'Akdeniz alarm veriyor, deniz suyu tehlike boyutunda sıcaklığa ulaştı'
Prof. Dr. Şermin Tağıl, Akdeniz'de yüzey suyunun şu anda ortalamanın 3 santigrat derece üzerinde olduğunu belirterek, "Akdeniz alarm veriyor, deniz suyu tehlike boyutunda sıcaklığa ulaştı" dedi.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Bence en önemlisi HİS deniz düzey sıcaklıklarının düşmemiş olması, bu da sağlak yavaş frekansını arttırıyor olması ama bu geçici bir durum değil tabii ki.
00:16Denizler ve hava karşılıklı ilişki halindedir. Dolayısıyla birisi ısınırken diğeri de ısınmaktadır.
00:25Deniz ve sularında özellikle Ağustos ayından beri sıcaklıkların alttığını, şimdiye kadar gözlenmiş en yüksek sıcaklıklara ulaştığını görüyoruz.
00:36Özellikle deniz sularına baktığımızda Ağustos ayında biz rekor haber yapmıştık, rekor kırdığını.
00:43Bu rekorunu Şubat ayında da kırdı ve Şubat ayından beri hiçbir şekilde normal, geçen yılki seviyesine düşmedi.
00:51Ama bu yeni bir olay değil, 1980'lerden beri okyanus sularının ısındığını görüyoruz.
00:57Tabii ki bu noktada Akdeniz çok sıcak bir noktada yer almakta.
01:02Akdeniz sularının ortalamanın şu anda içinde bulunduğumuz günlerde de ortalamadan 3 santigrat derece Akdeniz, Ege hatta Doğu Karadeniz, Karadeniz sularında sıcaklık anomolilerini gözlemlenmekteyiz.
01:16Bu tabii ki okyanustaki bazı atmosfer, hava olaylarıyla ilişkili.
01:21Geçtiğimiz yılda güçlü bir enino yaşanmaktaydı.
01:25Ama şimdi yaz ortasında ve yaz sonunda tahminler bize lanina olayının gerçekleşeceğini gösteriyor.
01:32Bunu Pasifik'te soğumada görüyoruz.
01:35Bu tabii ki bu Akdeniz suları üzerine de etkili olacak ama etkisini şimdiden söylemek çok zor.
01:41Ama şunu görüyoruz biz uydu görüntüsü analizlerimizde.
01:45İçinde bulunduğumuz günlerde artı 3 santigrat derece 2,5-3 santigrat derece çevremizdeki denizler sıcak ve Doğu Akdeniz Akdeniz içerisinde alarm boyutunda yani tehlike boyutunda sıcaklığa ulaşmış durumda.
02:01Bunun tabii ki birçok etkisini görüyoruz.
02:04Etkilerinden en önemlilerinden biri de güneyli bu Afrika kökenli sıcak havanın kuzeye doğru sokulmasında etkili oluyor.
02:12Bunu da zaten Temmuz'un başından hatta Mayıs sonundan beri test etmekteyiz ülkemizde görmekteyiz.
02:18Bu sıcak hava girişi normalin üzerinde sıcaklıkların artmasına neden oldu.
02:24Tabi havanın bu sıcağı okyanus sularının deniz sularının Akdeniz'in aşırı sıcak olması aynı zamanda sadece güneyli havanın girişine neden olmuyor.
02:34Basın sistemlerinde değişime neden olduğu için bu deniz ısı dalgasının çok uzun sürmesi kuzeyden bizim etezyen dediğimiz kuzeyli kuru rüzgarların da gelmesine neden oluyor.
02:47Tabi bu da ülkemizde sıcaklıkların daha fazla artmasına kuraklığın da beraberinde artmasına neden olmakta.
02:55Doğu Akdeniz'de gözlenen bu sıcaklık artışı hızlı bir tren şöktüğünde gerçekleşmekte.
03:02Atmosferdeki sıcaklık değişimlerini görüyoruz biz bazen daha serin bazen daha sıcak olabilmekte.
03:09Ama okyanuslar ve denizler artan şekilde bir sıcaklık artışı gözlenmekte.
03:15Bu da okyanuslarda bazı yetenekleri var suların karbon dengesi açısından bizim için önemli.
03:23Karbonu dengelemekte ve tutmakta havadaki karbonun tutma yeteneğini azaltmakta.
03:28Daha fazla atmosfere vermesine neden olmakta.
03:32Aşırı asitlenmekte okyanuslar.
03:36Bu da canlılar üzerinde çok büyük etkenlere neden olmakta.
03:40Özellikle istilacı türlerin artmasına neden olmakta.
03:44Akdeniz'in ısınması güneyli kızıldeniz türlerinin kuzeye yayılmasına neden olmakta.
03:49Bunu da birçok haberde basında görmekteyiz.
03:53Aynı zamanda tabii ki deniz çayırları bizim için çok önemli.
03:58Karbon dengeleyen deniz çayırlarımız var.
04:01Bunların yok olmasına kurumasına neden olmakta.
04:04Bu da karbon tutma yeteneğini azaltmakta.
04:07Bu da tabii ısınmanın şiddetini artırmakta.
04:11Ama sıcak denizler havanın da ısınmasına neden olduğu için nem miktarını artırmakta.
04:17Bu da işte yaz aylarında da içinde bulunduğumuz zaman da yağışlı şartların oluşmasına neden olmakta.
04:24Ama bu yağış şartları bazen fırtına boyutuna ulaşabilmekte.
04:28Geçen yıl biz aşırı ısınan deniz sularına bağlı ısı artışına bağlı olarak denizlerde
04:35Daniel dediğimiz bir tropikal benzeri fırtınayla karşılaştık.
04:40Birçok ülke bundan can çekişti.
04:43Bu yılda buna benzeyen olayları bekleyebiliriz.
04:47Tabii ki tek başına deniz suyunun ısınması değil.
04:50Ama aşırı sıcaklık farkı, aşırı sıcaklık anomalisi bunu tetikleyebilir.
04:56Biz tabii tahminler yapıyoruz.
04:58Tahminlerimiz şöyle.
05:00Uydu görüntüyle Erabayış Uydu görüntüsü üzerinden çalışıyoruz.
05:04Tahminlerimiz eğer mevcut şartlarda hiçbir değişiklik olmazsa
05:08Akdeniz'de sıcaklıkların artacağını gösteriyor.
05:11Bundan en çok etkilenecek olanın da Karadeniz, Doğu Akdeniz olduğunu göstermekte.
05:17Ve bu tabii ki Doğu Akdeniz'in tropikal şartlara bürünmesine neden olmakta.
05:23Önümüzdeki otuz yıl boyunca da bunun devam edeceğini söyleyebiliriz.
05:27Ama bu şartların böyle devam etmesi koşuluyla geçerli.
05:30Eğer şartlarda değişiklik olursa olabilir.
05:33Ama sadece Doğu Akdeniz'in bu ısınması Avrupa'yı özellikle ülkemizde de kuraklık şartlarının artmasına neden olmakta.
05:41Deniz sıcaklıklarındaki artış aslında günlük yaşamımıza şöyle etkilemekte.
05:46Sıcak deniz suları nem miktarını arttırmakta.
05:49Bu da sağnak yağışları, sel seylanlı yağışlara neden olabilmekte.
05:54Ama bu yıl Doğu Akdeniz'deki ısınma güneyli kuru havanın hatta toz yüklü Afrika tozlarının yüklü olan güneyli havanın kuzeye doğru sokulmasına neden oldu.
06:05Bu da tabii ki tozla ilgili birçok sorunun özellikle ülkemizde partikülen madde dediğimiz havada toz oranının artmasına neden oldu.
06:15Tabii hızla yüzeyin kuraklaşması ve kuruması yangın olasılığını da özellikle Batı Anadolu'da ve Güney Batı Anadolu'da arttırdı diyebiliriz.