Filistin uzlaşı hükümetini bekleyen zorluklar
Yıllarca bölünmüş bir şekilde yönetilen Filistin’de taraflar anlaştı. Gazze’yi kontrol eden Hamas ile El Fetih arasında varılan milli mutabakat çerçevesinde Filistin hükümeti kuruldu. Yeni yönetimin bakanları da Devlet Başkanı Mahmud Abbas‘ın huzurunda yemin etti. İmza atılan bu tarihi anlaşmanın detaylarını masaya yatırıyoruz. Anlaşma uzun soluklu olabilecek mi ve önündeki en büyük zorluklar ne? Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi Azzam el-Ahmed de uzlaşma heyetinin başındaydı. Kendisiyle anlaşmanın arka planı ve önümüzdeki dönemi konuşacağız.
Mohammed Shaikhibrahim, Euronews:
“Filistin’deki uzlaşı sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz. Yıllardır bunun gibi somut sonuca ulaşmak için çabalar sarf ediliyordu.”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Mısır’da 30 Haziran gösterileri sadece bu ülkeyi değil bütün bölgeyi etkiledi. Daha önce de sayısız defa söyledim 30 Haziran süreci ve o dönemde Mısır’da yaşananlar adeta bir deprem etkisi oluşturdu. Bu depremin etkileri de uzun zaman boyunca devam edecek. Bu sürecin ilk etkileri Filistin’de olacak. Gazze’deki durum değişecek. Bu durum ya Hamas ve onun düşüncesi ya da Gazze’de yaşayanların davranışları üzerinde bir değişikliğe yol açacaktı. İkinci sebebi ise Orta Doğu’da müttefiklerin değişmesi Filistin sorununun gidişatını etkiledi. Körfez ülkelerinde o dönem neler olduğuna baktığımızda onlar Mısır’da 30 haziran ve sonrasında yaşanan gelişmeleri destekleyen bir tutum içerisinde oldular.”
Euronews:
“Mısır’da Müslüman Kardeşler’in düşüşünün Hamas ile uzlaşının sağlanmasını kolaylaştırdığını ve bu sürecin başarıya ulaşmasının yolunu açtığını mı söylüyorsunuz.”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Kesinlikle. Bu durum süreçte temel bir rol oynadı. Eğer Müslüman Kardeşler ve Hamas bölünmeyi bitirmek istese ve daha önce 4 Mayıs 2011’de imzaladıklarını hayata geçirmeyi düşünse bunu gerçekleştirmek mümkündü. Fakat Müslüman Kardeşler’in ülkeyi yönettiği bir yıl boyunca uzlaşı süreci konusunda herhangi bir ilerleme sağlanamadı, ileriye doğru bir adım bile atılmadı.”
Euronews:
“Hamas‘ın uzlaşı sürecini kesintiye uğratabileceği konusunda bir kaygınız var mı?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Hayır. Biz kaygılı değiliz; ancak ihtiyatlıyız. Onların bu konuda geri adım atacağını düşünmüyorum. Çünkü ayrılık sonsuza kadar bitirilmiş olacak. Bundan geri dönüş de olmayacak. Eğer onlar başka bir ayrılık istiyorlarsa bu, onların bugün sahip olmadığı farklı araçlar ve yeni yolların varlığını gerektirir.”
Euronews:
“Bazıları bu anlaşmanın gerçek olmadığını iddia ediyor ve Hamas‘ın hala Gazze bölgesini kontrol altında tuttuğuna işaret ediyor. Buna cevabınız ne olur?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Her şeyden önce benim konuşmam oldukça açık. Size söylediğim gibi bölünmüşlük resmi ve siyasi olarak sona erdi. Ortada bir devlet işgali var, bu yüzden dolayı Gazze’deki silah konusunun üstesinden nasıl gelebiliriz. Bu oldukça zorlu ve çetrefilli bir konu. Gerçekten hiç de kolay değil. Bazıları Hamas Gazze’de Hizbullah tecrübesini denemeye kalkarsa ne yaparsınız diyor. Bu konuda tetikte olduğumuzu size söyleyebilirim.”
Euronews:
“Filistin uzlaşı hükumetinin önündeki en büyük engeller nedir sizce?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“İlk olarak uzlaşı anlaşmasına göre bütün sivil ve askeri kurumların birliğinin sağlanması hedefleniyor. Daha önce de altını çizdiğim gibi askeri yapılanma hukukun dışında oluşturulmuyor. Güvenlik birimlerinin birleştirilmesi konusunda üst lider olarak Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından kurulan bir yüksek güvenlik komitesi var. Bu yapı aynı zamanda Mısır ve Arap Ligi’nin gözetiminde. Diğer yandan barış süreci, İsrail işgalinin durumu ve rolü yeni hükumetin önünde duran önemli konuların başında geliyor.”
Euronews:
“Hamas ile yapılan uzlaşı sürecinde İsrail’in bir baskısı oldu mu? İsrail’in bir anlaşmanın sağlanmamasından çıkarı ne olabilir?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“İsrail bu süreçte mali baskı oluşturmaya çalıştı. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nde görüşümüzü söyledik. Eğer onlar her zaman olduğu gibi bize gelen parayı keserlerse diğer yandan biz de derhal Birleşmiş Milletler’e ve Uluslararası Ceza Mahkemesi, Cenevre Sözleşmeleri, Gıda ve Tarım Örgütü gibi bütün diğer kurumlarına gideriz. Biliyorsunuz Birleşmiş Milletler Filistin’e 29 Kasım 2012’de gözlemci devlet statüsü verdi. Bütün bu haklarımızı da kullanarak belki de bu durumu daha da ileri noktaya taşıyıp uluslararası toplumun da desteğiyle tek taraflı bir devlet bile ilan edebiliriz. Bütün bu durumda taraflar arasında gerilim tırmanacaktır ve sonunda da müzakerelere bir daha dönme kapısı kapanacaktır.”
Euronews:
“Üç İsrailli gencin kaybolması konusu Hamas ile yürütülen sürece nasıl etkileyecektir? Bunun yeni bir uzlaşı yönetiminin kurulmasına nasıl etkisi olacak?
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“İsrail ilk açıklamalar
Mohammed Shaikhibrahim, Euronews:
“Filistin’deki uzlaşı sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz. Yıllardır bunun gibi somut sonuca ulaşmak için çabalar sarf ediliyordu.”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Mısır’da 30 Haziran gösterileri sadece bu ülkeyi değil bütün bölgeyi etkiledi. Daha önce de sayısız defa söyledim 30 Haziran süreci ve o dönemde Mısır’da yaşananlar adeta bir deprem etkisi oluşturdu. Bu depremin etkileri de uzun zaman boyunca devam edecek. Bu sürecin ilk etkileri Filistin’de olacak. Gazze’deki durum değişecek. Bu durum ya Hamas ve onun düşüncesi ya da Gazze’de yaşayanların davranışları üzerinde bir değişikliğe yol açacaktı. İkinci sebebi ise Orta Doğu’da müttefiklerin değişmesi Filistin sorununun gidişatını etkiledi. Körfez ülkelerinde o dönem neler olduğuna baktığımızda onlar Mısır’da 30 haziran ve sonrasında yaşanan gelişmeleri destekleyen bir tutum içerisinde oldular.”
Euronews:
“Mısır’da Müslüman Kardeşler’in düşüşünün Hamas ile uzlaşının sağlanmasını kolaylaştırdığını ve bu sürecin başarıya ulaşmasının yolunu açtığını mı söylüyorsunuz.”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Kesinlikle. Bu durum süreçte temel bir rol oynadı. Eğer Müslüman Kardeşler ve Hamas bölünmeyi bitirmek istese ve daha önce 4 Mayıs 2011’de imzaladıklarını hayata geçirmeyi düşünse bunu gerçekleştirmek mümkündü. Fakat Müslüman Kardeşler’in ülkeyi yönettiği bir yıl boyunca uzlaşı süreci konusunda herhangi bir ilerleme sağlanamadı, ileriye doğru bir adım bile atılmadı.”
Euronews:
“Hamas‘ın uzlaşı sürecini kesintiye uğratabileceği konusunda bir kaygınız var mı?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Hayır. Biz kaygılı değiliz; ancak ihtiyatlıyız. Onların bu konuda geri adım atacağını düşünmüyorum. Çünkü ayrılık sonsuza kadar bitirilmiş olacak. Bundan geri dönüş de olmayacak. Eğer onlar başka bir ayrılık istiyorlarsa bu, onların bugün sahip olmadığı farklı araçlar ve yeni yolların varlığını gerektirir.”
Euronews:
“Bazıları bu anlaşmanın gerçek olmadığını iddia ediyor ve Hamas‘ın hala Gazze bölgesini kontrol altında tuttuğuna işaret ediyor. Buna cevabınız ne olur?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“Her şeyden önce benim konuşmam oldukça açık. Size söylediğim gibi bölünmüşlük resmi ve siyasi olarak sona erdi. Ortada bir devlet işgali var, bu yüzden dolayı Gazze’deki silah konusunun üstesinden nasıl gelebiliriz. Bu oldukça zorlu ve çetrefilli bir konu. Gerçekten hiç de kolay değil. Bazıları Hamas Gazze’de Hizbullah tecrübesini denemeye kalkarsa ne yaparsınız diyor. Bu konuda tetikte olduğumuzu size söyleyebilirim.”
Euronews:
“Filistin uzlaşı hükumetinin önündeki en büyük engeller nedir sizce?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“İlk olarak uzlaşı anlaşmasına göre bütün sivil ve askeri kurumların birliğinin sağlanması hedefleniyor. Daha önce de altını çizdiğim gibi askeri yapılanma hukukun dışında oluşturulmuyor. Güvenlik birimlerinin birleştirilmesi konusunda üst lider olarak Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından kurulan bir yüksek güvenlik komitesi var. Bu yapı aynı zamanda Mısır ve Arap Ligi’nin gözetiminde. Diğer yandan barış süreci, İsrail işgalinin durumu ve rolü yeni hükumetin önünde duran önemli konuların başında geliyor.”
Euronews:
“Hamas ile yapılan uzlaşı sürecinde İsrail’in bir baskısı oldu mu? İsrail’in bir anlaşmanın sağlanmamasından çıkarı ne olabilir?”
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“İsrail bu süreçte mali baskı oluşturmaya çalıştı. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nde görüşümüzü söyledik. Eğer onlar her zaman olduğu gibi bize gelen parayı keserlerse diğer yandan biz de derhal Birleşmiş Milletler’e ve Uluslararası Ceza Mahkemesi, Cenevre Sözleşmeleri, Gıda ve Tarım Örgütü gibi bütün diğer kurumlarına gideriz. Biliyorsunuz Birleşmiş Milletler Filistin’e 29 Kasım 2012’de gözlemci devlet statüsü verdi. Bütün bu haklarımızı da kullanarak belki de bu durumu daha da ileri noktaya taşıyıp uluslararası toplumun da desteğiyle tek taraflı bir devlet bile ilan edebiliriz. Bütün bu durumda taraflar arasında gerilim tırmanacaktır ve sonunda da müzakerelere bir daha dönme kapısı kapanacaktır.”
Euronews:
“Üç İsrailli gencin kaybolması konusu Hamas ile yürütülen sürece nasıl etkileyecektir? Bunun yeni bir uzlaşı yönetiminin kurulmasına nasıl etkisi olacak?
Azzam al-Ahmad, Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi:
“İsrail ilk açıklamalar