Oι προκλήσεις στην εφαρμογή του άρθρου 155
Η εφαρμογή του άρθρου 155 για πρώτη φορά θα καθορίσει από εδώ και στο εξής τις εξελίξεις στην καταλανική κρίση.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως κάθε μέτρο που θα λαμβάνει η Μαδρίτη θα προκαλεί την προσφυγή των αποσχιστών στο Συνταγματικό Δικαστηρίο αλλά και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Αντόνιο Τόρες ντελ Μοράλ εξηγεί:
«Aπό νομικής άποψης η καταλανική κυβέρνηση θα αντιδράσει με προσφυγές κατά όλων των μέτρων που θα λάβει η ισπανική κυβέρνηση. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το Συνταγματικό Δικαστήριο θα λάμβανε απόφαση σε διάστημα 18 μηνών. Υπό αυτές τις περιστάσεις όμως οι αποφάσεις θα λαμβάνονται εντός 48ώρου γιατί τα ζητήματα αυτά τίθενται σε άμεση προτεραιότητα. Οπωσδήποτε από εκεί και πέρα θα υπάρξουν προσφυγές προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιώματων και μια ετυμηγορία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα μπορούσε να αναγκάσει την κυβέρνηση της Μαδρίτης να αλλάξει την πολιτική της.»
Τα μέτρα που προβλέπει το άρθρο 155
Καταλανική Κυβέρνηση
Πρώτα απ’ όλα υπό τον έλεγχο της Μαδρίτης τίθεται η διοίκηση της Καταλονίας. Ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι καθαίρεσε το σύνολο της καταλανικής κυβέρνησης, δηλ. του προέδρου Κάρλας Πουτζντεμόν και 13 συμβούλων του (υπουργών). Ο Ραχόι προκήρυξε εκλογές στην Καταλονία στις 21 Δεκεμβρίου.
Ο Ραχόι μπορεί να διορίζει, απολύει και να αντικαθιστά τα μέλη σε όλους τους οργανισμούς και νομικά πρόσωπα που εξαρτώνται από την καταλανική Τζενεραλιτάτ.
Τοπική Αστυνομία
Η καταλανική αστυνομία, οι 16.000 Mossos d’ Esquadra τίθενται υπό τον άμεσο έλεγχο της κυβέρνησης. Ο Ραχόι απαιτεί εξάλλου, «σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο», στην άσκηση των καθηκόντων τους, τα μέλη των Mossos να «αντικαθίστανται από όργανα των δυνάμεων ασφαλείας του κράτους», δηλ. της εθνικής αστυνομίας και της Πολιτοφυλακής.
Οικονομία
Η κυβέρνηση ήδη έχει θέσει τα οικονομικά της Τζενεραλιτάτ υπό τον έλεγχό της από τον περασμένο Σεπτέμβριο, προκειμένου να αποτρέψει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της 1ης Οκτωβρίου. Το μέτρο έχει παραμείνει εν ισχύ.
Στην παρούσα περίσταση, η κυβέρνηση λαμβάνει την εξουσία για να ασκεί όλες τις χρηματοοικονομικές εργασίες, τον προϋπολογισμό και τη φορολογική πολιτική, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι ούτε ένα ευρώ, από τους τοπικούς δασμούς και από τη χρηματοδότηση από τη Μαδρίτη, δεν πρόκειται να διατεθεί στην ενίσχυση της διαδικασίας για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Τηλεπικοινωνίες και μέσα ενημέρωσης
Ο Ραχόι αναλαμβάνει «τη λειτουργία της Τζενεραλιτάτ της Καταλονίας όσον αφορά τις τηλεπικοινωνίες και τα ψηφιακά μέσα». Αυτό το μέτρο αφορά τον πλήρη έλεγχο του Κέντρου Τηλεπικοινωνιών και Τεχνολογιών Πληροφόρησης (CCTI), που συντονίζει όλα τα πληροφοριακά συστήματα της τοπικής κυβέρνησης.
Επιπλέον, περνούν υπό τον έλεγχο της τοπικής κυβέρνησης τα δημόσια μέσα ενημέρωσης (TV3 και Catalunya Radio), προκειμένου να εξασφαλίζεται «η εκπομπή αξιόπιστων, αντικειμενικών και ισορροπημένων ειδήσεων».
Τα συνδικάτα των δημοσιογράφων της TV3 έχουν καταγγείλει τις οδηγίες της διοίκησης που ουσιαστικά καλύπτουν μονομερώς την πλευρά της ανεξαρτησίας. Από την πλευρά τους, οι συνάδελφοί τους των εθνικών δικτύων έχουν κι εκείνοι καταγγείλει την παρέμβαση της κεντρικής κυβέρνησης στην κάλυψη των ειδήσεων, ιδίως σε εκείνες που αφορούν την καταλανική κρίση. Επίσης δε, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στον επερχόμενο έλεγχο των μέσων στην Καταλονία.
Το Κοινοβούλιο
Η κυβέρνηση ουσιαστικά διέλυσε το καταλανικό Κοινόβουλιο, όπου τα κόμματα που στηρίζουν την ανεξαρτησία διαθέτουν μία σχετική πλειοψηφία 72 εδρών στις 135.
Χάρις στην πλειοψηφία τούτη, το Κοινοβούλιο αποφάσισε στις 6 Σεπτεμβρίου την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος την 1η Οκτωβρίου, που ακυρώθηκε στη συνέχεια από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Ο Ραχόι μπορεί να συστήσει μία «αρχή», η οποία εντός 30 ημερών θα αξιολογήσει και θα ελέγξει ότι κανένα από τα νομοσχέδια, ή καμμία άλλη κοινοβουλευτική πρωτοβουλία δεν θα αντίκειται στα μέτρα που θα ληφθούν για τον έλεγχο της Καταλονίας.
Το τοπικό Κοινοβούλιο δεν έχει το δικαίωμα εκλογής αντικαταστάτη του Πουτζντεμόν , ή διορισμού του, σύμφωνα με τα μέτρα.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως κάθε μέτρο που θα λαμβάνει η Μαδρίτη θα προκαλεί την προσφυγή των αποσχιστών στο Συνταγματικό Δικαστηρίο αλλά και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Αντόνιο Τόρες ντελ Μοράλ εξηγεί:
«Aπό νομικής άποψης η καταλανική κυβέρνηση θα αντιδράσει με προσφυγές κατά όλων των μέτρων που θα λάβει η ισπανική κυβέρνηση. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το Συνταγματικό Δικαστήριο θα λάμβανε απόφαση σε διάστημα 18 μηνών. Υπό αυτές τις περιστάσεις όμως οι αποφάσεις θα λαμβάνονται εντός 48ώρου γιατί τα ζητήματα αυτά τίθενται σε άμεση προτεραιότητα. Οπωσδήποτε από εκεί και πέρα θα υπάρξουν προσφυγές προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιώματων και μια ετυμηγορία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα μπορούσε να αναγκάσει την κυβέρνηση της Μαδρίτης να αλλάξει την πολιτική της.»
Τα μέτρα που προβλέπει το άρθρο 155
Καταλανική Κυβέρνηση
Πρώτα απ’ όλα υπό τον έλεγχο της Μαδρίτης τίθεται η διοίκηση της Καταλονίας. Ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι καθαίρεσε το σύνολο της καταλανικής κυβέρνησης, δηλ. του προέδρου Κάρλας Πουτζντεμόν και 13 συμβούλων του (υπουργών). Ο Ραχόι προκήρυξε εκλογές στην Καταλονία στις 21 Δεκεμβρίου.
Ο Ραχόι μπορεί να διορίζει, απολύει και να αντικαθιστά τα μέλη σε όλους τους οργανισμούς και νομικά πρόσωπα που εξαρτώνται από την καταλανική Τζενεραλιτάτ.
Τοπική Αστυνομία
Η καταλανική αστυνομία, οι 16.000 Mossos d’ Esquadra τίθενται υπό τον άμεσο έλεγχο της κυβέρνησης. Ο Ραχόι απαιτεί εξάλλου, «σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο», στην άσκηση των καθηκόντων τους, τα μέλη των Mossos να «αντικαθίστανται από όργανα των δυνάμεων ασφαλείας του κράτους», δηλ. της εθνικής αστυνομίας και της Πολιτοφυλακής.
Οικονομία
Η κυβέρνηση ήδη έχει θέσει τα οικονομικά της Τζενεραλιτάτ υπό τον έλεγχό της από τον περασμένο Σεπτέμβριο, προκειμένου να αποτρέψει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της 1ης Οκτωβρίου. Το μέτρο έχει παραμείνει εν ισχύ.
Στην παρούσα περίσταση, η κυβέρνηση λαμβάνει την εξουσία για να ασκεί όλες τις χρηματοοικονομικές εργασίες, τον προϋπολογισμό και τη φορολογική πολιτική, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι ούτε ένα ευρώ, από τους τοπικούς δασμούς και από τη χρηματοδότηση από τη Μαδρίτη, δεν πρόκειται να διατεθεί στην ενίσχυση της διαδικασίας για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Τηλεπικοινωνίες και μέσα ενημέρωσης
Ο Ραχόι αναλαμβάνει «τη λειτουργία της Τζενεραλιτάτ της Καταλονίας όσον αφορά τις τηλεπικοινωνίες και τα ψηφιακά μέσα». Αυτό το μέτρο αφορά τον πλήρη έλεγχο του Κέντρου Τηλεπικοινωνιών και Τεχνολογιών Πληροφόρησης (CCTI), που συντονίζει όλα τα πληροφοριακά συστήματα της τοπικής κυβέρνησης.
Επιπλέον, περνούν υπό τον έλεγχο της τοπικής κυβέρνησης τα δημόσια μέσα ενημέρωσης (TV3 και Catalunya Radio), προκειμένου να εξασφαλίζεται «η εκπομπή αξιόπιστων, αντικειμενικών και ισορροπημένων ειδήσεων».
Τα συνδικάτα των δημοσιογράφων της TV3 έχουν καταγγείλει τις οδηγίες της διοίκησης που ουσιαστικά καλύπτουν μονομερώς την πλευρά της ανεξαρτησίας. Από την πλευρά τους, οι συνάδελφοί τους των εθνικών δικτύων έχουν κι εκείνοι καταγγείλει την παρέμβαση της κεντρικής κυβέρνησης στην κάλυψη των ειδήσεων, ιδίως σε εκείνες που αφορούν την καταλανική κρίση. Επίσης δε, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στον επερχόμενο έλεγχο των μέσων στην Καταλονία.
Το Κοινοβούλιο
Η κυβέρνηση ουσιαστικά διέλυσε το καταλανικό Κοινόβουλιο, όπου τα κόμματα που στηρίζουν την ανεξαρτησία διαθέτουν μία σχετική πλειοψηφία 72 εδρών στις 135.
Χάρις στην πλειοψηφία τούτη, το Κοινοβούλιο αποφάσισε στις 6 Σεπτεμβρίου την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος την 1η Οκτωβρίου, που ακυρώθηκε στη συνέχεια από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Ο Ραχόι μπορεί να συστήσει μία «αρχή», η οποία εντός 30 ημερών θα αξιολογήσει και θα ελέγξει ότι κανένα από τα νομοσχέδια, ή καμμία άλλη κοινοβουλευτική πρωτοβουλία δεν θα αντίκειται στα μέτρα που θα ληφθούν για τον έλεγχο της Καταλονίας.
Το τοπικό Κοινοβούλιο δεν έχει το δικαίωμα εκλογής αντικαταστάτη του Πουτζντεμόν , ή διορισμού του, σύμφωνα με τα μέτρα.