümlü çalıştıklarını da düşünürsek yani iktidara kim gelirse gelsin
00:36:54Amerika duracak bu olay demedikten sonra İngiltere'de herhalde durdurmak için bir çaba sarf etmeyecek.
00:37:00Elbette ama şunu en azından yapabilir örneğin şimdi bir de şu var.
00:37:05Orta Doğu'daki yaşanan gelişmeler Amerika'nın ziyade aslında Avrupa'yı daha çok etkiliyor.
00:37:10Bu coğrafi yakınlıktan dolayı yani Orta Doğu'nun genelinde yaşanan sorunlar bunu coğrafi olarak düşündüğümüzde
00:37:16ilk etkilediği nokta Avrupa kıtası oluyor. Yani biz oluyoruz Avrupa oluyor.
00:37:21Şimdi baktığımızda bu açıdan İngiltere veyahut da Fransa şunu yapabilir.
00:37:26Bu üçlük özellikle biliyorsunuz çok Orta Doğu politikalarında belli bir noktada uzlaşıyorlar.
00:37:31Fakat bir baskı yaratma süreci olabilir.
00:37:34Bir de şu var Tunus Bey.
00:37:35Şimdi siz bir soykırım işlerini nereye kadar gözlerinizi kapatacaksınız?
00:37:40Nereye kadar bunu görmezden geleceksiniz?
00:37:43Hükümet anlamında da şunu belirtmek gerekir.
00:37:47Tamam devletin bir politikası var ama yani her gelen hükümette sadece hiçbir inisiyatif almayıp buna göre hareket edecek değil.
00:37:53Mesela örneğin Melonjun baktığımızda şimdi ideolojik açıdan da sol görüşlü.
00:37:58Biraz daha baktığımızda mesela Avrupa'daki sol hareketler Filistin davasına ve
00:38:03Filistin örneğin bir devlet olarak tanınmasına daha yakın duruyorlar.
00:38:08Filistin bir Müslüman ülke olmasaydı bu kadar soğuk kalabilecekler miydi?
00:38:12Yani bir Hristiyan ülkesi olsaydı bir yıl devam edebilecek miydi?
00:38:16O yüzden sanki burada kritik nokta.
00:38:19Orada da haklısınız.
00:38:20Orada da size haksızsınız diyemiyorum.
00:38:23Elbette bir Hristiyan ülke olsaydı muhtemelen tabi bunu %100 söyleyemem ama
00:38:28tavır davranışları daha farklı olabilirdi.
00:38:31Örneğin şunu da göz önünde bulundurabiliriz.
00:38:34Mesela Lübnan'da da Hristiyan nüfus var.
00:38:36Fakat olduğu halde ortada bir türlü başarısız hale getirilmiş bir devlet var.
00:38:41Buradaki politikalar şu anlamda özellikle Amerikan'ın haklısınız.
00:38:47Bunda size katılıyorum.
00:38:48İsrail'in güvenliğini sağlama açısında etrafı istikrarsız bir hale getirmesi çok büyük sorun.
00:38:54Fakat bu istikrarsızlık Amerika'dan ziyade önce Türkiye'yi daha sonrasında da Avrupa'yı etkiliyor coğrafi yakınlığında.
00:39:02Şimdi bunu anlatmaya çalışıyorum ben de.
00:39:05İngiltere ve Fransa belli bir noktadan sonra ki Müslüman nüfuslarının da çok fazla olduğunu düşünürsek
00:39:10bir politik değişime gidebilirler.
00:39:12Örneğin şu şekilde gidebilirler.
00:39:14Belki İsrail'in güvenliğini elbette hiçbir zaman geri plana atmayacaklardır.
00:39:19Örneğin iki devletli çözüm meselesinde mi hareket edecekler?
00:39:23Örneğin ya sadece işte Gazze ve Batı şeriatı çift devletli iki devletli bir çözüm yerine
00:39:29daha böyle özerk bir ve öncelikli olarak bir ateşkes sürecine destek verecekler mi?
00:39:34Bence en önemli nokta ilk olarak şu.
00:39:37Bu ülkelerdeki hükümet değişiminin acaba ateşkes sürecine yansıması ne olacak?
00:39:42Amerika ve Amerika üzerinde daha doğrusu baskı kurarak.
00:39:45Örneğin bir önce ateşkes sonra kalıcı bir ateşkes ve sonrasında barış görüşmeleri ve iki devletli çözüme nasıl?
00:39:52Adım atacakları da önemli.
00:39:54Şu nokta itibariyle bir kalıcı ateşkes sağlanması en azından Tunç Bey orada şu an siz dediğimi bahsettiniz.
00:40:01İnsan yani cümleyi kurarken bile yüreği burkuluyor.
00:40:05Bu insanların acısını bir öncelikle dindirmek gerekiyor.
00:40:09Daha sonrasındaki adımları da elbette görmek gerekiyor.
00:40:12Şimdi Filistin meselesi artık böyle çok göz ardı edilecek, bir taraflara böyle süpürülecek bir mesele olmaktan çıkmış durumda.
00:40:20Özellikle 7 Ekim'den sonra yaşanan sürece baktığımızda artık biliyorsunuz Uluslararası Ceza Mahkemesi,
00:40:26Uluslararası Adalet Divanı'ndan işte Netanyahu savaş suçlusu ilan ediliyor.
00:40:30Baktığımızda soykırım işlendiğine dair kararlar var.
00:40:33Artık Filistin meselesi bu noktada çok geri plana atabileceğimiz bir mesele değil.
00:40:38Şimdi Sayın Cumhurbaşkanımız, Türkiye Batı İttifakı'nın, NATO'nun önemli bir birleşeni
00:40:43ve burada sürekli olarak Filistin meselesini ön plana getirmesi çok önemli.
00:40:48Çünkü Türkiye'de olmasa açık bunu ortaya koymak gerekir.
00:40:51Demin Coşkun Hocam da bahsetti.
00:40:53Diğer ülkelere bıraktığımızda bu meseleyi, ya bu tam böyle Amerika'nın isteyeceği bir noktaya gelir.
00:40:58Hiçbir şey yapmayın, yapmayalım.
00:41:01İşte biz Filistin'in 75 yıldır İsrail'e dönüştürülen topraklarını,
00:41:05Gazze ve Batı şer'i ile görürüz dönüştürüldüğünü.
00:41:08Hatta bir süre sonra Lübnan'ın, özellikle İsrail'in istediği 30 kilometrelik tampon bölge,
00:41:14Lübnan'ın güneyinde kurulması gibi birçok adımı görürüz.
00:41:18Bunların önünde kim engel oluyor diye baktığımızda aslında Türkiye burada engel oluyor.
00:41:23Önemli noktalardan birisi bu.
00:41:25Sayın Cumhurbaşkanımız bunu dile getirecektir.
00:41:28Fakat şunu da görmek gerekir.
00:41:30Zirve sonuç bildirgesinde yansıyacak mı yansımayacak mı?
00:41:34Yine burada önceliğin muhtemelen Amerika, Amerika'nın ben isteğiyle yine birinci sırada
00:41:40Ukrayna savaşı üzerinden Rusya'ya karşı yapılacak açıklamaları görüyorum.
00:41:45Muhtemelen onu koyacaklar.
00:41:46Yine düşman ve tehdit algısı üzerinden bir karşıt kimlik kurarak
00:41:51NATO'nun asıl amacının işte ne için olduğunu, karşıtının kim olduğunu
00:41:56muhtemelen zirve bildirgesinde yer alacaktır.
00:42:00İlk gündem maddesi olarak ama Filistin, Gazze'deki İsrail'in yaptığı soykırım
00:42:07veyahut da İsrail'e dair bir açıklama olursa ben bunun da çok önemli bir açıklama olacağını düşünüyorum.
00:42:12En azından belki ilk kez NATO'nun sonuç bildirgesine yer almış olur Tunç Bey.
00:42:19Peki.
00:42:20Sayın Başbuğ, önemli başlıklardan bir tanesi de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın
00:42:25Almanya'da uçakta dönüşte söylediği Suriye Devlet Başkanı Esad'la her an görüşebiliriz açıklamasıydı.
00:42:36Öncesi de vardı elbette ama çok sıcak olduğu için buradan devam edelim.
00:42:41Belki NATO zirvesi dönüşü acaba Esad'la bir araya gelirler mi?
00:42:48Soru işaretleri şu an çok belirgin.
00:42:52Ne dersiniz çok yakın bir zamanda bu buluşma gerçekleşebilir mi?
00:42:57Bu buluşmanın gerçekleşmesi iki ülkenin eski barışçıl günlerine dönmesi Türkiye'ye ve Suriye'ye neler kazandırır?
00:43:07Elbette terörizmle mücadele noktasındaki faydaları eğer olacaksa onun da altını çizelim.
00:43:15Elbette olacak.
00:43:18Zaten bana göre temel amaç o birleşmede veya siyaseten örtüşmede veya görüşmede.
00:43:25Çünkü Tunç, Irak'ın kuzeyinde çok ciddi bir mesafe kat ediliyor şu an.
00:43:31Orada önemli işler yapılıyor, orada terörle mücadele anlamında önemli gelişmeler yaşanıyor.
00:43:36Ama bu yeterli değil bölgede tamamen huzuru tesis etmek için.
00:43:40Suriye'nin de muhakkak bu denkleme girmesi lazım.
00:43:43Bu denklem eş zamanlı Irak'la mı olur yoksa Irak sonrası Suriye mi olur diye tartışırken
00:43:51şunu öngörmüştük belki eş zamanlı olur belki Suriye daha öncelikli başlar diye bir başlık açmıştık.
00:43:58Neden? Çünkü bölgede en selametli süreç bu yazın sonunda Irak ve Suriye'nin bu beladan kurtulması.
00:44:07Bölgenin ve bizlerin bütün selameti buna bağlı.
00:44:10Şimdi Irak'la işler Allah bozmasın iyi gidiyor.
00:44:15Yani merkez hükümetin Erbil'in desteği var ve orada her ne kadar çok konuşulmasa da
00:44:24ki bana göre doğru olan da o iş köpürtmeye gerek yok.
00:44:27Sahada işler yürüsün.
00:44:29Bu anlamda orada önemli gelişmeler yaşanıyor.
00:44:34Peki Suriye nasıl bir yol haritası bekliyor Suriye'yi?
00:44:39Buna baktığımızda dediğim gibi ihtimaller üzerinde duruyorsunuz.
00:44:43Yani Irak'tan sonra istikametin Suriye'ye yöneleneceğini değerlendiriyorsunuz.
00:44:47Niye bu kanaat oluşu?
00:44:49Çünkü kaçan teröristlerin kümeleneceği yer takdir edersin ki Suriye.
00:44:54Amerika'nın şu an kendine kurtuluş coğrafyası olarak gördüğü yer Suriye.
00:44:58Peki bu süreçte Amerika kaçan o çapulcularla birlikte Suriye'nin neresinde kümelenecek?
00:45:07Elbette Suriye'nin, Fırat'ın doğusu diye bahsettiğimiz kesimin güney kesimlerinde.
00:45:13Ve Türkiye'de oraya yönelik bir takım operasyon ve harekatların planlayıcısı olacak süreç kötüye gideydi.
00:45:21Ama son anda Rusya'nın bir diplomasi atağı Suriye'ye ve yönlendirmesi Esad'ı bu cümleleri kurmaya sevk etti.
00:45:31Ve ilk defa bölgede umutlar yeşerdi.
00:45:34Bunun arkası gelir mi diye.
00:45:36Şimdi ben süreçten ümitliyim.
00:45:38Yani ben bu süreçin işleyeceği kanaatindeyim.
00:45:40Çünkü Rusya'nın menfaati bunu gerektiriyor.
00:45:42Gezegen'e Suriye'nin menfaati bunu gerektiriyor.
00:45:46Ve zaten biz bu sürecin baştan beri olması için her türlü adımı atmaya hazır bir devlet olarak konumluyoruz.
00:45:53Peki Sayın Başbuğuz Suriye bağımsız olmaya hazır mı?
00:45:58İşte şimdi zaten Rusya'nın Suriye'yle ilişkilerine baktığın takdirde Suriye'nin bağımsızlığını tamamen elde etmesi için daha çok yol olduğunu rahat görebiliyorsun.
00:46:09Burada hiç lafı pükmeden doğruyu söylemek lazım.
00:46:13Çünkü Suriye zaten yıllardan beri Rusya'yla bir yakınlaşması hatta askeri anlamda da Rus ekolüyle Rus doktrinleriyle yapılanması var.
00:46:24Ve bu ilişki hala devam ediyor.
00:46:26Rusya'da sıcak denizlere inmek hayalini Suriye üzerinden gerçekleştirdi.
00:46:31Orada elde ettiği üsler önemli üsler.
00:46:33Ben Rusya'nın böyle bir anda tası tarağı toplayıp Suriye'yle ilişkileri kesip Suriye'yi kaderine terk edeceği kanaatinde değilim.
00:46:42Peki şunu sorabilir miyim Sayın Başbuğuz?
00:46:45Şimdi bir ara buluculuk görevi üstlenmeye hazırız diyen de bir Putin var.
00:46:50Hem ülkeyi yakınlaştırmaya çaba sarf edip hem de Suriye'den tası tarağı toplayacak bir başka Rusya'dan mı bahsedeceğiz?
00:47:01Şöyle ben Rusya'nın herhalde burada kalacağı kanaatindeyim Suriye'de.
00:47:05O ilişkileri bozmazlar.
00:47:07Zaten uluslararası hukukta da karşılığı var.
00:47:09Yani ona Türkiye'nin zaten herhangi bir söyleyeceği yok.
00:47:13İtirazı yok zaten biz bunu deklare de ettik.
00:47:16Bu bizim zaten ilgilendiren husus değil.
00:47:19Ama Rusya'nın burada Türkiye'nin de istediği noktaya gelip ara bulucu olması bana göre önemli.
00:47:26Zaten meseleyi bu noktaya getiren de bu Rusya'nın sahaya inmesi bu girişimi.
00:47:30Onu bir kere belirteyim.
00:47:32Yani Esad durduk yerde bir anda ağız değiştirip bu cümleyi kurmadı.
00:47:35Rusya'nın gelişen olaylara bir değerlendirme yaparak aldığı pozisyon ve pozisyon sonrası Esad üzerindeki baskısı işi bu noktaya getirdi.
00:47:45Peki Rusya'nın nasıl bir kazancı olacak Sayın Başbuğ?
00:47:48Bu barış yakınlaşmadan dolayı.
00:47:52Şöyle Rusya bölgede şimdi enteresan gelişmeler yaşanıyor.
00:47:59Bak az önce Gazze'yi konuştuk ve dedik ki Gazze'yi unutturan Lübnan.
00:48:03Şimdi yakın zamanda yani inşallah olmaz yanılırım ama Lübnan'da önemli gelişmelerin yaşanacağını düşünüyorum ve görüyorum.
00:48:13Yani Amerika'nın İsrail'e olan desteği, düne kadar savaşın yayılmasına karşı olan Amerika'nın bir anda ağız ve makas değiştirerek bu söyleme gelmesi iyi okunmalı.
00:48:23Amerika bu söylemi niye yaptı?
00:48:25İsrail'i durduramayıp bari ben de onun değirmen suyundan gideyim mantığıyla mı?
00:48:29Yoksa Gazze'de gerçekten bu iş sadece İsrail'in üzerine fatura edilmeyecek kadar büyük bir iş.
00:48:34Bir şekilde bu süreçten İsrail'le birlikte sıyırmak en akılcı yol ve yöntem diyerek mi İsrail'le birlikte terk etmeye başladı?
00:48:42Şimdi bu noktaya geldiğinizde son söylediğimin geçerli olduğunu görüyorsunuz.
00:48:46Zira Amerika bir anda ağız değiştirdi ve İsrail'in yapacağı bir saldırıyı destekleyeceğini ifade etti.
00:48:53Hatta bir donanma grubu, deniz grubunu Azenov uçak gemisine birlikte Akdeniz'e göndermek üzere Doğu Akdeniz'e bir hamle yaptı.
00:49:03Şimdi Rusya eski tecrübeli devlet, gelişmeleri okuyacak aklına da sahip.
00:49:09Şimdi bu durumda Amerika ve İsrail Lübnan'a saldırırlarsa bu iş Lübnan'da sınırlı kalır mı?
00:49:15Yoksa yeni bir coğrafyaya sıçrar mı?
00:49:17Şimdi bu sorunun cevabını aradığında sıçrar tarafının ağır bastığını ve ilk adresinde Suriye olacağını çok rahat görebiliyorsun.
00:49:27İşte Suriye'de böyle bir gelişme yaşandığı takdirde Rusya bir anda Amerika ile yüz yüze gelir mi? Gelir.
00:49:33Bu Fırat'ın doğusu batısına benzemez.
00:49:35Artık orada bir hesaplaşma süreci başlar.
00:49:37İşte böyle bir sürecin önünü almak için Rusya bölgede bir bloklaşmaya giden sürecin önünü açtı.
00:49:44Yani ayağa kalkan bir Suriye, onunla birlikte iş birliğinde bulunan Türkiye ve hemen yanı başında da Rusya.
00:49:53Şimdi bu üçlü blok bana göre önümüzdeki sürecin Amerika'nın bu hamlesine karşı Rusya'nın hesabına göre bölgede dengeleyen olacak.
00:50:03Ancak şu gerçek var, Putin zaten bana göre uzun süreden beri Sayın Erdoğan'la olan dostluğundan dolayı bu sürecin bu noktaya gelmesini istiyordu.
00:50:11Ama Rusya'nın içindeki o paralel yapı dediğimiz cenahın engellemesiyle bu süreç maalesef bu ana kadar yürümedi.
00:50:19Şimdi Putin biraz daha ağırlığını hissettirdi ve sanki sürecinde de kontrolü ele alarak böyle bir teklifte bulundu.
00:50:29Şimdi geçtiğimiz gün Cumhurbaşkanımız uçakta dönerken kritik bir cümle kurdu.
00:50:34Putin'le beraber Esad'ı davet etmeyi planlıyoruz dedi.
00:50:38Şimdi bu cümle benim aklımda hemen şu konuyu çağrıştırdı.
00:50:42Zaten Putin'e bir davet var, Sayın Erdoğan yaptığı ikili görüşmede bunu doğrudan söyledi ve Putin de neden olmasın diye şu saatte Türkiye'yi ziyaret edeceğim dedi.
00:50:51Geçtiğimiz aylarda ertelenen ziyareti de hesaba katarsan Putin'in Ankara'ya yapacağı bir ziyaret çok ses getirir.
00:50:59Peki böyle bir ziyarette Putin bir anda Esad'ı da Ankara'ya çağırıp bir anda iş üçlü masaya dönüşür mü?
00:51:06Ben bu ihtimali çok kuvvetli görüyorum.
00:51:08Ve muhtemelen Ankara'da Putin'in yapacağı ziyarette Esad'ın da bu davet üzerine Ankara'ya geleceği,
00:51:15orada ilk %1'e 1 karşılaşmanın yaşanacağı ve akabinde de Suriye'de işlerin çok hızlı gireceğini rahatlıkla öngörebiliyorum.
00:51:25Neden? Çünkü Amerika'da, düzeltiyorum Rusya'da biz de şunun farkındayız,
00:51:31bu yaz çok hareketli geçecek ve bu yazın sonunda artık bölgede taşların yerinde oturması ve o kaos döneminin sonlanması lazım.
00:51:40Çünkü önümüzdeki kış dönemi ve sonrasında yaşanacakları kimse kestiremiyor.
00:51:45Dolayısıyla bölgede böyle ayak sürmeye, oyalanmaya gidecek süreç her tarafa zarar verir.
00:51:52Peki Sayın Başbuğ, 3 dakikamız kaldı ama ABD'nin rolünü, bölgedeki tavrını bu buluşmaya ne kadar tahammül edebilecek,
00:52:04ne kadar müsaade, bilmiyorum tabiri yerinde olur mu ifade ama ne kadar müsaade edeceği de merak ettiğimiz başlıklardan biri.
00:52:14Esad'ın mesela Ankara'ya gelirken havada başına bir iş gelmeyeceğinin garantisi var mı?
00:52:21Şöyle, ben o boyutta olacağı kanaate değilim.
00:52:25Çünkü işin içinde Rusya ve Türkiye var ki, Türkiye zaten bu konuda sahaya inanılmaz hakim.
00:52:30Amerika'ya o konuda çırak çıkarır Türkiye onu söyleyeyim.
00:52:33Sahada zaten yaşananlar bunu çok net gösteriyor.
00:52:36Amerika'nın en fazla yapacağı Kayseri.
00:52:39Amerika'nın en fazla yapacağı Elbap, Azez, orada yaşananlar.
00:52:43İçerideki tetikçilerini, içerideki siyasi yapılarını harekete geçirir.
00:52:47Mikserler var ya Cumhurbaşkanımızın bahsettiği.
00:52:49Onlar üzerinden ülkeyi bir hendek, bir gezi olaylarına taşımak ister.
00:52:55Başarabilirse bunu başarır.
00:52:57Başaramadığı takdirde Amerika uzaktan sadece gözyaşlarıyla süreci seyretmekle süreci geçiştirir.
00:53:03Çünkü burada Amerika'nın, o nedenle aman dikkat diyoruz.
00:53:08Avrupa operasyonlarıyla birlikte Türkiye'yi bir karışıklığa, bir iç çatışmaya götürmekten başka şansı yok.
00:53:15O nedenle birileri avaz avaz iç savaş çıkacak diye bağırıyor ki bunlar sözde partilerin genel başkanları.
00:53:24Ve bunu aylardır söylüyorlar.
00:53:26Son yaptıkları paylaşımlara bakarsan zaten dışarıdan nasıl güdümlendiği çok net ortada.
00:53:32O kadar net ki yani çıprak ki, düzmece görüntüler üzerinden işte bunları besliyoruz, bunlarla süreç yürüyor gibi
00:53:41Amerika'nın borazanını öttürenler, borusunu öttürenler zaten içeride işte Amerika'nın en fazla gücün buna erdiğini gösteren net örnekler.
00:53:51Ama Allah'a şükür gerek Kayseri gerek Suriye.
00:53:53Sayın Ömer Şeli'nin yaptığı açıklamada da olduğu gibi Suriye'de dahil herkes hesabını verdi yaptıklarıyla.
00:54:00Dolayısıyla iki coğrafyada da hakim olan, halazlı olan bir Türk halkı ve Türk Cumhuriyeti devleti var.
00:54:07Yani Amerika bunlarla bir yere varamaz.
00:54:09Zaten Amerika'nın bir anda bu kozları, bu kartı oynaması, bu kozları sahaya sürmesi tesadüf değil.
00:54:17O da görüyor olacakları.
00:54:19Suriye diyor ilk defa ciddi sahaya indi.
00:54:21İlk defa bu görüşmeden bir sonuç çıkar.
00:54:23Ben onu hissediyorum ve o nedenle bunu engellemeliyim diyerek iç kamuoyunu hareketlendirmeyi denedi.
00:54:29Ama sadece denemekle kaldı.
00:54:31Daha niyetine gir diyen tuzak çöktü ve piminin çektiği bomba elinde patladı.
00:54:38Bitti mi bitmedi.
00:54:39Yani hemen onu söyleyeyim.
00:54:41Önümüzdeki süreçte gene deneyecekler.
00:54:43Aman dikkat diyorum ben buradan.
00:54:45Sevgili izleyiciler kısa bir ara vereceğiz dönüşte.
00:54:48Aynı başlığı Sayın Günyere soracağım.
00:54:50Bakalım onun yorumu nasıl olacak.
00:54:52Kısa bir ara verelim devam edeceğiz.
00:55:08Yeniden birlikteyiz sevgili izleyiciler.
00:55:10Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın NATO zirvesindeki temaslarından beklentiler neler.
00:55:15Önemli dosyalarla gitti zira Cumhurbaşkanı Erdoğan.
00:55:18Sayın Günyel ikinci başlığımız Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Suriye Devlet Başkanı Esad'ın buluşup buluşmayacağı.
00:55:26Özellikle NATO zirvesinden sonra bir araya gelme olasılıklarının konuştuğu bir süreç geçiriyoruz.
00:55:33Bu buluşma nasıl ne zaman gerçekleşir.
00:55:37Suriye'ye katkıları, Türkiye'ye katkıları ve elbette Rusya'ya katkıları.
00:55:43Ne olur?
00:55:44Açıkçası Suriye'ye sahası Tunç Bey biraz nasıl söyleyelim.
00:55:48Hem bölgesel hem de küresel aktörlerin sahada tamamen göründüğü ama görünürken de kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmesi sonucu
00:55:56bir istikrarsızlığın artık ortada bir başarısız devlet dediğimiz yani bir devletin kalmadığı
00:56:01ki biz devleti en basit tabiriyle meşhur güç tekenini elinde bulunduran kurum olarak betimleriz ki
00:56:08baktığımızda Fırat'ın doğusunda veya batısında farklı farklı terör örgütleri Fırat'ın doğusunda Amerika ile beraber hareket ediyor.
00:56:15Bir yandan Şam rejimi var ve baktığımızda artık bu nasıl söyleyeyim başarılı bir devlet durumundan çıkmış durumda.
00:56:22Şimdi bizim ülkemizin özellikle devletimizin Irak ve Suriye genelinde almış olduğu aslında hayata geçirmek istediği bir doktrin var.
00:56:31O da hem Irak'ın hem de Suriye'nin artık tekrardan başarılı bir devlet kendi toprak bütünlüğü içerisinde
00:56:37ve iç istikrarı olan ve egemenliği olan dış egemenliği de olan yine güçlü istikrarlı iki devleti meydana getirilmesi.
00:56:44Çünkü neden kaynaklı biliyorsunuz burada her iki devletin başarısız devlet yani devletin ortada kalmaması sonucu
00:56:51hem bölgesel hem de küresel aktörlerin bir sahaya girdiğini kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini
00:56:57ve terör örgütlerinin de palazlandığını görüyoruz.
00:56:59Şimdi örneğin şöyle bir örnek mesela Suriye'nin birçok yerini öğrenmek zorunda kaldık değil mi?
00:57:04Belki de bir geçmişte bildiğimiz yerler değildi veyahut da Irak'ta yeni yeni terör yuvalarının ismini öğrendik.
00:57:10Örnek vermek gerekirse belki de Sinjar bölgesi diyoruz, Asos bölgesi diyoruz.
00:57:14Bir anda yeni yeni bölgeler yine aynı şekilde Suriye'de durum bu şekilde.
00:57:19Şimdi bu istikrarsızlık ve Türkiye'nin güvenliğini terör üzerinden tehdit ediyor.
00:57:25Ve açıkçası şöyle bir durumda yaratıyor.
00:57:27Türkiye terörle uğraştıkça aslında hem bölgesel bir güç olmaktan küresel aktör olmaya doğru gidişinde de
00:57:34bir engel yaratılma meselesine geliyor.
00:57:37Şimdi yine Suriye'ye döndüğümüzde günümüzün konjüktürü artık hem Şam hükümetinin Türkiye'ye yanaşmasını gösteriyor.
00:57:45Neden gösteriyor?
00:57:46Şimdi siz güçlü bir komşuya sahipsiniz, güçlü komşuyla beraber hareket etmişsiniz.
00:57:51Suriye zorunluluktan mı artık Türkiye'ye yanaşmak durumunda kaldı?
00:57:55Şimdi zorunluluktan ziyade aslında bir takım gerçekleri görmesi gerekiyor.
00:57:59Ben tam olarak idrak ettiğini düşünmüyorum bu arada Tunç Bey.
00:58:02Onu da şundan kaynaklı söylüyorum.
00:58:05Şimdi Suriye devleti biliyorsunuz.
00:58:09Bu süreç başladığı zaman aslında ülke içerisindeki aşırı tek bir Bağız Partisi ve Esetin yönetimi yüzünden
00:58:17yaşanan insan hakları ve demokrasinin gelişmemesi kaynaklı olarak insanların burada nasıl söyleyelim kendini ifade edememesi
00:58:25bir toplumsal anlamda uzlaşısını da yitirmiş ve ulus devlet dediğimiz formatın dışına çıkmış bir ülkeydi.
00:58:33Şimdi acaba Esad bu konularda bir esneme yaşamaya başladı mı?
00:58:38Sorulardan bir tanesi bu.
00:58:40İkincisi şimdi şu gerçeği de görmek gerekiyor ki yanında özellikle İran'ın başka bir çıkar yaklaşımı var.
00:58:48Ne derseniz buna işte kendilerinin koyduğu direniş ekseni veyahut da Şii hilali.
00:58:53Nedir bu işte?
00:58:55İran, Irak, Suriye ve Lübnan üzerinden özellikle İsrail'in de önemli derecede kendisini güvenlik tehlikesi altında hissettiği bir hat.
00:59:03Şimdi Amerika niye Fırat'ın doğusunda?
00:59:05Yani DH her zaman coşkun hocamla belirtiyor.
00:59:10Nasıl ortaya çıktı, nasıl falazlandı belli.
00:59:12Sırf sadece bununla mücadele mi?
00:59:14Yoksa veyahut İsrail'in güvenliğini Suriye topraklarından sağlamak, İran'ın burada etkisini kırmak mı?
00:59:21Aynı zamanda baktığımızda yine Rusya'yı bölgede geriye doğru itmek gibi amaçları var.
00:59:27Birçok kendi çıkarı doğrultusunda veyahut da İsrail'in çıkarı doğrultusunda hareket ediyor.
00:59:33Bu noktada artık Esat da şuna farkına varması gerekiyor.
00:59:37Yani örneğin iş burada çok farklı boyutlara da geçebilir Tunç Bey ne gibi pek konuşmuyoruz ama
00:59:43örneğin bu IŞİD'de, DH'de mücadele edeceğim diye İran buraya yerleştirdiği Şii milisler var.
00:59:50Mesela tamamen bunu mezhepsel üzerinden algılıyor.
00:59:53Ve Esat rejimi üzerinde bunu mezhepsel bir baskı aracı olarak da kullanıyor.
00:59:57Şu an için Pakistan'dan, Irak'tan, Afganistan'dan getirilen Şii gruplar var.
01:00:02Bu da ayrı mesela tehlikeli bir durum yaratıyor.
01:00:07Esat'ın gerçekten eğer ki bütünleşmiş bir Suriye'yi yaratacaksa öncelikle bir muhalefete de ses vermesi gerekiyor, dinlemesi gerekiyor.
01:00:17Normalde 2015 yılında 2254 sayılı bir karar var ve burada yasal olarak seçimlerin düzenlenmesi.
01:00:2318 ay içerisinde seçim sonuçlarına göre hareket edilmesi gerekiyor.
01:00:27Örneğin İran'ın Esat yani Şam hükümetinin yerine başka bir özellikle mezhep üzerinden başka bir mezhepten birinin gelip iktidar olmasını çok desteklediğini sanmıyorum.
01:00:39Şimdi böyle bir takım problemler var ama Esat da gerçekten Suriye'nin tekrar bütünlüğünü sağlayacaksa bunun da yolu Türkiye ile beraber hareket etmekten geçiyor.
01:00:49Daha farklı uzak komşuları değil de yakın komşuları ile hareket etmesi gerekiyor.
01:00:53Yine şunu, demin yine Coşkun Hocam bahsetti, çok önemli bir gelişme.
01:00:57Mesela Lübnan'da yaşanacak bir çatışma süreci, yeni bir göç dalgasını ve hatta Suriye ile yaşanabilecek ki,
01:01:05Suriye'de biliyoruz işte İran'ın milis güçleri devrim muhafızları bölgede buraya sıçrama durumu var.
01:01:10Yeni bir göç dalgası yaratabilir.
01:01:12Birçok mesele bu meseleler artık şimdi şöyle bir durum da var, onu da gözden kaçırmamak gerekiyor.
01:01:18Kalıcı düşmanlığı olmaz devletlerin veyahut da kalıcı dostluktan değil ortak çıkarları vardır.
01:01:24Günümüz konjüktürü şu gerçeği Suriye'nin önüne seriyor, Türkiye ile beraber hareket etmek.
01:01:29Tekrar bir ülke anlamında, bir devlet anlamında yapılanmaya gidecekse,
01:01:33öncelikle Türkiye ile hareket etmek ve bunun doğrultusunda terörü bitirmek.
01:01:37Yoksa şu an Suriye'nin kendi gücüyle bunu da başarma durumu yok.
01:01:41Veyahut da sadece Rusya'nın ve İran'ın kendi bölgesel çıkarları doğrultusunda,
01:01:47onların gülümünde hareket etmesi de işte Suriye'ye bir katkıda bulunmuyor maalesef.
01:01:51Çünkü onların ne istiyorlarsa, kendi bölgesel çıkarları doğrultusunda hareket etmeleri,
01:01:57Suriye'nin de kendisinin bir yani Şam hükümeti üzerinde kendi inisiyatifinin olmadığını gösteriyor.
01:02:02Fakat bunu da yıkması gereken bir durum var.
01:02:05Tekrardan bir devlet anlamında inisiyatif alacaksa, böyle kendi çıkarları etrafında hareket eden ülkeler değil,
01:02:12Türkiye gibi komşusu ve hala da ileride de komşu olmaya devam edecek,
01:02:17Türkiye ile beraber hareket etmesi aslında Esad rejimi için bir elzem.
01:02:23Sayın Başbu, iki ülkenin yeniden yakınlaşmasının önemini şu haliyle de değerlendiriyor kimi yorumcular.
01:02:33Eğer Türkiye ve Suriye eski günlerine, eski barışıl günlerine dönerse,
01:02:39hala hazırda ülkemizde bulunan göçmenler artık evlerine, yurtlarına rahatlıkla dönebilirler.
01:02:49Onlar için de ayrıca bir yatırım yapılır. Mutlu, mesut herkes yurduna döner mi acaba? Ne dersiniz?
01:03:00Nihayet amaç o. Ama amaca erişmek için ciddi bir yol ve süreç bizi bekliyor, Suriye'yi bekliyor.
01:03:08Eğer her şey yolunda giderse.
01:03:09Yani o kadar kolay mı bir anda yüz binlerce göçmeni yurtlarına göndermek?
01:03:15Çünkü orada da bir altyapı, orada bir yerleşke, orada bir hayatlarını idame ettirebilecek bir iş sahası.
01:03:23Bunların her biri ayrı birer başlık diye düşünüyorum.
01:03:27Sevgili Tunç da yerden göğe haklısın. Bir kere şunu söyleyelim.
01:03:32Bu konu öyle otobüslere bindirilip gönderilecek gibi bir konu değil.
01:03:37Hani vardı ya bir ara akıl üretenler vardı böyle. Bindirir yollarız giderler diye.
01:03:42Bu iş ciddi bir mesele ve zamana ihtiyaç var.
01:03:46Ve aslında bu mesele Türkiye'nin de iç sorunu haline gelmeye başladı.
01:03:52Bunda hakkını teslim edelim. Yani çözülmesi gereken bir soru.
01:03:56Ben en baştan beri hep söylerim.
01:03:58Muhakkak neticede dönmeliler ülkelerine.
01:04:01Ve bunun da yapılması için yani bu ortamı sağlanması için yapılması gerekenleri bir an önce yapılması gerekir.
01:04:07Şimdi bu meselede özellikle bu sorunu çözmek için ben askeri, siyasi ve ekonomik sıralaması da aynı şekilde.
01:04:16Özellikle düzeltiyorum. Siyasi, askeri ve ekonomik sıralaması da bu şekilde.
01:04:20Bir takvimin bölgeyi beklediği kanaatindeyim.
01:04:23Siyasiyi başa aldım. Niye?
01:04:25Öncelikle bir bu konuda mutabakata varılarak tarafların rızasıyla bir süreç başlatılmalı.
01:04:32Taraflardan kastım kim? Suriye ve Türkiye.
01:04:35Burada göç ne Rusya'yı etkiler ne de Amerika'yı etkiler.
01:04:38Bu iş Suriye ile benim aramdaki mesele.
01:04:40Dolayısıyla bir siyasi noktada buluşmak bu işin birinci safhası.
01:04:44Şu an o safha işliyor.
01:04:46Yani dediğim gibi müttihim.
01:04:48Rusya'nın müdahalesiyle veya dolaylı veya doğrudan.
01:04:52Neticede bir olumlu mesaj var ve Türkiye'nin de buna bir yaklaşımı var.
01:04:56Ve bu iş dediğim gibi çok uzun sürmeyecek.
01:04:58Bir anda alt kademeleri de pas geçerek başkan düzenine bir görüşme ile çok hızlı yaşanacak gibi geliyor.
01:05:05İkinci süreç askeri.
01:05:07Şimdi burada niye askeri konuyu ikinci sıraya aldım?
01:05:11Neticede Suriye'nin tek başına ya da bizim tek başımıza veya ortak yapacağımız meseleyi çözümde
01:05:17çözmemiz gereken hadise terörle mücadele.
01:05:20Terörü bölgeden def etmek.
01:05:22Bunu yapmak için askeri tedbirleri almak zorundasınız.
01:05:25Yani operasyon ve harekatlar.
01:05:28Elbette herhalde Suriye'de o kadar boş devlet değildir.
01:05:31Bir ispari bilgi vardır elinde.
01:05:33Bölgede kimin nerede nasıl kimlerle iş tuttuğuna dair.
01:05:36Zaten biz bu konuda çok deneyimliyiz.
01:05:38İşte bu ortak birleşim isparet konusunda sağlanırsa terörle mücadelede o sahayı temizlemek o kadar kolay ki.
01:05:46Yeter ki Türkiye'nin verdiği akla uysun Suriye ve samimi olsun.
01:05:51Bu boyutu da geçtiğimizi varsayalım.
01:05:55Yani ikinci aşama askeri kademe de tamamlandı.
01:06:00İşte o zaman üçüncü ve en zorlu sürece geliyoruz.
01:06:03Ekonomi.
01:06:04Niye ekonomi diyorum?
01:06:05Şimdi Suriye kaynakları sömürülen ciddi de bir ekonomik sıkıntı yaşayan bir ülke konumunda ve
01:06:12ayağa kalkması için elinden tutulması gereken bir noktada.
01:06:15Şimdi Türkiye'nin de dünyanın genelleştiği ekonomi krizlerden dolayı kendi içinde sıkıntıları var.
01:06:22O halde bu cesedi kim kaldıracak ortadan veya bu ekonomik desteği kim sağlayacak?
01:06:27İşte burada dünyanın devreye girmesi lazım.
01:06:29Yani bizim ilk başta söylediğimiz gibi Avrupa'nın özellikle göçten korkan Avrupa'nın bu konuda timsah gözleşi değilse döktükleri
01:06:38ki ben öyle olduğu kanaatindeyim.
01:06:40Eğer samimiyet varsa Dünya Birleşmiş Milletler Dünya Bankası herkes devreye girerek Suriye'yi eğer kaldırmak üzere yeniden bir sürecin önünü açmalı.
01:06:50Bak Çin aylar öncesinden kokuyu aldı ve hemen dedi ki Suriye'nin tekrar ayağa kalkması için gereken süreçte ben ekonomik olarak iş almaya hazırım.
01:07:00Yani destek çıkarım demiyor bak.
01:07:02Orada bir ülkenin tekrar ayağa kalkması için bir ekonomik döngü olacak.
01:07:08Ben oradan para kazanmak için hazırım demeye getiriyor Çin.
01:07:11Niye? Zaten eninde sonunda iş oraya gelecek.
01:07:14Şimdi Türkiye bu konuda bir model var elinde.
01:07:17Yani model köyler, ilçeler, kentler Suriye'nin dokusuna uygun bir takım yapı bunları biz işte ispatını verdik.
01:07:25Nerede? Harekatlar bölgesinde.
01:07:27Şimdi orada huzurlu yaşam sürüyor.
01:07:30Acilen benzer dokunun daha derinlere taşınması lazım.
01:07:34Şimdi bunu taşımak için Suriye elindeki bütün imkanları seferber eder mi?
01:07:39Etmekten başka şansı yok.
01:07:41Peki Suriye o çalınan mallarını ekonomiye katkı sağlayacak şekilde kontrolü ele geçirir mi?
01:07:47Mesela petrolü.
01:07:49Ben Irak Enerji Bakanı'nı düzeltiyorum.
01:07:51Suriye Enerji Bakanı'nın o söylemini hiç unutmuyorum.
01:07:54Bugüne kadar Suriye'nin kaybı 105 milyar dolar çalınan parası.
01:07:58Kim çaldı? Amerika çaldı.
01:08:00Yanında PKK terör örgütü ile birlikte.
01:08:03Şimdi ciddi bir rakam.
01:08:05Bu ve benzer kaçakları tıkayan bir Suriye.
01:08:07Yani artık devlet gibi de olmaya başlayan Suriye.
01:08:10Gelirlerini elde tutan Suriye.
01:08:12İşte dışarıdan aldığı destekle bir anda ayağa kalkar mı? Kalkar.
01:08:16İşte bu başladığı an, sevgili Tunç, şu ana kadar Türkiye'nin yaptığıyla
01:08:21653 bin kişinin tekrar toprağına geri döndüğü gibi
01:08:263,5 milyonluk Türkiye'de yaşayan Suriyelinin
01:08:29ben çok büyük bir kısmının süratle ülkelerine döneceğini rahatlıkla söyleyebilirim.
01:08:34Çünkü burada tartışmalar var.
01:08:38Zaten yerleştiler, kaldılar, evlendiler vs.
01:08:40Evet o konuda çok yorum var Sayın Başbuğ.
01:08:43Yani Türklerle de evlendiler.
01:08:46Artık aile birlikleri oluştu.
01:08:48İş yeri açtılar.
01:08:49Çocukları burada okuyor.
01:08:51Niye dönsünler canım diyenlerin sayısı bir hayli fazla.
01:08:54Şöyle sevgili Tunç, ben mesela şöyle bakıyorum.
01:08:58Şimdi göç iki türlü.
01:09:00Dünya standartında kabul gören gerçek.
01:09:03İki türlü göç yapılıyor.
01:09:04Bir gönüllü, bir zorunlu.
01:09:06Şimdi ilk göç zorunlu yapıldı.
01:09:08Yani canını kurtarmak isteyen Suriyeliler,
01:09:11Türkiye'yi dost ülkeye, kardeş ülkeye bilerek geldiler.
01:09:14Biz de misafir ettik.
01:09:15Şimdi dönüş zorunludan çok bizim de niyetimiz o, isteğimiz o.
01:09:20Onurlu ve gönüllü bir şekilde geri dönüş.
01:09:23Şimdi bunu yapmak için bir cazibe yaratman lazım.
01:09:27Neyle ilgili? Geri dönüşle ilgili.
01:09:29Örneğin Suriye Devleti'nin bir takım hukuki düzenlemelerde,
01:09:34vergide, bir takım uygulamalarda cazibeli bir hale getirerek
01:09:39geri dönenlere şöyle arsa, böyle ev, böyle bir yaşam alanı sağlanacak gibi
01:09:44bir politikayla ben bu sürecin tersle işleyebileceği kanaatindeyim.
01:09:49Hiç kimse başka coğrafyada maceri aramaz veya rahat edemez.
01:09:53İlla ki vatanım diye bizim çok inandığımız bir deyim vardır.
01:09:57Bana göre komşu coğrafyalarda da bu geçerli.
01:10:00Sen şimdi bütün her şeyi yıkıp sıfır başka bir ülkede bir maceraya atılmak ister misin?
01:10:05Veya atılmak zorunda kalsan da buna ne kadar dayanabilirsin?
01:10:08Çok zor.
01:10:09En doğru olan, yanılmaz zor, en doğru olan kendi toprağına sahip çıkıp
01:10:14ait olduğun, alışık olduğun topraklarda tekrar yaşam kurmak.
01:10:18Bunu yapmak için işte siz gerekli ortamı sağlarsanız bu göç olur.
01:10:22Ben ondan hiç şüphe etmiyorum.
01:10:24Ki zaten burada devletler arası uygulanacak politika çok önemli.
01:10:28Yani Suriye ve Türkiye'nin devlet bazından uygulayacağı bazı, alacağı bazı tedbirlerle sürecin öne açılır.
01:10:34Süreç işletilmek zorunda kalır ve bir anda o göç sağlanır.
01:10:40Kalır mı geride? 3-5 kalır.
01:10:42Ama çoğunluğun ben döneceği kanaatindeyim.
01:10:45Sayın Başbu, iki liderin de çok iştahlı bir şekilde bir masada buluşmaya yeşil ışık yakmalarının arkasında da
01:10:57tahmin ediyorum ki bu yol haritaları aslında belirgin.
01:11:01Yani süreç umulandan daha hızlı ilerleyecek gibi görünüyor.
01:11:07Katılır mısınız buna?
01:11:08Yürekten katılırım.
01:11:09Benim de zaten beklentim o.
01:11:11Çok süratli ilerleyecek.
01:11:12Hatta Irak'ın bile önüne geçebilir.
01:11:14Çünkü burada buna susuz bir toprak var, bir coğrafya var.
01:11:19Hatta şöyle ifade edeyim.
01:11:21Ekonomik anlamda sadece Suriye'nin kalkınması anlaşılmasın.
01:11:25Mesela Irak'ı ayağa kaldıracak kalkınma yolu.
01:11:29Ben şimdiden adını da koyayım.
01:11:31Bir körfez yolu Suriye'de niye olmasın?
01:11:33Biz Suriye'yi hep M4 yoluyla andık.
01:11:36Tek ana yol o.
01:11:37Aslında Suriye coğrafya olarak da çok müsait bu tür ticari ilişkilere.
01:11:42Körfez ülkeleri hemen güneyinde.
01:11:44O bölgelerin de ayağa kalkıyor.
01:11:46Bölgelerin de işin içine gireceği bir ticari ki Arap liginde Suriye'ye bir kabul var son günlerde yeşeren.
01:11:54İşte Türkiye üzerinden bir kuzeyden güneye körfez koridoru, körfez yolu Suriye'nin de dengesini değiştirir.
01:12:02Orada da bir anda işleri başka noktaya getirir.
01:12:04Çünkü Suriye'de yani ayağa kalkmak için altyapı var.
01:12:08Kendi sahip olduğu ekonomik kaynaklar var.
01:12:11Yani petrol bunun başında geliyor.
01:12:14Yeter ki dediğim gibi devlet milliletsin ve dışarıdan malını çalana dur desin.
01:12:21Veya dışarıdan işgal maksadı gelene hadi yürü git desin.
01:12:24İşte onu demenin tek yolu Türkiye ile iş birliği.
01:12:27Bunu yaptığı takdirde Suriye o tarihi dostluğu da bina ederek süreçte yol alır.
01:12:33Hem de Rusya'nın Amerika'nın müdahalesi olmadan yol alır.
01:12:37Biz şimdi samimiyiz ne yapacağımızı biliyoruz.
01:12:39Tek istediğimiz araya üçüncüyü sokma ve samimi ol.
01:12:44Bu sağlandığı takdirde bu iş işler ki bana göre Esad'ın halkını da toparlaması için buna şiddetli ihtiyacı var.
01:12:51Bakın ülkenin yarısı sürgünde.
01:12:53Şimdi bir anda bu sürgünde göçebe hayatı yaşayan insanlar geri döndüğü takdirde
01:12:59Suriye'de can güvenliği garanti alındığı takdirde
01:13:02Esad'ın önceki o tehditlerini halkın üzerinde yansıtmayacağına dönelik inandırıcı bir politikayı uyguladığı takdirde
01:13:09Suriye'de bir anda işler terse döner ve Irak'la yarışır vaziyette iki ülke birlikte ayağa kalkarlar.
01:13:14Bu da bölgeye çok şey kazandırır.
01:13:16Biz bu konuda iki ülkeyle destekleriz, gücümüz var.
01:13:19İki ülkeyle ticari ilişkileri artırırız.
01:13:22Bak şu an Afrin'le bile Türkiye ile ticaret başlamış durumda.
01:13:25Bu Suriye ile niye olmasın?
01:13:27Çok da rahat olur.
01:13:28Komşu ülke, yakın ülke ve bu ticari ilişkilerle çok büyük projeler hayata geçirilebilir.
01:13:34Dediğim gibi tek istediğimiz veya beklediğimiz samimiyet, iyi niyet ve Türkiye'nin uzatmış olduğu zeytin dalına aynı şekilde karşılık verme.
01:13:44Bunlar olduğu takdirde Irak'ta şu an bu süreç işliyor.
01:13:47Suriye'de ben neden olmasın ki derim.
01:13:49Çünkü Sayın Erdoğan hemen sünger çekebilen ve bir adım atıyorsan beş adımla sana geri gelebilen bir lider.
01:13:56Zaten söylemiyle de bunu çok net çizdi.
01:13:58Biz düşman değiliz.
01:14:00Suriye'yi hiçbir zaman düşman görmedik.
01:14:02Ailece görüşüyorduk yakın zamana kadar.
01:14:04Neden şimdi de görüşmeyelim dedi.
01:14:06Bu cümlenin üzerine artık laf edilmez.
01:14:09Bu mesaj Esad'a da gitmiştir.
01:14:11Zaten Suriye'de şu an sevgili Tunç.
01:14:14Aynı bizim akşamları yaptığımız tartışma programları gibi aylardır Türkiye ile iş birliği olmalı mı iyi tartışıyorlar.
01:14:22Akşam 9 kuşağında hatta Türkiye'den de bazı uzmanları davet ederek niye bir araya gelemiyoruz
01:14:30veya gelirsek ne kazanırız gibi tartışma programları Suriye'de de yaşanıyor.
01:14:35Bunlar boşa atılan adımlar değil.
01:14:37Bir şeylerin ayak sesleri.
01:14:39Ben inşallah sürecin iyi gideceği kanaatindeyim.
01:14:41Peki.
01:14:42Çok teşekkür ederim Sayın Başbuğ.
01:14:44Yönetmenim süremizin dolduğunu söyledi.
01:14:46Bir anda aktı gitti.
01:14:48Sayın Günyel, Sayın Başbuğ çok teşekkür ederim katkılarınız için.
01:14:52Güzel bir gece diliyorum size.
01:14:54Ben teşekkür ederim.
01:14:55İyi geceler olsun.
01:14:56Sağ olun.
01:14:57Sevgili izleyiciler.
01:14:58Bugün de süremizin sonuna geldik.
01:14:59Hepinize güzel bir gece, keyifli bir yarın diliyoruz.
01:15:02Hoşçakalın.