MEŞEDİ İBAD
(O Olmasın, Bu Olsun Piyesinden)
Yöre: AZERBAYCAN
Kaynak Kişi: Üzeyir HACIBEYLİ
URMİYE MÜZİK GRUBU:
Tar: Rıza HÜSEYNİ
Klavye: Rıza KABİRİ
Kemane: Davut CİHANGİRİ
Nagara: Agat Tabe KEYAM
Goşha Nagara: Arash İSMAİLİ
Balaban-Klarnet: Ali SARVARİ
Garmon: Mahdi SAFARİ
“O Olmasın, Bu Olsun” Piyesinde Kadın
Ahundof’la başlayan kadın sorunlarını gündeme getirme uğraşısı, dönemin şartları göz önüne alındığında, Üzeyir Hacıbeyli (1885-1948) ile büyük bir gelişme göstermiş gibidir. Hacıbeyli’ye gelinceye kadar, toplumsal bir trajedi şeklinde sürüp giden bu önemli konu üzerinde yoğunlaşan dramaturg yoktur. O, kaleme aldığı Er Arvad (1910), O Olmasın, Bu Olsun (1911) ve Arşın Mal Alan (1913) piyeslerinde kadın-erkek ve kadın-toplum ilişkilerini irdeleyerek kadının haklarına sahip olması ve özgürleşmesi yolunda önemli adımlar atar. Her üç eserde de kadın hukukunu savunur; kadının statüsünü eleştirerek onu toplumun bireyi hâline getirme uğraşısı verir.
Azerbaycan’ın dünya çapında ün kazanmış bir sanatçısı, bestekârı ve dramaturgu olan Üzeyir Hacıbeyli “Azerbaycan musikî tarihinin dönüm noktası ve gerçek bir musikî inkılabı” 8 olan Leyli ve Mecnun (1907), Aslı ve Kerem (1912), Arşın Mal Alan, Koroğlu (1937) gibi muhteşem opera eserlerinin ve dramalarının yanı sıra müzikal bir komedi olan O Olmasın, Bu Olsun piyesinde, yukarıda sözü edildiği üzere sosyal bir olayı mercek altına alır. Piyeste toplumsal bakış açısından yadırganmasa da fertleri mutsuz kılan bazı gelenek ve göreneklerin yol açtığı çarpıklıklar akıcı ve etkileyici, aynı zamanda mizahî bir üslûpla gözler önüne serilir.
Varlıklı bir şahıs olan Meşedi İbad, elli yaşında olmasına rağmen paranın gücüyle on beş yaşındaki Gülnaz’la evlenmek ister. Gülnaz’ın babası Rüstem Beyle fiyat üzerinde sıkı pazarlıklar yapar. Genç kız, üniversitede öğrenim gören yirmi beş yaşındaki Server’i sever. Dolayısıyla Meşedi İbad’la evlenmek istemez; ancak, babasının tepkisi karşısında direnemez. Bu durum karşısında, Server’in kurduğu plâna göre hareket eder. İhtiyar adam, düğün gecesi karşısında Gülnaz’ın kılığına giren Server’i bulur. Delikanlının tehditi işe yarar ve Meşedi İbad Gülnaz yerine dul bir kadın olan hizmetçi Senem’le evlenmek zorunda kalır. Piyes adını, bu sonucu doğuran anlayıştan alır. Zira Meşedi İbad için kadının kişiliği ve kimliğinin önemi yoktur.
………………
………………
Alıntı: Erdoğan UYGUR
(GÖNÜL BAĞI-2008)
(O Olmasın, Bu Olsun Piyesinden)
Yöre: AZERBAYCAN
Kaynak Kişi: Üzeyir HACIBEYLİ
URMİYE MÜZİK GRUBU:
Tar: Rıza HÜSEYNİ
Klavye: Rıza KABİRİ
Kemane: Davut CİHANGİRİ
Nagara: Agat Tabe KEYAM
Goşha Nagara: Arash İSMAİLİ
Balaban-Klarnet: Ali SARVARİ
Garmon: Mahdi SAFARİ
“O Olmasın, Bu Olsun” Piyesinde Kadın
Ahundof’la başlayan kadın sorunlarını gündeme getirme uğraşısı, dönemin şartları göz önüne alındığında, Üzeyir Hacıbeyli (1885-1948) ile büyük bir gelişme göstermiş gibidir. Hacıbeyli’ye gelinceye kadar, toplumsal bir trajedi şeklinde sürüp giden bu önemli konu üzerinde yoğunlaşan dramaturg yoktur. O, kaleme aldığı Er Arvad (1910), O Olmasın, Bu Olsun (1911) ve Arşın Mal Alan (1913) piyeslerinde kadın-erkek ve kadın-toplum ilişkilerini irdeleyerek kadının haklarına sahip olması ve özgürleşmesi yolunda önemli adımlar atar. Her üç eserde de kadın hukukunu savunur; kadının statüsünü eleştirerek onu toplumun bireyi hâline getirme uğraşısı verir.
Azerbaycan’ın dünya çapında ün kazanmış bir sanatçısı, bestekârı ve dramaturgu olan Üzeyir Hacıbeyli “Azerbaycan musikî tarihinin dönüm noktası ve gerçek bir musikî inkılabı” 8 olan Leyli ve Mecnun (1907), Aslı ve Kerem (1912), Arşın Mal Alan, Koroğlu (1937) gibi muhteşem opera eserlerinin ve dramalarının yanı sıra müzikal bir komedi olan O Olmasın, Bu Olsun piyesinde, yukarıda sözü edildiği üzere sosyal bir olayı mercek altına alır. Piyeste toplumsal bakış açısından yadırganmasa da fertleri mutsuz kılan bazı gelenek ve göreneklerin yol açtığı çarpıklıklar akıcı ve etkileyici, aynı zamanda mizahî bir üslûpla gözler önüne serilir.
Varlıklı bir şahıs olan Meşedi İbad, elli yaşında olmasına rağmen paranın gücüyle on beş yaşındaki Gülnaz’la evlenmek ister. Gülnaz’ın babası Rüstem Beyle fiyat üzerinde sıkı pazarlıklar yapar. Genç kız, üniversitede öğrenim gören yirmi beş yaşındaki Server’i sever. Dolayısıyla Meşedi İbad’la evlenmek istemez; ancak, babasının tepkisi karşısında direnemez. Bu durum karşısında, Server’in kurduğu plâna göre hareket eder. İhtiyar adam, düğün gecesi karşısında Gülnaz’ın kılığına giren Server’i bulur. Delikanlının tehditi işe yarar ve Meşedi İbad Gülnaz yerine dul bir kadın olan hizmetçi Senem’le evlenmek zorunda kalır. Piyes adını, bu sonucu doğuran anlayıştan alır. Zira Meşedi İbad için kadının kişiliği ve kimliğinin önemi yoktur.
………………
………………
Alıntı: Erdoğan UYGUR
(GÖNÜL BAĞI-2008)
Category
🎵
Müzik