Narito ang mga balitang ating tinutukan ngayong TUESDAY, OCTOBER 3, 2023
- Bureau of the Treasury: Utang ng Pilipinas, lalo pang tumaas sa p14.35-trillion nitong Agosto
No sail policy, fishing ban, at liquor ban, ipinatutupad sa Cagayan bilang paghahanda sa Bagyong #JennyPH | Mga libro at iba pang kagamitan, inaayos na ng mga guro para hindi mabasa | Ilang mangingisda, hindi na muna pumalaot dahil sa matataas na alon | Liquor ban, ipinatutupad sa ilang bayan at lungsod sa Isabela bilang paghahanda sa bagyo | pabugso-bugsong ulan, naranasan sa ilang probinsya
- Dalawang magkasunod na aksidente sa EDSA Ortigas, nagdulot ng traffic
PhilHealth: Website, member portal, at e-claims, naiayos na isang linggo matapos ang cyber attack
Pulse Asia Survey: Bumaba ang performance ratings nina President Marcos at Vice President Sara Duterte
- Ilang bahay sa Isla Puting Bato, nawasak dahil sa malalakas na alon
- Mga residente, naka-alerto na sa pagdating ng Bagyong #JennyPH
- Mali umanong paggamit ng pondo ng dalawang CHED Commissioner, naungkat sa pagdinig ng senado | CHED Comm. Darilag, itinangging ginamit ang pondo ng mga SUC para sa biyahe ng kaniyang pamilya | CHED Comm. Libre, itinangging ipinasagot sa mga SUC ang gastusin sa kanilang mga monthly meeting | CHED: Mga chair-designate na hindi susunod sa mga resolution at memorandum, puwedeng tanggalin sa puwesto | Dagdag-buwis para sa mga junk food at matatamis na inumin, iminungkahi ng DOF
- 24/7 tourist assistance call center, inilunsad ng DOT para tulungan ang mga turista
- Michael V, pinarangalan ng FDCP bilang isa sa comedy icons ng showbiz
Unang Balita is the news segment of GMA Network's daily morning program, Unang Hirit. It's anchored by Arnold Clavio, Susan Enriquez, Ivan Mayrina, and Mariz Umali, and airs on GMA-7 Mondays to Fridays at 5:30 AM (PHL Time).
For more videos from Unang Balita, visit http://www.gmanetwork.com/unangbalita. For Kapuso abroad, subscribe to GMA Pinoy TV (http://www.gmapinoytv.com/) for GMA programs.
Category
😹
FunTranscript
00:00 [ Music ]
00:04 [ Sound Effects ]
00:12 >> Maka na umaga, narito na ang mga unang balitang hatid ng GMA Integrated News.
00:18 >> Umakya sa bagong record high na Php 14.35 trillion ang utang ng Pilipinas ayon sa Bureau of the Treasury.
00:27 >> Mula sa Php 14.24 trillion noong Julyo, nadagdagan pa ng may git 105 billion pesos nitong Agosto.
00:33 >> Sabi ng Bureau of the Treasury, tumaas ang utang dahil sa paghinan ng piso kontra dolyar.
00:39 >> Sa kabuha ang inutang, may git 68% ang inutang sa loob ng bansa, habang halos 32% naman ang inutang sa ibang bansa.
00:49 >> Nagkahadaan ng ilang probinsya para sa epekto ng bagyong Jenny sa bansa.
00:55 >> Sa Cagaya, nagpatupaddan ng no-sale policy at fishing ban ang lokal na pamahalaan.
00:59 >> Itinali na ng mga manging isda ang kanilang bangka at inilagay na sa mas mataas na lugar.
01:06 >> Kinatutupad din ang liquor ban.
01:08 >> Sa bahay ng Bagao sa probinsya, inaayos na ng mga guro at ang mga librot,
01:16 >> importanteng dokumento para hindi mabasa sakaling manalasa ang bagyo.
01:21 >> Sa Dinasag Aurora, ilang araw na hindi pumapalaot ang mga manging isda, matas na po kasi ang mga alon.
01:27 >> Pinagbawal din muna ang pagligo sa dagat.
01:30 >> Sa probinsya naman ng Isabela, pinatutupad din ang liquor ban sa ilang lugar bilang paganda sa pagdating ng bagyo.
01:37 >> Daudito man ang pagbilad ng mga palay ng ilang magsisaka dahil sa pabugsong-bugsong ulan.
01:43 >> Sa Cabanatuan City naman sa Nueva Ecija, bumuos na ang malakas na ulan.
01:47 >> Tumagal ito ng halos 20 minuto.
01:50 >> Bumuos din ang ulan sa Samal Bataan at Kahitumintuna, nanatiling makulimlim ang langit.
01:57 >> Dalawang magkasunod na aksidente ang nangyari sa EDSA Ortigas kaninang madaling araw.
02:03 >> Yan ang unang balita live ni James Agustin.
02:06 >> James!
02:08 >> Gang, good morning. Nagdulot na matinding traffic yung magkasunod na aksidente nga naaitala sa EDSA Ortigas flyover kaninang madaling araw.
02:20 >> Wosaka ang harapan ng isang kotse matapos bumangas sa mga plastic at concrete barrier.
02:26 >> Nangyari ang aksidente mag alas 4 ng umaga pagbaba ng EDSA Ortigas flyover southbound.
02:32 >> Galing daw ang drivers sa Kubaw at pauwi na sa Muntinlupa.
02:35 >> Nagtamu ko siya ng mga gasgas at tuhod at binti.
02:38 >> Naka-edip daw siya habang nagmamaneho.
02:40 >> Dahil sa aksidente, isang oras at kalahating hindi nadaanan ang carousel bus, ang EDSA Busway.
02:47 >> Bumigat din ang trafiko sa EDSA southbound.
02:49 >> Parang napapikit ako. Hindi ko alam. Siyempre, pababa. Hindi natin laluma siguro yung ano.
02:54 >> Napapikit ako. Napagulat na lang ako. Wala lang.
02:58 >> Kamusta naman kayo?
03:00 >> Okay lang naman.
03:02 >> Sugata naman ang dalawang sakay ng motorosiklo matapos mabanga ng ambulansya sa EDSA Ortigas flyover northbound pasa dulas 4 ng umaga.
03:08 >> Tumilapo ng motorcycle taxi rider, maging ang kanyang pasahero na iahatid sana sa Kubaw.
03:15 >> May nakita na humarap sa camera ang driver ng ambulansya.
03:17 >> Pero kwento niya, may sakay silang pasyente na dadalhin sa hospital.
03:20 >> Nambiglaro pumreno sa harapan ng rider kaya niya ito nabangga.
03:24 >> Dito line na trakbo ko eh. Kasi do, ingat na ingat ako dyan eh. Malalakit na kong kumaano dyan eh.
03:30 >> Nabigla na lang kami. Tumilapo na lang kami.
03:33 >> Ako, napansin ko gumugulong na lang ako. Hanggang sinayahan ko na lang.
03:37 >> Buti sa helmet na 'to, nahingatan yung ulo ko.
03:41 >> Sa matala, Igan, pasa dulas 5 ng umaga, na isang pasahero naman mula sa estasyon ng EDSA carousel bus.
03:52 >> Dito pa rin sa Ortigas, ang nahagip ng isang kotse habang papatawid.
03:56 >> Hindi siya inintuan ang nakahagip sa kanya, pero ang problema, hindi rin siya dumaan sa tamang tawiran.
04:01 >> Nilapata naman siya ng paunang lunas na rumespondeng ambulansya.
04:06 >> Pala 5, medyo kanina umaga, Igan, nang matanggal na yung mga kotse at mga sasakyana na involved dun sa aksidente.
04:12 >> At ito po ngayon yung sitwasyon dito sa EDSA-Ortigas Southbound.
04:15 >> Maluwag pa naman po yung traffic dito dun sa flyover. Bagay na masikip yung traffic ayon sa MMDA Metro Base.
04:21 >> Yan ang unang balita mula po rito sa Mandaluyong. Ako po si James Agustin para sa GEM Integrated News.
04:26 >> Normal na ulit ang ilang servisyon ng PhilHealth.
04:29 >> Sa linggo matawas ang ransomware attack sa kanyang sistema.
04:34 >> Sabi ng PhilHealth, maayos na ang kanyang corporate website, member portal, at e-claims.
04:38 >> 5 sistema naman ang inaayos pa. Patuloy ang imbesibigasyon ng mga otoribdad sa ransomware attack.
04:43 >> Laro pag itingin ng PhilHealth, ang saguridad ng kanyang online system at nagrekomendahan ng bumuo ng task force para hindi na maulit ang cyber attack.
04:53 >> Bulinin lang tiniak na hindi na kompromiso ang impormasyon ng mga miyembro.
04:59 >> Bumaba ang performance ratings ni na Pangulong Bomong Marcos at Vice President Sara Duterte ayong sa pinakabagong survey ng PAWS Asia.
05:05 >> Sa survey na ginawa nitong September, 65% ang nagsabing nasisiyahan sila sa pagganap ng Pangulo sa kanyang mga tungkulin.
05:13 >> 71% naman ang nagsabing nagtitiwala sila sa Pangulo.
05:17 >> Pareho yang mas mababa kumpara sa approval at trust ratings noong Junyo.
05:21 >> Si Vice President Sara Duterte naman nakakuha ng 73% na approval rating at 75% na trust rating.
05:28 >> Pareho rin mas mababa kaysa sa mga nakuha niyang ratings noong Junyo.
05:32 >> 1,200 adults ang sumagot sa survey na ginawa ng September 10 hanggang 14.
05:37 >> Sinusubukan pa namin kunin ng mga pahayag ng Pangulo at ng pangalawang Pangulo tungkol sa survey.
05:43 >> Nawalan ng tirahan ang ilang tagaisla puting bato sa Maynila dahil sa malalakas na alon.
05:48 >> At yan ang unang balita live ni Nico Wahe.
05:52 >> Nico!
05:57 >> Igan, good morning.
05:58 >> Nilaamun nga ng tuluyan ng dagat ang ilang bahay sa isang bahagi ng isla puting bato sa Tondo, Maynila.
06:04 >> Hinampas muna ng alon bago nasira ang mga bahay.
06:07 >> Alas 4 ng hapon ng linggo nanghampasin ang malakas na alon ng mga bahay na ito sa tabi ng dagat na sakop ng isla puting bato sa Tondo, Maynila.
06:18 >> Makikita ang isang bahay na tumagilid na.
06:21 >> Ang ilang residente, kanya-kanyang salba sa kanilang mga gamit.
06:25 >> Kagabi, pinuntahan namin ang lugar na nasa video.
06:28 >> Heto na ito ngayon.
06:30 >> Wala na kahit isang bahay ang nakatirik.
06:32 >> Tanging mga bakas na lang, gaya ng mga gamit at kahoy, ang natirang palutang lutang sa dagat.
06:37 >> Kwento ng isa sa mga residente na si Edward, na itali pa rao nila ang mga bahay, pero hindi rin kinaya.
06:43 >> Yung bahay dito, nakakapit siya rito.
06:45 >> Tapos, yung inaayos namin posta, bumuka siya.
06:48 >> Bumuka ng ganun.
06:50 >> Tapos pag buka niya, bumaksak na siya dahan-dahan.
06:53 >> Kasi pag bumaksak yung isa, damay lahat. Kasi magkakadikit eh.
06:56 >> Labin-dalawang bahay daw ang dati nakatayo sa bahaging ito ng Isla Puting Bato.
07:01 >> Sa labin-limang taon daw na nakatira sila rito, at sa dami ng bagyong dumaan.
07:05 >> Ngayon lang daw nag-iba ang kanila mga bahay.
07:07 >> Pero posible rao na dahil sa kalumaan na, kaya hindi nakinaya ang mga alon.
07:12 >> Mabuti na lang daw at walang nasaktan ng inanod ang mga bahay.
07:15 >> Yung pagkabaksak niya, sinuwa namin mga bata, kasi maraming bata rito eh.
07:19 >> Piniligtasin kaagad namin mga bata eh.
07:22 >> Mabuti nakalabas lahat ng bata. Yung ibang bata, nagtalunan sa dagat.
07:25 >> Problema ngayon kung paano sila magsisimula.
07:28 >> Wala po kami mga gawa kasi yung pero yung mayaari po rito eh.
07:31 >> Kung ano ang disisyon po ng Coast Guard, susunod na lang po kami.
07:38 >> Wala po kami paglilipatan.
07:40 >> Binabantayan na lang muna rao nila ang mga kahoy na pwede pa nila magamit para makapagtayo ulit ng kanila mga bahay.
07:46 >> Sa ngayon, nasa Del Pan Evacuation Center ang mga residenteng inanod ang bahay.
07:51 >> Doon muna sila mananatili hanggat wala pang mapaglilipatan sa kanila.
07:54 >> Igan, nandito kami ngayon sa Del Pan Evacuation Center kung san nga pansamantalan tumutuloy.
08:04 >> Yung mga residenteng na wala ng bahay sa Isla Puting Bato.
08:07 >> E kaalis lang din yung MSWD ng Maynila na nagpakain dito sa mga evacuees.
08:12 >> Labing dalawang pamilya o 57 individual ang nandito ngayon.
08:20 >> Live mula rito sa Maynila, ako si Nico Juaje para sa GMA Integrated News.
08:24 >> Na po ya, at ang ilang residenteng sa Cagayan dahil sa pagbabantayan sa pagdating ng Bagyong Jenny.
08:29 >> Babog subog suna kasi ang pag-uulan doon.
08:31 >> Live mula sa Cagayan, may unang balita si Jasmine Gabriel Galvan ng GMA Regional TV 1 North Central Luzon.
08:39 >> Jasmine.
08:44 >> Susan, sa mga oras na ito, ramdam na ang epekto ni Bagyong Jenny sa iba't ibang bayan dito sa provinsya ng Cagayan.
08:50 >> Dito sa bayan ng Santa Ana, simula pa kaninang madaling araw, ay ramdam na ang malakas na hanging dala ng bagyo.
08:57 >> Magdamag na naranasan ang pabog subog sung pag-ulan na dulot ni Bagyong Jenny sa ilang bayan sa provinsya ng Cagayan, kabilang Angklaveria.
09:09 >> Maangin, ma'am, pero hindi naman tuloy-tuloy, pabigla-bigla lang.
09:14 >> Mag-aalauna ng madaling araw kanina, nang bahagyang tumila ang ulan.
09:18 Si Aling Maria, hindi na raw makatulog sa pangamba na umapawang ilog sa kanilang lugar.
09:23 Hindi pa man daw sila nakaka-recovery sa pinsalang dulot na mga nagdaang bagyo.
09:27 Panibagong bagyo na naman ang kanyang pinaghahandaan.
09:30 >> Kahit gabi na yun, nandito pa rin ako sa labas, nagaantayin ang kuhan darating na bagyo.
09:38 >> Siyempre, natatakot po kami dito sa tubig dito sa ilog.
09:42 >> Sa patuloy na paglapit ng Bagyong Jenny, sampung bayan ang isinailalim sa areas of concern,
09:48 kabilang ang mga bayan ng Santa Ana, Apari, Gonzaga, Santa Teresita, Bugay, Ballesteros, Sanchez Mira, Santa Praxedes, Claveria, at Gataran.
09:59 >> Yung north, east, and north-west namin, ang nakakaranas ngayon ng light to moderate.
10:05 >> Napag-ulan na, sir?
10:07 >> Simula pa kahapon, nagpatupad na ng no-sailing policy sa mga baybayin sa probinsya.
10:12 Pinag-iingat naman ng otoridad ang mga residente sa posibling landslide.
10:17 Susan, simula pa kahapon ay nakaposision ng mga foodpacks sa iba't-ibang LGUs.
10:27 Nakadeploy na rin ng mga rescue personnel sa iba't-ibang bayan,
10:30 particular doon sa mga bayan na nasa bahagi ng northern portion ng Cagayana.
10:36 Yan muna ang latest mula dito sa provinsya ng Cagayan, balik sa iyo, Susan.
10:39 >> Marami salamat, Jasmine Gabriel Galvan.
10:43 >> Tinala kayo sa pagdinig sa Senado ang panukalang dagdagan ng buis sa mga junk food at matatamis na inumin.
10:50 Sa isa pang pagdinig na ang katakumanang yung maling paggamit ng pondo ng dalawang Commissioner ng Commission on Higher Education.
10:56 May unang balita si Ma'am Gonzales.
11:02 Sa pagdinig ng Senado sa panukalang 2024 budget ng Commission on Higher Education o CHED,
11:07 taongkat ang reklamo kaugnay sa dalawang CHED Commissioner
11:11 dahil sa umunay misuse ng government funds at pang-aabuso sa kapangyarihan.
11:15 Merong reklamo na yung ibang Commissioner daw namin ay kung mag-hold ng mga board meeting ay masyadong marami,
11:25 masyadong madaming taong kasama, kaya masyadong magastos para sa state universities and colleges.
11:32 Meron din hong reklamo na yung kanilang mga galaw, pag-ikot nila sa mga universities.
11:39 I'm like really laglag sa upuan ko siya. Medyo may mga extravagant gifts pa involved.
11:45 I want to put on record that the reason I bring this up is because we cannot tolerate this.
11:53 Sa pagdinig ng Senado sa panukalang CHED,
11:55 taongkat ang reklamo na yung kanilang Commissioner daw namin ay kung mag-hold ng government funds at pang-aabuso sa kapangyarihan.
12:02 Meron din yung reklamo na yung kanilang mga galaw,
12:06 pag-ikot nila sa umunay misuse ng government funds at pang-aabuso sa kapangyarihan.
12:12 Meron din yung kanilang mga galaw,
12:15 pag-ikot nila sa umunay misuse ng government funds at pang-aabuso sa kapangyarihan.
12:22 I'm just going to put it into my practice of holding board meetings and also my integrity as a Commissioner.
12:29 Inireklamo naman si Commissioner Joe Marc Libre dahil sa umunoy madalas na pamiting na pinapasagot daw sa mga SUC.
12:36 All of the letter appears to be part of the organized attack on the integrity of yours truly.
12:44 Second Madam Chair, regarding with all of the conduct of the board meetings, those are actually with official travel.
12:52 And in fact, that's actually the request of the respective SUC presidents.
12:56 Monthly meetings?
12:58 There are actually requests Madam Chair.
13:01 Nasa kalahati raw ng 24 na SUC sa ilalim niya ang nagkakaroon ng buwan ng meeting.
13:07 Nagmi-meeting ho ba kayo sa mga hotel?
13:12 All of the board meetings are actually conducted in SUC's conference rooms.
13:16 We can furnish you the copy of that Madam Chair.
13:19 So yung monthly na sinasabing niya?
13:22 It's actually in respective SUCs.
13:24 So wala kayong gatherings in other areas?
13:27 None Madam Chair.
13:29 We can furnish you the copy of that.
13:32 So never ka nagpatawog ng meeting na kailangan nila pumunta sa mga resort?
13:37 Resort none Madam Chair.
13:40 Internal safeguards ang isinasagawa ng CHED para maiwasan yung mga korupsyon na inaakusa sa mga complaint po na iyon.
13:49 Meron kaming mga resolution at saka meron kaming memorandum sa commission kung ano mga dapat na gawin at hindi gawin ng mga chair designate ng mga SUC boards.
14:05 Ang aming requirement ay dapat sumunod doon ang mga chair designate.
14:09 Ilalagay ko po sa memorandum na pag hindi sila sumunod, itatanggalin ko po silang chair designate.
14:16 Pinapadala rin daw ng CHED sa Executive Secretary kung may reklamo laban sa mga opisyal nila.
14:21 Tinulakay naman sa pagdinig ng Senado sa panukalang budget ng Department of Finance,
14:27 ang panukalan nitong 10 pisong tax kada 100 grams o milliliter ng junk food kasama ang mga candy, chichiria, dessert at ice cream.
14:35 Gusto rin lang itaas ang buwis sa sweetened beverages.
14:38 Yung chichiria po ata ay tataksa ninyo, ulam na nila yun.
14:43 Now syempre pag pinatuhan po natin ang excise tax yan, ipapasa po yan ng manufacturer, ma-affectuhan po yung mga mahirap.
14:54 Yun na lang po siguro yung request ko sa inyo, pag-aralan niyo po mambuti."
14:58 Sabi ng DOF, pinag-aaralan pa rin daw nila ito at wala pang panukalang batas kaugnay nito.
15:04 Ito ang unang balita.
15:06 Mav Gonzalez para sa GMA Integrated News.
15:09 "Sa pag-ingganyo ng Department of Tourism sa mga banyaga na bumisita sa Pilipinas,
15:16 aminado ang DOT na isa sa problema, ang sumbungan kapag nagkakaabirya sila sa Pilipinas."
15:23 "Isa sa mga hinain ng ating mga partners sa tourism industry, yung ating travel stakeholders,
15:31 ay pag nagkaroon ng problema or any issue yung ating mga foreign guests dito sa Pilipinas,
15:37 more often than not, hindi po nila alam kung sino yung tatawagan nila
15:42 or saan sila pupunta para makatanggap ng government information or assistance for that matter."
15:49 Ang tugun dyan ng DOT, ang kanilang Tourist Assistance Call Center.
15:53 Just dial 151-TOUR or 151-8687
15:58 at pwede ka magtanong ng tungkol sa mga accommodation, travel agencies, landmark sa lugar,
16:04 anong activity meron doon o magreklamo.
16:07 "If I only have a week to spend on vacation, what good diving sites can you recommend?"
16:15 "You can explore the water reefs in Davao, Sarangani Province, Siargao, Dacat, General Santos, Cagayan de Oro, and Misamis Oriental among others."
16:24 Tinanong si Secretary Frasco kung magkano ang kontrata ng Tourist Assistance Call Center na ito.
16:30 At ito ba ilalawak pa?
16:32 "The procurement for the Tourist Assistance Call Center has gone through competitive bidding
16:37 and all the documents pertaining to the procurement process has been published in the DOT website
16:44 and you're welcome to visit the website for all the details."
16:48 "For the record, could you tell us how much?"
16:52 "Yes, the bidding documents were published on the website
16:57 and you're welcome to visit the website to obtain the details of the procurement."
17:03 24/7 daw mag-o-operate ang call center, pero walo pa lang ang call center agents na sasagot sa mga turista sa ngayon.
17:11 "The effort will be to expand on the number of agents in the weeks and months to come.
17:18 I can assure you, however, that since we have procured the services of a professional agency
17:28 to handle the calls, that they have been sufficiently trained and armed with all the necessary information."
17:37 English at Tagalog pa lamang ang kaya ng Tourist Assistance Call Center agents,
17:41 pero ang plano, pag-aralin din sila ng ibang foreign language.
17:45 Ito ang unang balita, Mark Salazar para sa GMA Integrated News.
17:50 Tinilala si Michael V. ng Film Development Council of the Philippines bilang isa sa comedy icons ng showbiz.
17:56 Pagpupugay ito ng industriya sa natatanggang komedyan sa larangan ng pelikula at telebisyon.
18:02 "Saking karangalan daw para kay Bitoy aka Comedy Genius na mapasama sa mga bigating honorees sa ceremony
18:08 na kinabibilangan ni Naiai Dalas-Alas, Eugene Domingo at Vice Ganda. At ng namayapang comedy king na si Dolphy."
18:15 From funny sketches to parody, inaspire daw ni Bitoy na ma-level up ang standard ng comedy sa Pilipinas.
18:21 Bukod sa nakakatawa, dapat daw ay may natututuhan at pinatamaan.
18:25 Sabi rin ni Bitoy, sakto ang timing ng award dahil sa hamong kinakaharap ngayon sa larangan ng comedy.
18:31 Congrats Bitoy!
18:32 Every year, every generation po, mas nagiging mahirap magpatawa.
18:37 We get more and more restrictions when it comes to making jokes and punchlines.
18:42 Ako personally, kahit ganun ang sitwasyon, asaan niyo po na hindi ako titigil ng paghanap ng paraan para kahit papanong mapangiti at mapatawa kayong lahat.
18:51 Congratulations Bitoy!
18:55 Tama yung concern niya, pahirap ng pahirap for them ha?
18:59 So they have to really be aware of what they give out, the comedy that they give out to the people.
19:04 Na nakakatawa pa, na naka-entertain pa rin. Congratulations Bitoy!
19:08 Igan, mauna ka sa mga balita!
19:09 Mag-subscribe sa GMA Integrated News sa Youtube sa mga kapuso abroad.
19:13 Subaybayan nyo kami sa GMA Pinoy TV at sa www.gmanews.tv
19:20 [Music]