Türkiye'nin Afrika adımının kodları ne? Emperyalist ülkeler neden rahatsız, Ankara ne yaptı?
Türkiye Afrika'da ne yapıyor? Afrika'da Türkiye'nin olması dengeyi nasıl değiştirdi? Afrika'da nasıl fırsatlar var, ne gibi olasılıklar var? Oradaki mücadelede ne yaşanıyor? İnceleme haberimizde uzman isimlere sorduk...
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Türkiye bugün kıta üzerinde etkili neredeyse 3-5 ülkeden birisi haline geldi.
00:21Aslında Ankara pozitif gündem yaratan bir dış politikayla, Afrika'yla eşit, adil
00:27ortaklık kurmak istiyor.
00:29Darbeler, güç kavgaları, iç savaşlar ve Karakıta'nın kara talihi.
00:33Peki umut var mı?
00:35Sömürge ile anılan Afrika başını kaldırmaya, kölelikten kurtulmaya çalışıyor.
00:40Türkiye de artık Afrika'da.
00:42Peki Ankara ne yapmak istiyor?
00:44Türkiye bugüne kadar dış politikada pozitif gündem anlayışıyla,
00:49Afrika'nın iç meselelerine müdahale etmeyen bir ortaklık yapısıyla,
00:54daha pozitif gündemi yaratarak daha çok Afrika'nın kalkınmışlığını,
00:58ticari iş birlikleri, yatırım ekosisteminin geliştirilmesi,
01:02Afrika'da genç girişimciler, kadınların kalkınması, ekonomide daha çok söz sahibi olması gibi
01:08akılcı projelerle Afrika'nın bugüne kadar hiç muhatap olmadığı bir gündemle
01:13Afrika'yı meşgul etti ve Afrika da buna çok pozitif şekilde geri döndü.
01:18Türkiye'nin Afrika kıtası ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek için
01:22son 20 yılda gösterdiği çaba dikkat çekici.
01:25Daha önce Afrika'nın sadece 12 ülkesinde büyükelçiliği bulunan
01:29Türkiye'nin kıtadaki büyükelçilik sayısı atılan adımlarla elliyi buldu.
01:33Türk hava yolları birçok bölgeye uçmaya başladı.
01:36Ticaret gelişti. Binlerce Afrikalı öğrenci Türkiye'ye geldi.
01:40Eğitim gördü. Türkiye'nin Afrika'daki gücü gitgide arttı.
01:442009'a geldiğimizde 12 olan büyükelçiliğimiz 32 ilaveyle 44'e çıktı.
01:51Bu Afrika'nın nüfusu ki bugünlerde 1,5 milyar kadar insan ifade ediliyor Afrikalı,
01:58bunların %95'inden fazlasına hitap eden bizzat yaşadıkları ülkede
02:04Türkiye'nin diplomatik olarak temsili söz konusu.
02:08Türkiye büyükelçilikler sayısını arttırarak,
02:10Türk hava yollarının uçuş kapasitelerini arttırarak
02:14Afrika'yla iletişimi ve iş birliğini, koordinasyonu sağlayabilecek
02:19altyapısal faaliyetler oluşturmaya başladı.
02:22Malumunuz 2002 yılında sadece 12 olan büyükelçilik sayımız bugün 44'e ulaşmış durumda ki
02:28Afrika'da en çok büyükelçiliği bulunan 4. ülke konumundayız.
02:32Bu da Afrika'da Türkiye ne yapmak istiyor,
02:35Türkiye Afrika'yla ilgili neleri başarmak istiyor sorusunun cevabına büyük bir örnek.
02:39Sadece ticaret ve eğitim değil,
02:41Türkiye'nin Afrika'nın 19 ülkesinde açtığı askeri ateşeliklerle
02:45güvenlik alanında iş birliği için çalışmalar yürütüyor.
02:48Afrika'daki istikrarsızlığa karşı büyük ilaç Türkiye.
02:52Türk SİHA'ları Afrika'da büyük etki yaratmış durumda.
02:55İlk örnek Libya'ydı.
02:57Libya'da meşru hükümet ayakta kaldıysa
03:00bunun nedeni Türk SİHA'ları Türk askerinin oradaki varlığı olarak gösteriliyor.
03:04Emperyalist oyun bozulunca diğer Afrika ülkeleri de Türkiye'yle iş birliğine sıcak bakıyor.
03:10Peki Libya'da ne olmuştu, ne oluyor?
03:13Afrika'daki 1970'lerden bugüne yaptığımız yatırımların meblağı artık 100 milyar dolara doğru ilerliyor.
03:21En son ifade edilen rakamlar 88 milyar dolarlık bizim doğrudan yaptığımız yatırımlar vardı.
03:27Öğrenci eğitim noktasında öncelikle üniversitelerimizde okuyan
03:32350 bine yakın uluslararası öğrencinin 60 binden fazlası Afrika ülkelerinden gelen öğrenciler
03:39Afrika'da Marif Vakfı Okulları'nda yine belki 10 binlerce öğrenci okuyor.
03:47Ve biz eğitim alanında, sağlık alanında, insani yardımlar alanında Afrika'da çok öne geçen bir konuma geldik.
03:56Türk SİHA'ları Libya'ya ulaşmadan önce Libya merkezi hükümeti
04:00inanın bana 2-3 mahallenin içine sıkıştırılmış ve artık son denlerini oynuyordu.
04:06Türk SİHA'ları geldikten sonra Libya İç Savaşı'nın gerçekten seri değişti.
04:10Libya'da meşru hükümetin, normalde dünyanın tanıdığı meşru hükümetin
04:16gerçekten kendini koruması ve Libya halkına bir güvenlik duvarı inşa etmesinde
04:24Türk savunma sanayinin emekleri çok büyüktür.
04:27Etiyopya'da da meşru hükümet isyancılara karşı büyük zafer kazandı.
04:32Oradaki mücadelede de son anda devreye giren Türk SİHA'larıydı.
04:35Orada da aynı etki tüm Afrika'ya yayıldı.
04:38Etiyopya'da ülkede çok büyük bir karışıklık Sudan gibi olmak durumunda kalabilirdi.
04:45Somali gibi olabilirdi ama Etiyopya Türkiye'ye nispeten soğuk davranan bir ülkeydi.
04:51Her ne kadar Afrika Birliği merkezi Addis Ababa'da olsa da bizim ilişkilerimiz
04:58daha çok ikili ilişkilerle devam ederken Afrika Birliği ile 2007'de başlayan
05:03ve 2008'de Devlet Adamları Zirvesi'yle 2014-2021 şeklinde 3 zirve yapıldı.
05:11Bunlarla güven ihsas edildikten sonra özellikle savunma ve güvenlik alanında
05:16birçok ülke Türkiye'yi daha yakından tanıdılar.
05:19Aslında Türkiye'ye çok da yakın bir profil sergilemeyen Etiyopya Başbakanı'nın
05:24köşeye sıkıştıktan sonra Türk savunma sanayisinin ürünleriyle beraber
05:28Libya İç Savaşı'nın gerçekten bitirme noktasına gelmesi
05:31ve Etiyopya'da iç güvenliği sağlaması ve Etiyopya gibi çok büyük bir ülkenin
05:36bölünme, parçalanma riskine karşı Türk savunma sanayi ürünleriyle beraber
05:41direnç göstermesi aslında Afrika'da repütasyonumuzu çok daha hızlandı.
05:46Ve en önemlisi Somali. Somali'de aslında devlet yoktu.
05:50Türkiye'nin çabası Somali'yi değiştirdi yorumları artık tüm dünyada konuşuluyor.
05:55Ankara'nın Afrika boynuzundaki adımları eşit ortaklık ve kazan kazan temelinde ilerliyor.
06:00Somali ile imzalanan anlaşma oldukça kapsamlı ve bir o kadar stratejik.
06:05Her iki ülke için de kazan kazan formülüyle hayat bulan bu yeni yol haritası
06:09temel olarak Somali'nin karasuları ve münasır ekonomik bölgesinin
06:1310 yıl boyunca Türkiye tarafından korunması anlamına geliyor.
06:16Somali'nin bitti dendiği zaman Türkiye sahilinde ve Somali halkı son 12-13 yılda
06:22Türkiye'nin yanlarında yegane ve hiçbir karşılık beklemeden
06:27Somali'nin bütünlüğü için hatta Somali London dahi
06:31Somali ile bir bütün olarak devamı için gayret eden bir numaralı ülke oldu.
06:36Somali ile Türkiye arasında bir deniz sınır güvenlik anlaşması yapıldı.
06:39Böylece özellikle balık noktasında da çok zengin olan,
06:43konteyner taşımacılığı anlamında çok büyük fırsatları bulunan
06:47Somali'nin emperyal güçler tarafından yine çözümsüzlüğe mahkum bırakılmasının önünde
06:54Türk savunma sanayisi geçmiş oldu.
06:57Türkiye bu anlaşmayla Somali için bir filo inşasını üstlenecek.
07:01İki ülke arasında ortak bir deniz kuvvetleri oluşturulacak.
07:05Somali medyasına yansıyan haberlere göre Türkiye 10 yıl boyunca
07:09bölgedeki ihraç edilen hidrokarbonlarla ilgili süreçte de etkin rol üstlenecek.
07:13Somali sahillerinin gerek Afrika içinden, gerekse yakın komşulardan
07:18başka ülkelerin aşırı menfaatlenmesi ülkeye zarar verdiği için
07:22Somaliler bu güvenliği çok uzun, yani yüzlerce kilometre,
07:27belki 600-700 kilometrenin üzerinde sahilleri var.
07:31Ve bu sahillerin korunması ve güvenliğinin sağlanması noktasında
07:36kara bölgesinde nasıl kara askerlerini Türk Silah Hükümetleri eğitiyorsa
07:41sahillerinin de korunmasıyla ilgili Somali Devleti
07:46Türkiye ile çok önemli bir anlaşma imzaladı.
07:49Türkiye önce Somali'de biliyorsunuz liman işletmelerini devraldı.
07:53Bu çok önemli bir hamleydi, çok stratejik bir hamleydi.
07:56Ve liman işletmesinin devralması İngiliz parlamentosunda bile konu olmuştu.
08:01Bunu engellemek için o zamanki devlet başkanı zorla,
08:05yani bir takım analistlerin deyimiyle zorla İngiltere'ye götürülüp
08:09bu anlaşmanın iptali imzalanmıştı.
08:12Ama Somali parlamentosundan anlaşma geçtiği için
08:15Somali kanunları gereğince Türk firmasının
08:19Somali'deki gümrük ve liman işletme hakkı geçerliliğini korudu.
08:24Somali Meclisi ile Türkiye arasında bir stratejik anlaşma oldu.
08:28Dolayısıyla Türkiye o hamleyle Somali'yi çaresizlikten kurtarmaya başladı.
08:34Bir dönem Afrika ülkelerinde bahse konu tehditlerle mücadele için
08:38ABD, Rusya ya da Fransa desteğine yoğun ilgi vardı.
08:42Uluslararası partnerlerle çözüm arayışına giren ülkeler yolun sonunda
08:46maalesef sömürgecilik noktasına varan uygulamalara maruz kaldı.
08:50Şimdi Afrika'da herkes Türkiye'nin kara kıtayı etkisini konuşuyor.
08:54Türkiye'nin gücünün artması tabii ki özellikle Fransa ve ABD gibi
08:58batılı ülkelerin tepkisini çekiyor.
09:00Ama ne oluyor? Afrika'da nasıl bir değişim yaşanıyor?
09:04Türkiye kara kıtanın talihini aka çevirecek mi bunu da zaman gösterecek.
09:12İzlediğiniz için teşekkür ederim.