Gerçek balın hikayesi Yeşil Doğa'da ekrana geldi
Sahte bal yapılıyor mu? Arının midesinde geçmeden bal elde edilebilir mi? Kaliteli bal nasıl olur? Bal alırken neye dikkat etmeliyiz? Dünya çam balı üretiminin merkezi olan Muğla'nın ham balını birçok kez ekranlara taşıyan Güven İslamoğlu, bu kez paketlenme aşamasını yerinde inceledi.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00♫ Müzik sesleri ♫
00:05♫ Müzik sesleri ♫
00:18Merhaba, ben Gümey Sistem Oldu. Yeşilova programıyla yine karşınızdayız.
00:21Bugün güzel bir konu ekranına getireceğiz.
00:23Biliyorsunuz ben bal hastası biriyim.
00:25Han balı çok görüntüledik ama balın paketlenme aşamasına
00:29çok girmedik açıkçası. Bu hafta bunu yapmak istiyoruz.
00:32Çünkü son zamanlarda deniyor ki sahte bal var.
00:35Arının yapmadığı ballar var.
00:37Bunu öğrenmek istiyoruz. Gerçekten sahte bal yapılıyor mu?
00:40Yani arının midesinden geçmeden bal oluyor mu?
00:44Sahte bal nasıl oluyor?
00:46Kaliteli bal nasıl olur?
00:47Son zamanlarda çok fazla bal üreten insanlar var.
00:51Bunların arasında içinde de kalıntılar var.
00:53Bu kalıntıları nasıl anlayabiliriz?
00:55Hangi balı kullanmalıyız?
00:56Bal alırken neye dikkat etmeliyiz?
00:59İşte bu hafta bu konuyu ekrana getireceğiz.
01:01Çünkü son zamanlarda bana çok sık sorulardan bir tanesi
01:04bazen diyorlar Güven Bey şuradan bal alıyorum öneriyor musunuz?
01:07Şimdi öneriyorsunuz fakat kriterler çok farklı.
01:11O kriterleri yerine getirip getirmediğini araştırmanız lazım.
01:14Çok yönlü bir çalışma bu.
01:16Balkonuzu çok yönlü bir çalışma.
01:18İşte bu hafta bu konuyu ekrana taşıyacağız.
01:30Hocam önce şeyi sormak istiyorum.
01:31Bu bir han bal diye bir şey var.
01:33İnsanlar son zamanlarda çok konuşuyor.
01:36Tüketmemiz gereken bal.
01:37Bir de rafine bal diye bir şey var.
01:39Isıl işlemden geçen bal diye bir şey var.
01:41Han bal hiçbir ısıl işlem görmemiş olan bal.
01:44Bahsettiğiniz gibi üreticinin doğrudan üretip
01:47bir takım sistemlerle süzüp
01:50petekten ve diğer kalıntılardan
01:52hani arı kanadı vesaire kalıntılarını arındırıp
01:54deposuna alındırıp
01:56Burada ısıl işlem uygulanmamıştır.
01:58Ama endüstriyel ortamda bunlarda ısıl işlem uygulanıyor ki
02:02özellikle çiçek ballarındaki kristallenmeden kaynaklı olarak
02:06kışın soğukta ya da işte depolama sırasında
02:10herhangi bir kristalize olmasın, kristalleşme olmasın diye
02:14hem süzme işlemini kolaylaştırmak
02:16hem de paketleme ve ambalajlama noktasında
02:19pazara sunulurken daha işleri kolaylaştırmak
02:24Bunlar arıcılardan gelen şahit numunelerimiz.
02:26Şahit numune ne demek?
02:28Şöyle arıcılardan ekiplerimiz gidiyor.
02:31Arıcıların sağmış olduğu tenekelerden
02:35işte her 50 tenekeden bir ya da 40 tenekeden bir
02:37tek tek bir tane alıyoruz.
02:39Ve her 50 tane alıyoruz.
02:41Ve her 50 tane alıyoruz.
02:43Ve her 50 tane alıyoruz.
02:45Ve her 50 tane alıyoruz.
02:47Ve her 50 tane alıyoruz.
02:50Ve her 50 tane alıyoruz.
02:52Ve her 50 tane alıyoruz.
02:54Ve her 50 tane alıyoruz.
02:56Ve her 50 tane alıyoruz.
02:58Ve her 50 tane alıyoruz.
03:00Ve her 50 tane alıyoruz.
03:02Ve her 50 tane alıyoruz.
03:04Ve her 50 tane alıyoruz.
03:06Ve her 50 tane alıyoruz.
03:08Ve her 50 tane alıyoruz.
03:10Ve her 50 tane alıyoruz.
03:12Ve her 50 tane alıyoruz.
03:14Ve her 50 tane alıyoruz.
03:16Ve her 50 tane alıyoruz.
03:19Ve her 50 tane alıyoruz.
03:21Ve her 50 tane alıyoruz.
03:23Ve her 50 tane alıyoruz.
03:25Ve her 50 tane alıyoruz.
03:27Ve her 50 tane alıyoruz.
03:29Ve her 50 tane alıyoruz.
03:31Ve her 50 tane alıyoruz.
03:33Ve her 50 tane alıyoruz.
03:35Ve her 50 tane alıyoruz.
03:37Ve her 50 tane alıyoruz.
03:39Ve her 50 tane alıyoruz.
03:41Ve her 50 tane alıyoruz.
03:43Ve her 50 tane alıyoruz.
03:45Ve her 50 tane alıyoruz.
03:47Ve her 50 tane alıyoruz.
03:49Ve her 50 tane alıyoruz.
03:51Ve her 50 tane alıyoruz.
03:53Ve her 50 tane alıyoruz.
03:55Ve her 50 tane alıyoruz.
03:57Ve her 50 tane alıyoruz.
03:59Ve her 50 tane alıyoruz.
04:01Ve her 50 tane alıyoruz.
04:03Ve her 50 tane alıyoruz.
04:05Ve her 50 tane alıyoruz.
04:07Ve her 50 tane alıyoruz.
04:09Ve her 50 tane alıyoruz.
04:11Ve her 50 tane alıyoruz.
04:13Ve her 50 tane alıyoruz.
04:15Türk bal tebliğine uygun mu?
04:17Acaba üretilen ballar
04:19yan tarafta olan tarım ürünlerinden kaynaklı
04:21tarım ilacı kalıntılı bal mı?
04:23Yoksa
04:25antibiyotikli bal mı?
04:27Bunu aracı bildiğiniz üzere kendisi
04:29laboratuvar olmadığı için analiz edemez.
04:31Biz buraya gelen
04:33aracılarımızın bize getirdiği balları
04:35her tenekeyi tek tek açarak
04:37numune alıyoruz.
04:39Aldığımız numune de önce
04:41kendi Türk bal tebliğimize
04:43olup olmadığını kontrol ediyoruz.
04:45Bir de antibiyotik ve pesizlik
04:47analizlerine bakıyoruz.
04:49Diyelim ki var.
04:51Red.
04:59Tüccarlar ya da bu işi paketleyen firmalar
05:01şurada haklılar.
05:03Yani cam şişeye küçük şişelere kattıktan sonra
05:05üzerinde petek kalıntıları
05:07arı kanadı
05:09kalıntısı gibi kalıntılar olabilir.
05:11Çünkü bu arının bir ürünü.
05:13Onlar zararlı değil ama
05:15onlar görsel anlamda belki pakette
05:17rahatsızlık veriyor olabilir.
05:19Fakat bu durumda
05:21böyle bir şeyin paketlenmiş olmasından
05:23rahatsız olanlar elbette ki firmaların
05:25yaptığı gibi çok küçük eleklerden
05:27süzerek görüntüyü daha şeffaf hale
05:29getirebiliyorlar. Arının midesine
05:31inmeden de bal oluyor mu? Oluyor tabii ki.
05:33Arıya değmeyen
05:35ballar oluyor. Yani insan
05:37eli değmiş falan. Nasıl
05:39piyasaya giriyor?
05:41Mevcut koşullarda şu andaki
05:43Türk Bal Tebliğinde
05:45aranan kriterlere uyacak koşullarda
05:47arı yapıyorlar. Bunu yapmak çok
05:49zor değil. Yani
05:51bilimsel anlamda yapmak zor değil ama
05:53vicdana eğer bunu yapabilecek bir vicdana
05:55sahipse kişi ya da firmalar
05:57bunu yapmak o kadar da
05:59çok büyük boyutlu bir...
06:01Suniyet yapıldıktan sonra bal neye yapılmasın?
06:03Siz profesörsünüz.
06:05Böyle çok kaliteli bal
06:07yapabilir misiniz?
06:09İki gün içinde yaparım. Hiç arıyı
06:11kullanmadınız? Hiç arıyı kullanmadım. Anlamayabiliriz
06:13değil mi? Hiç. Hem de hiçbir şey
06:15anlayabilirsiniz belki ama
06:17bunu kanıtlayamazsınız. Doğal
06:19baldan aldığımız mineralleri
06:21vitaminlerini de bundan alabilir miyiz?
06:23Alamazsınız. Çünkü onları koymuyoruz.
06:25Ama koyabilirsiniz de.
06:27Ama o zaman maliyeti yüksek olur.
06:29Ha maliyet yüksek olur.
06:31Daha ucuz olması için daha böyle
06:33asgari koşulları sağlayan. Yani
06:35istediği kriterleri sağlaması
06:37asgari koşullar. Onları sağladığın zaman
06:39analizden geçebilir bu. Ama
06:41siz içerisinde vitamin koyamazsınız. Zaten
06:43o vitaminleri ayarlayıp koyamayız oraya.
06:45Çok da kolay değil. İkincisi aroma koyamayız.
06:47Biz işte bu yüzden
06:49hem
06:51TAKEM'in desteği hem de
06:53Ariesçe Merkez Birliği'nin desteğiyle bir proje yaptık.
06:55Bütün Türkiye'de.
06:57Beş tane monofudral balın
06:59tüm kriterlerini ortaya koyduk ve parmak izlerini
07:01belirledik.
07:05Müzik
07:07Müzik
07:09Müzik
07:11Müzik
07:13Bu Türkiye'deki bitkilerin
07:15polenlerinin
07:17fotoğraflarının içinde. Yani hem bitki
07:19burada hem yetiştiği
07:21bölge, coğrafyası burada.
07:23Hem de o bitkinin poleni.
07:25Yani biz işte çiçek ballarını
07:27bu şekilde sınıflandırıyoruz. Eğer
07:29bize derse ki aracı bu lavantadır
07:31lavanta balıdır derse
07:33ben bu poleni aramak zorundayım.
07:35Bunun bir de şeyi yani
07:37kataloğu var yani. Katalog.
07:39Evet. Her bitkinin
07:41bir poleni vardır. Bu polen
07:43resimlerine göre, değerlerine göre
07:45bunların tabi çap özellikleri de vardır.
07:47O poleni balın içerisinde
07:49görmemiz gerekir bizim. Ve %70
07:51oranında, %80 oranında biz bu poleni
07:53bulmak zorundayız ki
07:55buna işte lavanta balı diyebilelim.
07:57Mikroskopta buna
07:59bakıyorsunuz o zaman. Sonra bununla karşılaştırıyorsunuz.
08:01Kimlik parmak izi gibi.
08:03Aynen.
08:17Kolay gelsin diyelim. Şimdi ne yapıyorsunuz
08:19burada?
08:21Biz belirli dönemlerde
08:23rutin gıda denetimlerimiz oluyor.
08:25Her türlü gıda ürünüyle ilgili
08:27marketlerden, satış yerlerinden
08:29lokantalardan
08:31fabrikalardan
08:33numuneler alıyoruz.
08:35Şimdi de bir bal numunesi alıyoruz.
08:37Bunu analize, gıda kontrolü
08:39laboratuvarlarımıza gönderiyoruz. Orada analizleri
08:41yapılıyor. Buradan bir sonuç çıktı.
08:43Bir şey olursa diyelim ki bu baldan bir şey çıktı.
08:45O zaman kapatıyor musun? Ne yapıyorsun? Cezan veriliyor.
08:47Nasıl oluyor? Analiz sonucuna bakıyoruz.
08:49Eğer analiz sonucumuz olumlu gelmezse
08:51ya daha doğrusu olumsuz gelirse
08:53idari
08:55yaptırım uyduruyoruz.
08:59Müzik
09:01Müzik
09:03Müzik
09:05Size şöyle bir şey sorayım.
09:07Biz havalimanından çıktık.
09:09Buradan geçerken köyceğiz.
09:11Yolu üzerine bir sürü insan bal satıyor.
09:13Etiketi yok bazılarına.
09:15Bir de marketlerde ballar var.
09:17Şimdi hangisi tercih edeceğiz?
09:19Kesinlikle etiket olması gerekiyor.
09:21Zaten orada rastgele satılmış
09:23olması uygun değil.
09:25Hatta daha ötesi balın
09:27o kenarında güneş ışığı
09:29alıyor olması da ciddi bir dezavantaj.
09:31Çünkü bu konuda yaptığımız doktor test
09:33çalışmaları var.
09:35Balın uzun süre ışığa maruz kalmış
09:37olması, depolama sırasında ısıl
09:39ya da ortamı sıcaklığına maruz kalmış
09:41olması. Balda yıl içerisinde
09:43bir yıl içerisinde vitaminlerin
09:45kaybına, aromanın kaybına
09:47ve diğer bioaktif maddelerin
09:49bozulmasına sebep olduğunu kanıtladık.
09:51Nelere dikkat edeceğiz?
09:53Bir, ışık. İki, ısı.
09:55Ve özellikle mümkünse
09:57bu ısır işlem sürecinin
09:59kısa veya düşük
10:01ısıda olmuş olması. Ama ısır işlem
10:03mutlaka olmalı diyorsunuz siz. Ben hayır,
10:05mutlaka olmasını istemiyorum. Ben mesela
10:07kendim ısır işlem gören bir bal tüketmiyorum.
10:09Ama bu işi yapan
10:11firmalar açısından da baktığımızda
10:13ürününü pazara sunabilmek
10:15için belli bir düzeyde ısır işlemi
10:17yapması gerekiyor.
10:19En güvenilir,
10:21izlenebilir bal, süzme bal,
10:23marketlerde satılan raftaki ballar.
10:25Laboratuvarda analiz edilen
10:27bal mumundan olan temel
10:29petekleri tükettik. Ben görüyorum
10:31fenlik kovanlara böyle plak halinde şeyler
10:33koyuyorlar. Evet. Hazır.
10:35Evet. Onu
10:37tüketmek bence doğru değil. Neden?
10:39Bir kere insan vücudunda olan
10:41midemizde enzim var. O enzim
10:43ne yapıyor? Bizim yediklerimizi
10:45karbonhidratlara bölüyor.
10:47Vitaminleri, mineralleri hücrelerimize
10:49gönderiyor ya. Bunun
10:51yaşama değeri 40 santigrat derece.
10:53Kırktan sonra ne yapıyoruz? Havale
10:55geçiriyoruz ve kusmaya başlıyoruz.
10:57Bal mumunun erime derecesi
10:5965 ile 67 santigrat derece.
11:01Mantıken düşündüğünüzde
11:03insan vücudu kırkı geçemiyorken
11:0565 erime derecesi olan
11:07bir maddeyi yutmak
11:09sizce doğru mu? Vücuda kalmasın diyorsunuz.
11:11Kesinlikle öyle. Peki doğal bal mumu da
11:13olsa aynı şey mi? Kesinlikle aynı şey.
11:15Doğal bal mumunun da
11:17erime derecesi 65 derecedir.
11:19Dolayısıyla... Biz doğal da yiyoruz ya.
11:21Ben petekli balı tüketme tavsiyesi
11:23vermiyorum. Süzme bal tüketiniz.
11:25Çünkü analiz edilebilirliği var.
11:27Yani düşünün petekte binlerce gözenek var
11:29Güven Bey. Hangi gözenekten aldığımız
11:31bal o bütün peteyi temsil ediyor ki
11:33binlerce gözenekten tek tek enjektörle
11:35şey çekeceğiz o zaman. Bal çekeceğiz.
11:37Analiz maliyeti yükseliyor.
11:39İzlenebilirliği yok. Hangi tarafından
11:41izlenebilirliği yok.
11:43Hangi tarafından
11:45ilaçlı iken gitti çiçekten veya
11:47narinci eden bal aldı. Hangi tarafındayken
11:49yokken bal aldı.
11:55Organizasyon içerisinde bir bal yarışması
11:57yaptık. Burada öncelikle duygusal analiz
11:59yapıyoruz. Yani organoleptik
12:01olarak balların
12:03tad, aroma, koku, ışıkla
12:05bakmamızın sebebi balın içerisinde herhangi
12:07bir bulanıklık, bir bulutlanma
12:09veya içerisinde bir yabancı madde var mı?
12:11Bunların tespitini yapıyoruz. Bunların hepsi
12:13bir değerlendirmede kriter.
12:15Buradaki jüri üyelerimiz
12:17bunların hepsine tek tek bakıp
12:19bir puanlama yapıp daha sonra
12:21total puanı üzerinden de bir değerlendirme
12:23yapıp bir derecelendirmeye
12:25gidecek. Yarışmaya katılırken
12:27tabi biraz da özenli olarak
12:29süzmesini yapıyorlar. Temizliğini ona göre
12:31görünüşünü, albenisini. Çünkü bizim
12:33buradaki değerlendirmede bir görünüş
12:35ve albeni de var balın. Yani onu
12:37değerlendirmede, üretici de.
12:39Sadece fabrikadaki bal
12:41temiz anlamına gelmesin yani. Üretici de
12:43kendi üretimini satan
12:45sadece üreticiden bal alan kesimler
12:47da var. Bunlar da ciddi
12:49anlamda, ballara şöyle bakabiliriz
12:51temizliği
12:53hani şey yani
12:55üretim yapan kişiler de bunun
12:57temizliğini yapıyorlar mı yani? Kendi ballarını
12:59Yapıldıktan sonra bir şey yok. Zaten
13:01gözle görülebilecek şeylere bakıyoruz şu anda.
13:09Şu bal mesela
13:11tesbih balı olarak gelmiş.
13:13Tek monofloral bir baskın
13:15bir tür var burada.
13:17Karışmamış, tek. Karışmamış, daha çok
13:19tek. İkinci grubumuz ise
13:21polifloral yani çok çiçekli.
13:23Çok fazla çiçekten gelen. Diğeri de salgı.
13:25Diğeri de salgı çam balı.
13:39Bu da mesela kremleşmiş bir bal.
13:41Krem bal.
13:49Şu bal yüksek puan almış.
13:51Kimin olduğu belli değil.
13:53Bakalım ya şeye doğru, finale doğru
13:55gidiyor.
14:01Doğu Anadolu balları öndeye gidiyor o zaman biraz.
14:03İçerisinde
14:05çiçek var.
14:07Gidiyor o zaman biraz.
14:09Çiçek balı.
14:11Salgı mıdır,
14:13güzel çiçek mi? Hangisi salgı mı, çiçek mi?
14:15Salgı balının önde olduğu anlaşıldı
14:17Güven Bey. Yani yapılan
14:19laboratuvar tabirlerinde çam balı,
14:21içindeki mineral maddeleri, proteini,
14:23enzimleri, asitleri
14:25her yönüyle çiçek balından
14:27hayli önde.
14:37Evet bu haftalık da bu kadar.
14:39Haftaya bir başka yerde, bir başka hikayede
14:41birlikte olacağız. Siz de çevre direktifi olabilirsiniz.
14:43Çevrenizdeki iyi ya da kötü olayları
14:45bize yazabilirsiniz. Birlikte sorunlara
14:47çare bulmaya çalışırız. Bulamasak da
14:49bir farkındalık yaratmış oluruz.
14:51Yeşildoğaz.cnn Türk komuteri adresinden,
14:53Facebook'tan, Twitter'dan bize ulaşabilirsiniz.
14:55Hoşçakalın.
15:07Altyazı M.K.