Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Astana'da önemli temaslar: Aliyev ve Putin görüşmesinde neler konuşuldu?
Cumhurbaşkanı Erdoğan Şanghay İş Birliği Örgütü Liderler Zirvesi için bulunduğu Astana'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Rusya Devlet Başkanı Putin'le görüştü. Erdoğan'ın Astana temaslarının detaylarını Haber Global Genel Yayın Yönetmeni Taha Dağlı anlattı.
https://haberglobal.com.tr/dunya/cumhurbaskani-erdogandan-astanada-onemli-temaslar-aliyev-ve-putin-gorusmesinde-neler-konusuldu-358220
https://haberglobal.com.tr/dunya/cumhurbaskani-erdogandan-astanada-onemli-temaslar-aliyev-ve-putin-gorusmesinde-neler-konusuldu-358220
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Şimdi konuklarımızla birlikteyiz ama bir yandan da hastaneye gidelim oranın gündemini
00:05de konuşalım.
00:06Önemli görüşmelerin içeriğinde neler vardı, masada neler vardı, bugün ne bekleniyor?
00:10Hepsini konuşalım.
00:11Bunun için de hastanede haber global genelliğinin yönetmeni taha dağlı bizi bekliyor.
00:16Tabi öncelikle kolaylıklar dileyelim size önemli bir zirve önemli gündem maddeleri
00:22konuşuluyor.
00:23Ben ilk olarak Rus lider Vladimir Putin'le yapılan görüşmenin içeriğini biraz öğrenmek
00:27isterim sizden zira Suriye'deki gelişmelerin konuşulduğunu biliyoruz.
00:32Cumhurbaşkanı Erdoğan da dedi ki teröristten kurdurmamakta kararlıyız dedi.
00:37O görüşmeden yansıyanlar perde arkasında neler konuşulduğunu sizden öğrenelim mi?
00:45Bir kere dünkü Erdoğan Putin görüşmesinin çok verimli geçtiğini, çok olumlu atmosferde
00:50geçtiğini ve her iki taraf için de önemli kazanımlar çıkacak bir görüşme olduğunu
00:56söyleyebiliriz.
00:57Bunu resmi ağızlardan da teyit ettirdik yani sorduğumuz zaman hani bu görüşmenin
01:02somut kazanımları nedir Türkiye açısından birçok başlık saydılar yani Suriye'den
01:06tutun da güvenlik politikaları ve enerji başlığında çünkü enerji bakanı da burada
01:11aynı şekilde yine Şangay işbirliği örgütü çerçevesinde Türkiye'den gelen iş adamları
01:16var.
01:17Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şivşek de burada çok kapsamlı konular ele alınıyor
01:20ama tabi Türkiye'de asıl gündem hani Suriye meselesi ve özellikle Beşer Esed Cumhurbaşkanı
01:28Erdoğan Beşer Esed'le görüşecek mi Suriyeli Türkiye'nin normalleşme süreçleri bunlar
01:33tabi daha fazla ön plana çıkmış durumda bunlarla ilgili de şunu belirtebiliriz.
01:40Yani bu son 3 senede 3. Cumhurbaşkanı'nın 3. kez hastaneye gelişi ve 3. kez burada
01:45Putin'le bir araya geldi her seferinde Beşer Esed'de hastaneye gelecek ve Erdoğan'la
01:50Beşer Esed orada buluşacak Putin Esed'i getirecek oraya şeklinde haberler iddialar
01:54ortaya atılıyordu.
01:55Bu kez de yine bunlar çok gündem gündemde yer tuttular.
01:59Aslı hastanın olmadığını da net bir şekilde gördük ve söyleyebiliriz ama bu değil
02:04ki Erdoğan yarın öbür gün Beşer Esed'le görüşmeyecek bu anlama da gelmiyor.
02:08Olabilir mi?
02:09Tabi ki olabilir fakat bunun önünde bazı engellerin olduğunu da belirtmekte fayda
02:13var.
02:14O engellerin başında da her ne kadar Türkiye Rusya ilişkileri çok önemli olsa da çok
02:19iyi bir düzemde gitse de bu konuda biraz ayrışmanın olduğunu da söylemekte fayda
02:25var.
02:26Yani aslında Putin birçok kez Türkiye ile Suriye arasındaki problemlerde işleme
02:29adres gösterse de aslında Türkiye ile Suriye'nin normalleşmesine çok da böyle sıcak bakan
02:34bir taraf değil.
02:35Aynı şekilde İran'ın da yine Türkiye Suriye normalleşmesinde böyle öncülük
02:41yapmak bir kenara bunu pek istemediğini bunu pek desteklemediğini bu fikri pek
02:46desteklemediğini söyleyebiliriz.
02:47Bunun tabi gerekçeleri var yani Suriye'de Türkiye ile Suriye arasındaki bir normalleşme
02:54İran'ı Suriye sahasında biraz gereksiz kılacak.
02:58İran'ın endişeleri bunlar o zaman ben Suriye'de ne yapacağım ne işe yarayacağım?
03:03Çünkü binlerce on binlerce milis getirdi oraya Suriye'ye yerleştirdi.
03:08Türkiye ile Suriye'nin normalleşmesinin ardından İran burada kendi güvenlik kaygılarını
03:13duymaya başlayacak.
03:14Öte tarafta Rusya içinde de benzer kaygıların geçerli olduğunu söyleyebiliriz.
03:19Türkiye ile Suriye arasında özellikle şunu belirtmekte fayda var.
03:23Bizim meselemiz PKK ve PYD tez örgütü Suriye'nin de önceliğinin bu son dönemde artık PKK
03:29PYD olduğunu net bir şekilde görebiliyoruz.
03:32Bu ne anlama geliyor?
03:33Türkiye ile Suriye yani Şam rejimi PKK PYD'nin Suriye için tehdit olduğunun farkındalar
03:39ve bu noktada ortak payda da ortak zeminde buluşuyorlar.
03:44PKK PYD her ikisi için de tehdit PKK PYD her ikisi için de düşman bu net fakat aynı
03:51düzlemde Rusya ile İran'ın buluştuğunu pek söyleyemiyoruz.
03:55Onunla birlikte Irak medyasında Arap medyasında çıkan iddialar vardı.
04:01Türk heyetleri ve Suriye heyetlerinin Irak'ta buluşacağı bir araya geleceği iddiası
04:05evet bunun da ucunun açık olduğunu söyleyebiliriz.
04:08Net bir tarih yok geçtiğimiz aylarda Irak'a yapılan bir ziyaret vardı Cumhurbaşkanı
04:13Erdoğan tarafından Bağdat'ta o ziyarette gündeme geliyor Iraklı yetkililer Türkiye
04:18ile Suriye'nin normalleşme sürecinde bir öncülük bir öncü rol üstlenmek istiyorlar
04:25ve burada bir müzakereci ya da ara bulucu pozisyon almak istiyorlar.
04:28Türkiye'de buna yeşil ışık yakıyor Suriye'de aynı şekilde yeşil ışık yakıyor.
04:32Yani böyle bir duruma İran ya da Rusya öncülük etmez ama Bağdat'ın böyle bir
04:36talebi var.
04:37Bu talep doğrultusunda da Irak medyasında özellikle Arap medyasında bazı haberler
04:40çıkmıştı.
04:41Bu haberlerin yalan olmadığını söyleyebiliriz.
04:44Tam teyitli mi öyle bir görüşme şu an için planlanmış değil ama ileride planlanabilir.
04:51İlerisi açısından önümüzdeki haftalar ya da aylarda böyle bir görüşme yani Bağdat'ta
04:56Suriye tarafı ile Türkiye heyetlerinin bir görüşmesi olabilir noktasında bilgiler
05:01ya da ihtimaller olasılıkların ucunun açık olduğunu söyleyebiliyoruz.
05:05Aslında herkesin en çok merak ettiği konu Esat'la bir görüşme olur mu olmaz mı?
05:11Ya da heyetlerin Bağdat'ta görüşebilme ihtimaline dair ayrıntılar bunlara zaten
05:16ayrıntılı yanıt verdiniz sizde en önemli en çok belki de merak ettiğimiz soruların
05:21yanıtı buydu.
05:221 yandan tabii şunu da merak ediyoruz.
05:24Elbette orada da konuşuluyor.
05:26İsrail'in gazi yönelik saldırıları ne yazık ki devam ederken şimdi dünyada özellikle
05:30Avrupa'da dillendirilen bir başka Amerika'da dillendirilen bir başka mesele daha var ki
05:36İsrail'i Lübnan arasında bir gerginlik olur mu?
05:38Hatta savaş çıkar mı?
05:40Buna dair acaba ne söylemek lazım?
05:45Evet, İsrail'in Lübnan'a yönelik geniş çaplı bir saldırı hazırlığı planı net bir şekilde
05:51var.
05:52Bunu Ankara'da Moskova'da bunların farkında ve diğer birçok ülkede Washington'da olduğu
05:56gibi bu durumun bu ihtimalin farkındalar.
05:59Eğer 7 Ekim'de başlayan İsrail'in saldırılarının hemen ardından Hizbullah Lübnan'dan
06:06ikinci bir cephe açmış olsaydı ki 2006 Temmuz'unda bunu yapmışlardı.
06:092006 Haziran ayında İsrail Gazze'ye saldırılmıştı ve yoğun bir saldırı.
06:174 Ecin'in hemen bir hafta sonrasında Lübnan sınırında Lübnan tarafı Hizbullah 2 ya
06:23da 3 İsrail askerini kaçırmış ve İsrail'e zorunlu olarak ikinci cepheyi açtırmıştı.
06:27İsrail Beritava Limanı'nı bombalayarak Gazze'yi bir kenara bırakıp Lübnan'a saldırmış
06:32ve Hizbullah'a hedef almıştı.
06:34Yaklaşık 3 hafta sünmüştü o saldırılar ve Lübnan daha doğrusu Hizbullah İsrail
06:38savaşı olarak da kayıtlara geçmişti ve Hizbullah buradan bir zafer ilan etmişti
06:42çünkü İsrail tam olarak orada Hizbullah'ı bitirememişti ve Hizbullah birazcık güç
06:46kazanmıştı, prestij kazanmıştı o saldırıların ardından.
06:49Benzer bir şey eğer 7 Ekim'deki İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ardından
06:54gerçekleşseydi yani Hizbullah ikinci cepheyi Lübnan tarafından İsrail açsaydı İsrail
07:00o cepheye zorunlu olarak müdahale etmek durumunda kalmış olsaydı eğer belki de
07:04bu 7 Ekim'deki başlayan soykırım süreci bu noktada gelmeyecekti.
07:08Böyle bir gerçeklik var böyle bir analiz var fakat Hizbullah o dönemde bu topa girmedi.
07:13Büyük ihtimal İran Hizbullah'ın orada İsrail ikinci cepheyi açmasına müsaade
07:18etmedi bu fikri desteklemedi.
07:20Şimdi gelinen noktada İsrail şunu düşünüyor aradan geçen o 7-8 aylık süreçte ben Gazze'yi
07:26bir şekilde izole ettim ve Gazze'yi bir şekilde kendime tehdit olmaktan şu an için
07:31çıkardım ve dolayısıyla ikinci cepheyi açıp Hizbullah'a yönelik benzer saldırıları
07:37yapabilirim ve bunu yapmak istiyorum.
07:40İsrail'in bakış açısı bu şekilde Lübnan'ın ordusu İsrail'le savaşmak gibi bir durumu
07:45söz konusu değil.
07:46Eğer İsrail Lübnan'a saldırırsa bu savaş Hizbullah'la İsrail arasında olacaktır
07:51ama İsrail sadece tabi ki Beyrut'taki Hizbullah karargahları ya da işte Beka Vadisi'ndeki
07:59Hizbullah'ın kalesi karargahı sayılan bölgeleri değil büyük ihtimalle Beyrut'un yani Sayda
08:06limanında Trablus'unu da ya da Beyrut'un geri kalan kısımlarını da Lübnan'ın bir
08:10çok noktasını direk Lübnan'ı hedef alarak çıkıştıracaktır böyle bir plan var.
08:17Evet bu plan var İsrail de buna istekli ve İsrail buna hazırlanmış durumda fakat
08:22yapar mı yapmaz mı o da açıkçası tam olarak hiç kimse tarafından kestirilemiyor.
08:26Doğru Meteannem'e zannediyorum sizin de sorunuz var değil mi Tağdalı'ya?
08:30Tağdalı iyi çalışmalar selamlar.
08:32Teşekkür ederim size de iyi yayınlar.
08:37Sayın Cumhurbaşkanı programında değişiklik mi var galiba yeni alınan kararlar da var
08:43onu merak ettim.
08:44Sayın İlham Aliyev'le Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın programında da galiba program değişikliğine
08:51dair yeni bir düzenleme oldu onu da merak ediyorum.
08:55Evet.
08:56Bazı yani resmi olarak duyurulan bir durum şu an için bildiğim kadarıyla yok ama gayet
09:03resmi olarak böyle bir değişikliğin olma ihtimali açık Türkiye'nin milli takımın
09:09Cumartesi günü Avrupa Futbol Şampiyonası'ndaki çeyrek final maçı Hollanda ile karşılaşıyor.
09:15Maç bu maç için bir tasarruf olabilir Cumhurbaşkanı o maça gidebilir aynı gün
09:21şu programı vardı burada Aliyev'le çok samimi bir görüşmeler gerçekleştirildi.
09:27Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev dün Cumhurbaşkanı Erdoğan'la bir araya
09:31geldiler ve aynı şekilde Pakistan Azerbaycan Türkiye üçlü daha önce hep dışişleri
09:36bakanları seviyesinde yapılırdı bu kez liderler seviyesinde gerçekleştirildi.
09:40Bu toplantılar o toplantılarda da yine gündemin yoğun olduğunu söyleyebiliriz.
09:46Özellikle her üç ülkenin ortak paydası ortak buluşacağı noktalar işte Pakistan
09:53Keşmir Azerbaycan için Karavağ ve yine hem Türkiye Azerbaycan için Kuzey Kıbrıs
10:00Türk Cumhuriyeti hatta bunu 3K olarak da adlandırılıyor.
10:04Bu durum Pakistan Türkiye Azerbaycan arasında 3K yani görüşmelerin ana günden başlığı
10:103K'dır Karabağ Keşmir ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'dir şeklinde bir toplantı
10:16ve görüşme sürecinin şu an için liderler seviyesinde bu üç ülkenin liderler seviyesinde
10:21olduğu için böyle bir sürecinde başladığını görmüş oluyoruz.
10:25Peki Tadalı çok teşekkür edelim size kolaylıklar dileyelim.
10:29Aslanada önemli bir zirve dün önemli görüşmeler vardı bugün de zirve devam
10:33edecek oradan yansıyanları önemli başlıkları aldık dinledik Tadalı'dan.